W sytuacji kiedy nauczyciel otrzymuje wezwanie do osobistego, obowiązkowego stawiennictwa w sądzie w charakterze świadka powstaje wątpliwość co do wyboru procedury, którą należy zastosować celem ustalenia i wypłaty wynagrodzenia za ten dzień. Co do zasady należy uwzględnić następujące regulacje prawne:
Na podstawie przepisu art. 277 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (t.j. Dz. U. Z 2014 r., poz. 101), zwanej dalej: „KPC”, „świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku. Przewodniczący może przyznać świadkowi zaliczkę na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłuchania”. Doprecyzowaniem powyższego są przepisy 85 i nast. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Z 2014 r., poz. 1025). Zgodnie z brzmieniem art. 86 powołanej ustawy „świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu. Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach sądowych przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Górną granicę należności, o których mowa w ust. 2, stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia należności za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego. Utratę zarobku lub dochodu, o których mowa w ust. 1, oraz ich wysokość świadek powinien należycie wykazać”. Zgodnie natomiast z przepisem art. 92 ustawy zwrot wydatków, utraconego zarobku lub dochodu, wynagrodzenia i kosztów podróży przyznaje się na wniosek świadka.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy z dnia 15 maja 1996 r. (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1632) pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. § 16 powołanego rozporządzenia stanowi, że pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu – w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.
Zasadność zastosowania powyżej wskazanego aktu prawnego w stosunku do nauczycieli wynika z faktu, iż zgodnie z art. 91 c ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. Z 2014 r., poz. 191), dalej zwanej „KN” w zakresie sprawy wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy KN, zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. Z 2014 r. poz. 1502), zwanej dalej „KP”. Zaś podstawą do wydania wskazanego rozporządzenia jest przepis art. 298 ze zn. 2 KP.
Oczywiście uwzględnić należy także wewnętrzne akty prawne, jeżeli przewidują one postępowanie w takowej sprawie.
