Ocenianie jest integralną częścią planu nauczania. Nauczanie i uczenie się trzeba zaplanować razem z formami sprawdzania i oceniania, tak aby uczniowie mogli jak najlepiej zaprezentować wyniki swojego uczenia się.
Ocenianie wspomaga proces kształcenia i nadaje mu właściwy bieg – wynikający z analizy wniosków płynących z uzyskanych efektów, opisanych wydanymi przez nauczyciela ocenami, opiniami. Aby ocenianie miało wartość wspomagającą proces kształcenia spełniać powinno kilka podstawowych warunków:
Ocenianie musi być integralną częścią procesu uczenia się i nauczania. Na poziomie praktycznym, czyli zajęć edukacyjnych, w czasie których trwają zorganizowane przez nas sytuacje edukacyjne dla uczniów ocenianie nie powinno być wyizolowanym cyklem działań nauczyciela, nie powinno przerywać zajęć – choć musi być ich częścią i stałym elementem.
Ze związku oceniania z kształceniem, czyli nauczaniem – uczeniem się wynika wzajemna integralność – spójność i zależność tych procesów.
Ocenianie zawsze należy widzieć w kontekście planowania procesu kształcenia. Ocena powinna motywować uczniów, wspierać dydaktykę, ale nie kosztem prawdy. Najważniejszą cechą oceny powinna być rzetelna informacja.
Równocześnie z procesem planowania pracy dydaktyczno- wychowawczej nauczyciela ma miejsce planowanie procesu oceniania, czyli planowanie sytuacji, w których wiedza i umiejętności uczniów będą poddawane sprawdzaniu jakościowemu.
Nauczyciel na etapie planowania swojej pracy dydaktycznej precyzyjnie określa, jaką wiedzę, umiejętności i postawy uczeń ma posiąść. Łączy się to z bardzo starannym zaplanowaniem odpowiednich treści nauczania, rodzaju zadań, ćwiczeń. Ocena, to informacja o osiągnięciach dydaktycznych ucznia
Równolegle w trakcie procesu nauczania – uczenia się ma miejsce proces oceniania wspomagającego (bieżącego), czyli dostarczającego i nauczycielowi i uczniowi informacji o uzyskiwanych na bieżąco efektach. Celem oceniania wspomagającego nie jest klasyfikowanie stanu wiedzy i umiejętności, a dostarczanie informacji o tym co stanowi dla ucznia trudność w uczeniu się oraz o tym co nie sprawia trudności – diagnozowanie osiągnięć dydaktycznych ucznia.
Ocenianie w szkole jest ważne nie tylko dla nauczycieli, ale także dla uczniów i ich rodziców. Błędem jest, gdy nauczyciele traktują ocenianie, jako wymóg formalny, czyli niezbędne do wystawienia ocen semestralnych i rocznych. Tak się dzieje, gdy oceny pojawiają się w dzienniku przed końcem semestru. Czy wtedy ocenianie ma na celu diagnozę osiągnięć uczniów?
