Poza zespołami klasowymi w szkole funkcjonują inne zespoły, które powołuje dyrektor. Mogą to być zespoły problemowe (zespół ds. spraw bezpieczeństwa, ds. spraw organizacji święta szkoły, itp.) lub stałe (zespół do spraw statutu szkoły, zespoły przedmiotowe, zespoły dla danego poziomu kształcenia itp.).
Przypomnę, że pracą zespołu klasowego kieruje zwykle wychowawca klasy, a w przypadku innych zespołów funkcjonujących na terenie szkoły – nauczyciel, któremu takie zadanie powierzył dyrektor szkoły.
Grupy te powinny spotykać się min. trzy razy w roku: przed rozpoczęciem zajęć dydaktycznych, po zakończeniu pierwszego okresu oraz na koniec roku szkolnego. Oczywiście zalecane jest, by w miarę możliwości te spotkania odbywały się częściej. No i nie zapominajmy, że posiedzenia możemy zwoływać w nagłych przypadkach (np. trudna sytuacja w klasie, wypadek, pobicie ucznia itp.).
Praca zespołów powinna być dokumentowana, a dyrektor szkoły powinien tę dokumentacje nadzorować. Wspomnę tu o ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej – tu ocenie poddawane są wytwory pracy zespołów (protokoły, sprawozdania, ustalenia, realizacja założonych celów).
Ta czynności przysparzają nauczycielom często wiele trudności. Warto, aby szkoła w tym zakresie wypracowała sobie jednakowe, zestandaryzowane dla wszystkich przykładowe wzory takich dokumentów (plany pracy, sprawozdania z funkcjonowania zespołów, sposoby protokołowania). Dla liderów zespołów będzie to znaczące ułatwienie, dyrektorowi natomiast takie zestandaryzowane narzędzie pozwoli na porównywanie wyników pracy zespołów.
Tyle mówią o funkcjonowaniu zespołów przepisy. Jak w praktyce zorganizować ich pracę?
Jak wspomniałem wcześniej, dobrze byłoby, gdyby członkowie danego zespołu mogli spotkać się chociaż trzy razy do roku. Jeżeli jednak np. nauczyciel historii uczy w 6 klasach, a oprócz tego jest członkiem zespołu ds. ewaluacji wewnętrznej, to w skali roku tych spotkań będzie co najmniej kilkanaście. Z oczywistych względów udział we wszystkich spotkaniach jest niemożliwy.
Polecam wyznaczenie stałych terminów spotkać zespołów nauczycielskich, np. godzinę przed zebraniem z rodzicami albo posiedzeniem rady pedagogicznej.
Do takiego spotkania jego szef powinien być dobrze przygotowany. Najważniejsze informacje powinny być przygotowane w formie pisemnej i rozdane członkom zespołu, tak by mieli materiał do którego mogą się odnieść i nanosić na nim notatki.
Spotkanie powinno być prowadzone zgodnie z ustalonym wcześniej programem (z którym członkowie zespołu powinni być wcześniej zapoznani). Posiedzenie nie powinno być zbyt długie: 30-40 min w zupełności wystarczy. Jeżeli treści będą konkretne i będą dotyczyły wszystkich członków zespołu, wówczas nie będą oni mieli poczucia straconego czasu.
Szef zespołu powinien być skutecznym liderem grupy, z którą pracuje. Oznacza to, że nieobce są mu narzędzia komunikacji interpersonalnej, znajomość sztuki rozwiązywania konfliktów i radzenie sobie z „trudnymi” członkami zespołu.
Ankietowani przeze mnie nauczyciele stwierdzali zazwyczaj, że najbardziej przeszkadza im: – niekonstruktywna krytyka ich wypowiedzi,
– mądrzenie się koleżanek i kolegów,
– tracenie czasu na dyskusje, które nie są merytoryczne.
O tym wszystkim powinien pamiętać przewodniczący zespołu. Zadowoleni członkowie – to niewątpliwie jego sukces!
