Procedury te podlegają szczegółowym rygorom i jasnym kryteriom zawartym w Rozporządzeniach MEN m. in.: z 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228, poz. 1488).
Każde orzeczenie lub opinia wydawane są w odniesieniu do:
- wniosku złożonego przez rodziców lub prawnych opiekunów, a w przypadku pełnoletniego ucznia przez samego zainteresowanego.
- Poradnie wydają kilka rodzajów orzeczeń określonych w rozporządzeniu MEN: orzeczenia do:
- kształcenia specjalnego (dla dzieci w normie intelektualnej np.: słabo słyszących i głuchych, słabo widzących i niewidomych, z autyzmem i Zespołem Aspergera, ale także mogą odnosić się do dzieci, uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym , znacznym lub ze sprzężonymi niepełnosprawnościami wymienionymi wyżej; inną grupą objętą kształceniem specjalnym są uczniowie niedostosowani społecznie lub zagrożeni niedostosowaniem społecznym);
- orzeczenia do zajęć rewalidacyjno- wychowawczych wydawane wyłącznie dzieciom z upośledzeniem w stopniu głębokim;
- orzeczenia o potrzebie nauczania indywidualnego wydawane dzieciom przewlekle chorym , dla których taką formę zalecił lekarz.
Szczególnym wyjątkiem są opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia obowiązku szkolnego. Dokument ten wydawany jest według stosownych procedur.
Orzeczenia wydawane są zgodnie ze wzorami opracowanymi przez MEN według, których orzeczenia muszą zawierać: nazwę i skład Zespołu Orzekającego, powód wydania orzeczenia, okres na jaki orzeczenie wydaje się, diagnozę wielospecjalistyczną (psychologiczną, pedagogiczna, lekarską czasem logopedyczną), zalecane formy kształcenia, program, formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej, wskazania do pracy z uczniem oraz uzasadnienie stanowiska poradni;
orzeczenie wydaje się w terminie 14 dni od daty posiedzenia Zespołu Orzekającego. Jako, że orzeczenie jest aktem administracyjnym służy od niego odwołanie wg określonych przepisów.
Natomiast pomimo, że opinia wydawana jest także na wniosek zainteresowanych, to może opracować ją jeden specjalista, który dziecko diagnozował w poradni. Jednak i w tym przypadku obowiązują procedury określone jasno przez MEN:
W opinii zawarte zatem będą poza danymi dziecka i powodem, dla którego zostało zgłoszone do badania: następujące elementy uzasadniające stanowisko poradni:
- określenie poziomu intelektualnego badanego dziecka, ucznia;
- określenie mocnych stron i deficytów rozwojowych;
- wskazanie formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej; określenie zaleceń do pracy z dzieckiem; w miarę potrzeby i z rodzicami;
- uzasadnienie wskazanej formy pomocy.
Opinię podpisuje dyrektor poradni i specjalista przygotowujący diagnozę.
Od opinii nie przysługuje odwołanie w trybie administracyjnym.
Niemniej nauczyciel jest zobowiązany na podstawie opinii poradni psychologiczno- pedagogicznej dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia. Kwestię tę reguluje Rozporządzenie MEN w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.
Konkretne wskazówki dla nauczyciela:
- zapoznać się wnikliwie z treścią opinii lub orzeczenia poradni;
- przeanalizować dane zawarte w tym dokumencie;
- zgromadzić wiedzę na temat stwierdzonych u ucznia deficytów, zaburzeń: (co oznaczają, jaki mają wpływ na naukę – w jaki sposób będą one utrudniały uczniowi nabywanie wiedzy);
- sformułować wymagania edukacyjne nie tylko dla ogółu uczniów ale, np. na dwóch albo trzech poziomach: dla ogółu uczniów, dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce; dla uczniów ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętna ocenianie zgodnie ze sformułowanymi wymaganiami – ocenianie wspierające uwzględnienie możliwości i ograniczeń ucznia; dostosowanie wymagań edukacyjnych oraz metod pracy do indywidualnych potrzeb ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
- realne planowanie procesu kształcenia .
