Arkusz organizacji zaopiniowany przez radę pedagogiczną (art. 41 ust.2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty) dyrektor szkoły/placówki w terminie do 30 kwietnia poprzedzający rok szkolny przedkłada organowi prowadzącemu szkołę do zatwierdzenia. Organ prowadzący szkołę zatwierdza arkusz organizacji szkoły w terminie do dnia 30 maja danego roku. Wraz z projektem arkusza organizacyjnego dyrektor szkoły/placówki przedkłada także organowi prowadzącemu wymagane prawem załączniki.
Można posłużyć się tutaj definicją Józefa Pielachowskiego mówiącą, że arkusz organizacji szkoły to „graficznie, liczbowo i osobowo wyrażona decyzja dyrektora szkoły dotyczącą struktury organizacyjnej szkoły, struktury programowo-pedagogicznej oraz obsady kadrowej wszystkich głównych i całorocznych działań szkoły w kolejnym roku szkolnym”[1].
Akty prawne decydujące o zawartości arkusza organizacji:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.
w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r.
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 204); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego
i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2008 r. Nr 175 poz.1086) - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2011 r.
w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego; - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z1999 r. nr 67 poz.756 ).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka (….) (Dz. U. Nr 131, poz. 1079).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2009 roku w sprawie sposobu realizacji edukacji dla bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 139, poz. 1131);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr, poz. 532);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada
2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. z 2007 r. Nr 214 poz. 1579);
Zawartość arkusza organizacji
Zapisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.
w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) określają dane, które powinny znaleźć się w arkuszu. Są to:
- liczba pracowników szkoły (etaty pedagogiczne i etaty administracji
i obsługi) w tym urlopy zdrowotne, oddelegowania do pracy w związkach zawodowych, uzupełniające etaty w szkole i w innej placówce, - liczba stanowisk kierowniczych,
- ogólna liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę,
- liczba godzin zajęć prowadzonych przez poszczególnych nauczycieli,
- liczba uczniów (w tym z orzeczeniami poradni psychologiczno-pedagogicznej),
- liczba oddziałów (w tym sportowych, integracyjnych, dwujęzycznych itd.).
W arkuszu organizacji pracy szkoły w danym roku szkolnym, należy uwzględnić także informacje dotyczące:
- • biblioteki szkolnej, świetlicy, internatu, organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- • kwalifikacji oraz wymiaru zatrudnienia bibliotekarza, wychowawców świetlicy (lub internatu jeżeli istnieje), jak również nauczycieli realizujących ustalone w szkole formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- • zajęć dodatkowych realizowanych przez nauczycieli zgodnie
z obowiązkiem określonym w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) – dalej KN.
Ponadto w arkuszu organizacji pracy szkoły określić należy także:
- stanowiska kierownicze (dyrektor, wicedyrektor, kierownik internatu, świetlicy, kierownik kuchni itp.),
- powierzenie dodatkowych funkcji nauczycielom (np. wychowawca klasy, opiekun stażu),
- stopień awansu nauczycieli i liczbę nauczycieli z podziałem na stopnie awansu zawodowego,
- staż pracy na stanowisku nauczyciela,
- kwalifikacje nauczycieli.
Załączniki do arkusza organizacji szkoły
Prawo oświatowe: Ustawa o systemie o oświaty i wspomniane wyżej rozporządzenie nie formułuje wymogu dołączania do projektu arkusza organizacji szkoły dodatkowych dokumentów w postaci załączników. Organ prowadzący szkołę może dodatkowo wymagać od dyrektora szkoły/placówki dostarczenia do projektu arkusza organizacyjnego załączników.
Ilość, rodzaje i treść załączników do arkusza są uzależnione od wymogów poszczególnych organów prowadzących, zawartych w wytycznych do opracowania arkuszy i nie wynikają wprost z przepisów prawa oświatowego; niektóre organy opracowują własne wymagane wzory załączników. Ich przedłożenie ma umożliwić organowi prowadzącemu weryfikację danych zawartych w arkuszu, a w związku z tym będzie warunkiem jego zaakceptowania.
W praktyce takimi załącznikami są najczęściej:
- opinia rady pedagogicznej wyrażona w formie uchwały na podstawie art.41 ust.2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty,
- opinie organów szkoły dotyczące: wprowadzenia zajęć dodatkowych, określenia przez dyrektora LO 2-4 przedmiotów w zakresie rozszerzonym, określenia przez dyrektora T 2 przedmiotów w zakresie rozszerzonym,
- aktualny wykaz numerów orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego (bez danych osobowych) lub indywidualnego nauczania (przypisanych do poszczególnych klas, data wydania orzeczenia, na jaki okres) wydanych przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną,
- informacje o nauczycielach przystępujących do postępowań kwalifikacyjnych lub egzaminacyjnych w roku szkolnym, ze wskazaniem terminów złożenia przez nauczycieli wniosków o podjęcie tych postępowań,
- szkolne plany nauczania na dane etapy edukacyjne zawierające nową siatkę godzin dla poszczególnych klas, sporządzone zgodnie
z obowiązującymi w danym roku szkolnym przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 204); - wykaz kadry pedagogicznej, który może przykładowo zawierać: imię
i nazwisko nauczyciela, staż pracy, stopień awansu zawodowego, wszystkie kwalifikacje posiadane przez nauczyciela – podstawowe
i dodatkowe, terminy składania wniosków o postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne (jeśli dane te nie są zawarte w treści arkusza), nauczycieli zagrożonych utratą pracy lub zmniejszeniem zatrudnienia do niepełnego wymiaru wraz z kwalifikacjami, - wykaz kadry niepedagogicznej zawierającej imię i nazwisko, stanowisko, wymiar zatrudnienia, miejsce zatrudnienia oraz wykaz wakatów niepedagogicznych, zawierający te same dane.
[1] J. Pielachowski, Nowoczesne zarządzanie szkołą, Poznań 2004 r.
