Pierwsza część artykułu dostępna pod adresem:

https://edurada.pl/strefa-komunikacji/Profil-kompetencyjny-absolwenta-cz-1/

Kompetencje i cele szczegółowe to bardzo ważne elementy rozwoju uczniów, które powinny wyznaczać przestrzeń do działania szkół i przedszkoli a także placówek oświatowych.

Ważne, aby  uwzględniały zróżnicowane metody i formy pracy oraz instrumenty wsparcia edukacyjno-specjalistycznego dostosowane odpowiednio do potrzeb każdego ucznia. Charakterystyczne bowiem dla edukacji włączającej jest różnicowanie wymagań i oczekiwań wobec wszystkich uczniów, dlatego też stopień opanowania kompetencji uzależniony będzie od wieku, możliwości ucznia i etapu kształcenia.

„Powyższy profil odnosi się zarówno do ucznia o ponadprzeciętnym potencjale poznawczym, jak ucznia z niepełnosprawnością intelektualną, którzy powinni zostać wyposażeni w toku edukacji w umiejętności wzmacniające ich potencjał adaptacyjny (…) Tym niemniej w przypadku każdej osoby można uznać opisane kompetencje jako istotne dla kształtowania się ich powodzenia życiowego którego poziom również będzie zróżnicowany”

(wg „Edukacja dla wszystkich – ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz wysokiej jakości kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się”).

Omówimy dzisiaj pozostałe obszary profilu kompetencyjnego ucznia

OBRAZ SIEBIE (O)

W ogólnym dążeniu edukacji dla wszystkich podkreśla się rolę samowiedzy w zakresie: mocnych i słabych stron, zdolności, uzdolnień, zainteresowań, jak też trudności i barier rozwoju, preferencji wartości, cech osobowości, szans i wyzwań rozwojowych.

Ważne, aby absolwent uświadamiał sobie poczucie kompetencji – przekonanie o możliwości oddziaływania na rzeczywistość (radzenia sobie) z wykorzystaniem posiadanych zasobów.

Ogólnym celem obrazu siebie jest ukształtowanie dojrzałej tożsamości (osobowej, kulturowej, narodowej, lokalnej, europejskiej, światowej).

Cele szczegółowe:

1. Poznanie własnej godności i wartości, chronienie jej i umacnianie.

2. Rozpoznawanie i rozumienie własnych emocji i uczuć oraz panowania nad nimi.

3. Rozpoznawanie swoich potrzeb i racjonalne ich zaspokajanie.

4. Dbanie o swoje życie, zdrowie i sprawność fizyczną.

5. Rozpoznawanie własnych zdolności i ograniczeń.

6. Skuteczne używanie swoich zdolności i rozwijanie ich.

7. Pokonywanie swoich ograniczeń i przekraczanie barier rozwoju.

8. Planowanie i realizowanie samowychowania i samokształcenia.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (S)

Wyposażenie absolwenta w umiejętność komunikowania się i prowadzenia dialogu z innymi ludźmi z szacunkiem dla ich poglądów, orientacji, pochodzenia, stanu wiedzy i umiejętności to istotne zadanie wszystkich placówek oświatowych.

Dążenie do wykształcenia i uświadomienia potrzeby empatii i myślenia dialogicznego (umiejętność uwzględniania wielu perspektyw poznawczych i różnych punktów widzenia).

Uczeń kończący dany etap edukacyjny posiada umiejętność kooperatywnego uczenia się oraz orientację proobywatelską – chęć budowania wspólnoty z innymi ludźmi i gotowość do bezinteresownego działania na ich rzecz.

Cele szczegółowe:

1. Szanowanie godności każdego człowieka, chronienie jej i umacnianie.

2. Poznanie własnych praw i respektowanie praw innych ludzi.

3. Dbanie o życie, zdrowie i rozwój innych osób.

4. Rozpoznawanie i rozumienie zachowania i potrzeb innych osób; udzielanie wsparcia potrzebującym.

5. Uwzględnianie perspektywy poznawczej innego człowieka i rozwijanie własnej zdolności do empatii.

6. Wymiana treści psychicznych z innymi osobami w konwencji dialogu (rozmowy).

7. Uzgadnianie wspólnych celów i zadań oraz realizowanie ich zespołowo i w podziale na zadania indywidualne.

8. Kształtowanie kompetencji w zakresie znajomości własnych praw i ich egzekwowania.

9. Rozpoznawanie swoich powinności wobec innych osób i wspólnot społecznych; wykonywanie ich rzetelnie i odpowiedzialnie.

INNOWACYJNOŚĆ (I)

Absolwent edukacji dla wszystkich to człowiek kreatywny, wierzący we własne możliwości i potrafiący  radzić sobie z porażkami. Zdeterminowany we wdrażaniu własnych pomysłów.

Cele szczegółowe:

1. Wykorzystywanie myślenia twórczego do rozwiązywania codziennych problemów.

2. Wykazywanie się potrzebą wprowadzania uzasadnionych zmian do obowiązujących strategii działania i systemów.

3. Nauczenie się ponoszenia ryzyka związanego z prezentacją własnych pomysłów i krytyką zewnętrzną.

4. Rozwijanie umiejętności doceniania własnych rozwiązań i przekonywanie do nich innych ludzi.

Ewa Szymczyk