Zgodnie z art 66 KN w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego, odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego –nauczycielowi- przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni.
Termin skorzystania przez nauczyciela z urlopu uzupełniającego ustala dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę organizację pracy w szkole oraz propozycje nauczyciela. Nie ma przeszkód, aby nauczycielce, która korzystała z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego udzielić od razu po ich zakończeniu uzupełniającego urlopu wypoczynkowego.
Odnośnie sposobu obliczania wysokości wynagrodzenia za urlop wskazać należy art. 67 KN, zgodnie z którym za czas urlopu wypoczynkowego nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i zajęcia dodatkowe oblicza się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu wszystkich miesięcy danego roku szkolnego, poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy od roku szkolnego – z tego okresu. Dodatkowo ustawodawca wskazuje, że jeżeli wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i zajęcia dodatkowe uległa zmianie w okresie, z którego oblicza się wynagrodzenie za urlop, lub w miesiącu wykorzystywania urlopu, wynagrodzenie to ulega przeliczeniu. Zgodnie ze stanowiskami doktryny przy obliczaniu wysokości tego wynagrodzenia stosuje się stawkę wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw przysługującą w miesiącu wykorzystywania urlopu[1].
Omawiając wskazaną regulację prawną warto zaznaczyć, że wyraźna mowa w niej wyłącznie o godzinach ponadwymiarowych oraz zajęciach dodatkowych. Do tych zmiennych stosuje się jako podstawę przeciętne wynagrodzenie z okresu wszystkich miesięcy danego roku szkolnego, które poprzedzają miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Na podstawie nowelizacji KN z dnia 18 lutego 2000 r. minister właściwy do spraw oświaty i wychowania uzyskał kompetencję do określania nie tylko szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, ale również ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Do dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów przy sposobie obliczania wysokości ekwiwalentu, należało stosować przepisy powołanego aktu prawnego. Rozporządzenie nie uwzględniało jednakowoż specyfiki systemu wynagradzania i zatrudniania nauczycieli. Stosowanie rozporządzenia do nauczycieli powodowało wiele komplikacji w praktyce. Obecnie kwestie związane z obliczaniem wysokości wynagrodzenia i ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy w odniesieniu do nauczycieli określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli. Ten także akt prawny winien być jedyną podstawą omawianych kwestii.
Powołane rozporządzenie szczegółowo wskazuje jak obliczać wysokość wynagrodzenia za czas urlopu. I tak jako składniki tegoż wynagrodzenia wymienia:
- wynagrodzenie zasadnicze;
- dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny oraz za warunki pracy;
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
- dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej;
- odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy;
- wynagrodzenie za pracę w święto;
- dodatek za uciążliwość pracy, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2 KN;
- jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w art. 30 a ust. 3 KN.
Prowadząc dalszą analizę problematyki wskazać można na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2005 r, sygn. II PK 72/05, zgodnie z którym ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje również za niewykorzystany przez nauczyciela urlop uzupełniający (art. 172 KP w zw. Z art. 66 ust. 2 KN). W związku z powyższym należy uznać, że wymienione składniki wynagrodzenia będą mieć zastosowanie także do urlopu uzupełniającego. Będzie więc wchodził w skład takiego wynagrodzenia dodatek motywacyjny (przy założeniu, że nauczyciel otrzymywałby go, gdyby w okresie korzystania z urlopu uzupełniającego faktycznie świadczył pracę).
Odnośnie zaś dodatku funkcyjnego należy zaznaczyć, że jeżeli, zgodnie z regulaminem wynagradzania obowiązującym u pracodawcy dodatek funkcyjny za wychowawstwo nie jest wypłacany za wakacje i inne okresy, kiedy nauczyciel nie świadczy pracy związanej z przyznanym dodatkiem, to w wynagrodzeniu urlopowym nie powinno się go uwzględniać.
[1] Tak np. M.H. Szymańska w „Karta Nauczyciela. Komentarz”, wyd. 7, Warszawa 2012.
