W niniejszym artykule zostaną omówione najważniejsze zagadnienia związane z nabywaniem prawa do tego urlopu i możliwością odwołania z niego nauczyciela. Na wstępie należy zauważyć, że o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zalecanego leczenia, orzeka lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela. Oznacza to, że potrzeba ta nie jest postulowana przez subiektywne odczucia nauczyciela, chociaż w tym względzie przysługuje mu prawo do odwołania się od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce wydania orzeczenia (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia Dz. U. Nr 233 poz. 1991).
Mając powyższe na uwadze, należy pamiętać, że nie jest możliwe udzielnie urlopu dla poratowania zdrowia bez wniosku.
Na podstawie art. 73 ust. 1 KN pierwszy urlop dla poratowania zdrowia może być przyznany nauczycielowi po przepracowaniu przynajmniej 7 lat w szkole. Z tym, że okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia. Należy jednak pamiętać, że wymóg ten dotyczy sytuacji nabycia prawa do pierwszego urlopu.
Do okresu siedmioletniej pracy w szkole, wlicza się okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. W przypadku okresu niezdolności do pracy i urlopu trwających dłużej niż 6 miesięcy wymagany okres pracy przedłuża się o ten okres.
Każdy kolejny urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony nauczycielowi nie wcześniej niż po upływie roku od zakończenia poprzedniego urlopu, o czym stanowi ust. 8 omawianego przepisu. Nie można jednak dochodzić do błędnych przekonań, że istnieje możliwość corocznych przerw w pracy z tej przyczyny, ponieważ ustawodawca wprowadza limit 3 lat trwania urlopów dla poratowania zdrowia w okresie całego zatrudnienia.
Na jaki czas w takim razie może zostać przyznany nauczycielowi urlop? Dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.
Wyjątek od tej zasady ma miejsce w przypadku nauczyciela, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok. Wymiar urlopu dla poratowania zdrowia nie może być udzielony takiemu nauczycielowi na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.
Przeznaczeniem urlopu dla poratowania zdrowia jest umożliwienie nauczycielowi przeprowadzenie zaleconego leczenia, wymagającego powstrzymania się od wykonywania pracy. Oznacza to, że w tym czasie nauczyciel jest zwolniony ze wszystkich obowiązków w szkole. Co więcej, w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy.
Na zakończenie należy zauważyć, że nauczycielowi zawsze przysługuje prawo zakwestionowania odwołania z urlopu poprzez wniesienie powództwa do sądu pracy. Jednak, gdy takiego powództwa nie wniesie, ma on obowiązek stawienia się w pracy w terminie określonym przez dyrektora szkoły.
