Istnieją dwa podstawowe podziały informacji zwrotnych:
- Ze względu na cel:
- Pozytywna informacja zwrotna – czyli pochwała, służy przekazaniu informacji o tym, co uczeń zrobił właściwie, prawidłowo; jej celem jest wzmocnienie właściwych postaw i zachowań
- Negatywna informacja zwrotna – czyli krytyka, służy przekazaniu informacji o tym, co uczeń wykonał źle, co powinien zmienić w swoim postępowaniu; jej celem jest zmiana, skorygowanie niewłaściwych postaw i zachowań
- Ze względu na efekt:
- Konstruktywna informacja zwrotna – jest to feedback udzielony poprawnie, którego skutkiem jest wzmocnienie zachowań pozytywnych i wyeliminowanie zachowań negatywnych przy jednoczesnym wzmocnieniu motywacji
- Niekonstruktywna informacja zwrotna – jest to błędnie udzielona informacja zwrotna, która zmniejsza motywację, wywołuje negatywne emocje i nie przynosi pożądanego efektu w zachowaniu
Metoda „kanapki”
„Kanapka” to jedna z bardzo popularnych metod udzielania informacji zwrotnych. Zakłada, że informacja zwrotna powinna być złożona z pozytywów i negatywów. Przekaz ma zaczynać się od informacji pozytywnej, po której przekazana ma być informacja negatywna, a na zakończenie całość przekazu ponownie zamknięta pozytywem.
Informacja zwrotna (IZ) jest dialogiem nauczyciela z uczniem.
To najskuteczniejsze narzędzie oddziaływania pedagogicznego.
Najczęściej przyjmuje ona formę komentarza pisemnego lub ustnego do pracy ucznia, do której uczeń wcześniej otrzymał kryteria.
Najczęściej składa się z 4 elementów:
- Wskazaniu plusów, czyli wyszczególnieniu i docenieniu tego, co uczeń wykonał
dobrze ;
- Wskazaniu minusów, czyli podkreślenia tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowego
wysiłku ze strony ucznia;
- Udzieleniu wskazówek dotyczących tego, w jaki sposób uczeń powinien pracę poprawić
- Udzieleniu wskazówkach dotyczących dalszej pracy ucznia .
Informacja zwrotna nie jest oceną ucznia, tylko oceną kolejnych efektów jego pracy.
Udzielając komentarza, należy więc powstrzymać się od wszelkich uwag pod adresem samego ucznia, koncentrując się na tym, co wykonał. Również powinniśmy wierzyć, że każdy jest w stanie poprawić swoją pracę, osiągając bardzo dobre wyniki. Nasza wiara w ucznia może go uskrzydlić i silnie zmotywować, dlatego
doszukiwanie się i zaznaczanie pozytywnych stron jest bardzo ważne, nie wolno tego pomijać. Najlepiej byłoby, gdyby pozytywnych uwag było więcej niż tych, które wskazują błędy i sugerują poprawę. Jeśli poprawiona przez nauczyciela praca zawiera tylko krytyczny komentarz i jest „czerwona” od poprawionych błędów, to przeważnie uczeń nie jest w stanie skorzystać z uwag nauczyciela. Czasami taką pracę od razu wyrzuca do kosza. Wtedy komentarz przynosi negatywne skutki, a szanse na to, że jednak uczeń zechce pracę poprawić są raczej marne.
Warunkiem koniecznym przyjęcia przez ucznia krytyki jest jego wewnętrzna świadomość, że nauczyciel go akceptuje, jest mu życzliwy i dąży do przyjaznej współpracy.
Uczeń może przestać bać się krytyki, jeśli zauważy, że ta krytyka mu pomaga, że jest konstruktywna. Dlatego uwagi nauczyciela muszą być konkretne, precyzyjnie wyrażone, całkowicie dla ucznia zrozumiałe.
W ocenianiu kształtującym najważniejszą zasadą jest ciągłe informowanie ucznia o jego postępach oraz brakach, które powinien uzupełnić. W tym procesie koniecznie jest zatem komentowanie działań uczniowskich, najlepiej w postaci opisowej, a nie przy użyciu cyfry, która tak naprawdę jest dla ucznia mało czytelna.
Wystawiony przez nauczyciela stopień jest jedynie informacją, na jakim poziomie uczeń pracę zakończył, brakuje tutaj wyszczególnienia, co zrobił dobrze, co źle. Uczeń nie otrzymał także żadnych wytycznych do ewentualnej poprawy swojej pracy.
Zasady poprawnego udzielania informacji zwrotnych:
Jest kilka podstawowych zasad, które powinny być spełnione przy udzielaniu informacji zwrotnych
- Fakty, które nauczyciel umie przytoczyć w odniesieniu do sytuacji.
- Informacje dotyczące konkretnego zachowania a nie ucznia.
- Dane dotyczące spraw szkolnych.
- Informacja o tym jak dane zachowanie ucznia wpływa na cel lekcji, klasę, itp.
W przypadku negatywnej informacji zwrotnej może ona zawierać wskazówki, co uczeń może zrobić lepiej w przyszłości. Warto także zwrócić uwagę na różnice w sposobie budowania informacji zwrotnej pozytywnej i negatywnej.
Pochwała powinna być:
– bez porównywania z innymi;
– bez oczekiwań lub wymagań na przyszłość;
– adekwatna do sytuacji;
– obiektywna;
– prawdziwa w każdej chwili (nie można się z nią nie zgodzić);
Krytyka powinna być:
– bez porównywania z innymi;
– pokazująca konsekwencje;
– adekwatna do sytuacji;
– oparta na konkretnym zachowaniu ucznia, któremu chcemy zwrócić uwagę
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli:
