Z uwagi na konieczność nowelizacji tudzież w pewnych sytuacjach określonych przepisami prawa wprowadzenia nowego statutu należy mieć na uwadze głównie przepis art. 98 i nast. ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe. Zgodnie z powyżej wskazaną regulacją prawną statut szkoły zawierać powinien w szczególności:
1) nazwę i typ szkoły oraz jej siedzibę, a w przypadku gdy szkoła wchodzi w skład zespołu szkół – także nazwę tego zespołu;
2) imię szkoły, o ile zostało nadane;
3) nazwę i siedzibę organu prowadzącego szkołę;
4) cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz sposób ich wykonywania, w tym w zakresie udzielania pomocy psychologiczno- -pedagogicznej, organizowania opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi, umożliwiania uczniom podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa oraz zasad promocji i ochrony zdrowia;
5) organy szkoły oraz ich szczegółowe kompetencje, a także szczegółowe warunki współdziałania organów szkoły oraz sposób rozwiązywania sporów między nimi;
6) organizację pracy szkoły, w tym organizację oddziałów sportowych, mistrzostwa sportowego, dwujęzycznych, integracyjnych, specjalnych i klas wstępnych, o których mowa w art. 25 ust. 3, z uwzględnieniem organizacji nauczania i oceniania w tych klasach, oraz organizację nauczania języka mniejszości narodowych, mniejszości etnicznych lub języka regionalnego, jeżeli szkoła takie oddziały lub nauczanie prowadzi, organizację wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, jeżeli szkoła takie wspomaganie prowadzi, a także zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, jeśli szkoła takie zajęcia prowadzi;
7) zakres zadań nauczycieli, w tym nauczyciela wychowawcy i nauczyciela bibliotekarza, oraz innych pracowników szkoły, w tym także zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, a także sposób i formy wykonywania tych zadań dostosowane do wieku i potrzeb uczniów oraz warunków środowiskowych szkoły;
8) szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego uczniów, o którym mowa w art. 44b ustawy o systemie oświaty;
9) nazwę zawodu lub zawodów, w których kształci szkoła – w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe;
10) szczegółową organizację praktycznej nauki zawodu – w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe;
11) organizację zajęć edukacyjnych w ramach kształcenia zawodowego – w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe;
12) organizację pracowni szkolnych, w szczególności pracowni ćwiczeń praktycznych, pracowni symulacyjnych oraz warsztatów szkolnych dla realizacji zajęć praktycznych, jeżeli szkoła takie pracownie i warsztaty posiada;
13) organizację dodatkowych zajęć dla uczniów, zwiększających szanse ich zatrudnienia, jeżeli szkoła takie zajęcia prowadzi;
14) organizację kształcenia ogólnego i zawodowego w przypadku pracowników młodocianych – w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe;
15) określenie formy kształcenia – stacjonarnej lub zaocznej – w przypadku szkoły dla dorosłych;
16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
17) prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły, a także tryb składania skarg w przypadku naruszenia praw ucznia;
18) rodzaje nagród i warunki ich przyznawania uczniom oraz tryb wnoszenia zastrzeżeń do przyznanej nagrody;
19) rodzaje kar stosowanych wobec uczniów oraz tryb odwoływania się od kary;
20) przypadki, w których dyrektor szkoły podstawowej może wystąpić do kuratora oświaty z wnioskiem o przeniesienie ucznia do innej szkoły;
21) sposób organizacji i realizacji działań w zakresie wolontariatu;
22) formy opieki i pomocy uczniom, którym z przyczyn rozwojowych, rodzinnych lub losowych jest potrzebna pomoc i wsparcie;
23) organizację biblioteki szkolnej oraz warunki i zakres współpracy biblioteki szkolnej z uczniami, nauczycielami i rodzicami oraz innymi bibliotekami;
24) organizację internatu, o ile został w szkole zorganizowany;
25) organizację świetlicy z uwzględnieniem warunków wszechstronnego rozwoju ucznia – w przypadku szkoły podstawowej i szkoły prowadzącej kształcenie specjalne, o której mowa w art. 127 ust. 1;
26) warunki stosowania sztandaru szkoły, godła szkoły oraz ceremoniału szkolnego, o ile zostały ustanowione.
W przypadku szkoły dla dzieci i młodzieży statut określa także:
1) organizację współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;
2) organizację i formy współdziałania szkoły z rodzicami w zakresie nauczania, wychowania, opieki i profilaktyki;
3) organizację współdziałania ze stowarzyszeniami lub innymi organizacjami w zakresie działalności innowacyjnej.
Obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły z uwzględnieniem obowiązków w zakresie: 1) właściwego zachowania podczas zajęć edukacyjnych;
2) usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych, w tym formy usprawiedliwiania nieobecności przez osoby pełnoletnie;
3) przestrzegania zasad ubierania się uczniów na terenie szkoły lub noszenia na terenie szkoły jednolitego stroju – w przypadku, o którym mowa w art. 100;
4) przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły;
5) właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów.
Jak wynika z powyższego ustawodawca nakazuje zawarcie w statucie szeregu zapisów, ale dużą wagę przykłada do wszelako rozumianych kwestii związanych z bezpieczeństwem na terenie szkoły. Należy więc podczas tworzenia dokumentu skupić się między innymi na opracowaniu lub uszczegółowieniu zasad bezpieczeństwa obowiązujących na terenie szkoły i pamiętać, by były one spójne z obowiązującymi w tym zakresie procedurami. Warto precyzyjnie opisać zasady zachowywania się uczniów na zajęciach edukacyjnych i zasady zachowywania się uczniów wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły biorąc pod uwagę dotychczas występujące lub przewidywane w przyszłości trudne sytuacje mogące w szkole wystąpić. Z uwagi na częste posługiwanie się przez uczniów z urządzeń elektronicznych dobrze byłoby gdyby w statutach szkół znalazły się zapisy wymagane w tej kwestii przez ustawodawcę. Zachęcam, by przyjrzeć się sytuacji w szkole i wskazać na różnice pomiędzy posiadaniem a korzystaniem z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych służących do rejestracji dźwięku lub obrazu zarówno podczas zajęć edukacyjnych, jak i poza nimi, na terenie szkoły. Warto także zastanowić się, czy nie odbywają się w szkole takie zajęcia, podczas których to uczniowie korzystają z tychże urządzeń na prośbę nauczyciela – taką sytuację także należy uwzględnić w zapisach statutu. Warto opracować także zasady zachowywania się nauczycieli w sytuacji kiedy uczniowie nie stosują się do wyartykułowanych zakazów. Pozwoli to nie tylko na precyzowanie zasad, ale umożliwi, co najważniejsze ich egzekwowanie na terenie szkoły.
