Działania antydyskryminacyjne w szkole.
Reforma oświaty wdrażana od 1 września 2017 r. spowodowała duże zamieszanie w społeczeństwie. Wszyscy zainteresowanie zastanawiają się, jaka będzie polska szkoła? Czy sprosta wyzwaniom XXI wieku? Jaki model obywatela będzie promowany w szkole?
Pierwsza kwestia to wartość wychowawcza działań podejmowanych w szkole.
Zgodnie z przepisami prawa oświatowego, wychowanie to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które powinno być wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki dzieci i młodzieży. (art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe).
W placówkach oświatowych powstaną nowe programy wychowawczo- profilaktyczne, które będą odnosiły się do treści nowej podstawy programowej.
Jakie priorytety będą uwzględnione w tych programach?
Zadaniem szkoły jest wychowanie do wartości, a więc działania antydyskryminacyjne także muszą być zaplanowane. Cele, jakie stawia przed sobą edukacja antydyskryminacyjna wynikają z przekonania, że „wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw”, czyli z artykułu 1. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
NELSON MANDELA powiedział: „Nikt nie rodzi się nienawidząc drugiego człowieka z powodu koloru jego skóry, pochodzenia lub wyznania. Ludzie muszą nauczyć się nienawidzić, a skoro są w stanie to zrobić, to są również w stanie nauczyć się kochać, ponieważ miłość jest bliższa ludzkiemu sercu niż jej przeciwność.”
Dyskryminacja jest zjawiskiem dość powszechnym i można powiedzieć występującym w każdej szkole. Stereotypowe postrzeganie innych i związane z tym uprzedzenia prowadzą do dyskryminacji. Stereotypy utrudniają dzieciom poznanie świata. Szacunek do drugiego człowieka i przerwanie tzw. łańcucha dyskryminacji jest ważnym zadaniem szkoły, które musi znaleźć się w programie wychowawczo- profilaktycznym. Brak reakcji na uprzedzenia wśród uczniów prowadzi do konfliktów i przemocy. Prowadzenie działań antydyskryminacyjnych pomoże w upowszechnianiu w szkołach równego traktowania i szacunku dla różnorodności społecznej. Młodzież będzie przygotowana do życia w zróżnicowanym społecznie świecie.
Od 2015 r., przeciwdziałanie wykluczeniu i prowadzenie działań antydyskryminacyjnych stało się wymogiem państwa wobec szkół i placówek oświatowych. Mówi o tym rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego w wymaganiu 5 wobec szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
W projekcie nowego rozporządzenia o wymaganiach wobec szkół i placówek, w wymaganiu 4. – kształtowane są postawy i respektowane są normy społeczne, wpisane jest eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie pożądanych zachowań uczniów. Szkoła powinna prowadzić działania zapewniające relacje oparte na szacunku i zaufaniu w środowisku szkolnym. Wymagane jest, aby szkoły i placówki dbały o właściwe postawy i respektowanie norm społecznych zgodnie z wartościami i normami społecznymi.
To, że ustawodawca nie używa pojęcia działania antydyskryminacyjne, nie oznacza, że możemy je pominąć w programie wychowawczo- profilaktycznym.
