W dzisiejszym świecie znajomość języków obcych jest niezbędna – zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Nic więc dziwnego, że język obcy stał się przedmiotem obowiązkowym już w szkole podstawowej. Jednocześnie jednak większość nauczycieli zdaje sobie sprawę z tego, że skuteczne nauczenie języka przy ograniczonej liczbie godzin i dużej liczebności grup stanowi ogromne wyzwanie. Poniżej kilka pomysłów na jak najlepsze wykorzystanie danego nam czasu, aby lekcje języka obcego były dla uczniów atrakcyjne, a przede wszystkim by przyniosły spodziewany efekt.
Uczmy języka, a nie rozwiązywania testów
Powszechna „testomania” stała się zmorą współczesnej szkoły: każdy etap edukacyjny kończy się egzaminem w formie testu, a nauczyciele – co zrozumiałe – starają się przygotować uczniów do uzyskania jak najlepszego wyniku. Niestety w przypadku języka obcego koncentrowanie się wyłącznie na zadaniach testowych uniemożliwia rozwijanie tego, co w języku najważniejsze, a więc umiejętności komunikacji. Dlatego warto uświadomić sobie i uczniom, że najważniejsze jest, aby umieli się porozumiewać w języku obcym, i temu poświęcić większość zajęć, natomiast na przygotowanie do egzaminu, będące jednocześnie powtórką opanowanego materiału, poświęcić ostatni rok nauki na danym etapie edukacyjnym: trzecią klasę gimnazjum lub liceum.
Uczmy tego, co się przyda
Nasi uczniowie to osoby niezwykle pragmatyczne – uczą się chętnie tego, co może być dla nich przydatne; naukę dla samej przyjemności rozwoju intelektualnego preferuje niewielu. Dlatego tak ważne jest pokazywanie uczniom na każdym kroku, jak w życiu codziennym mogą wykorzystać zdobytą na zajęciach wiedzę i umiejętności. Dzięki rozwojowi Internetu do wykorzystywania znajomości języka nie jest już potrzebny wyjazd za granicę – znając język, można odwiedzać zagraniczne strony internetowe, oglądać odcinki seriali przed ich polską premierą, poznawać nowych ludzi w serwisach społecznościowych.
Uczmy prawdziwego języka
Nowoczesne podręczniki są bardzo atrakcyjne wizualnie i pełne ciekawych materiałów zachęcających do komunikacji, jednak dla naszych uczniów są to tylko „szkolne książki”. O wiele atrakcyjniejsze i znacznie bardziej motywujące będą autentyczne materiały w języku obcym: gazety, ulotki, filmy czy strony internetowe. Odpowiednio dobrane do poziomu uczniów, pozwolą tym na niższym poziomie poczuć dumę z faktu, że udało im się zrozumieć przekaz skierowany oryginalnie do native speakera, zaś tym na poziomie bardzo zaawansowanym pokażą, że nie warto spoczywać na laurach, że zawsze można nauczyć się więcej, dowiedzieć się czegoś nowego, że jest jeszcze wiele zwrotów, których nie poznali, a które mogą się przydać.
Internet jest doskonałym źródłem materiałów, warto również zaopatrywać się w nie przy każdej możliwej okazji: podczas własnych podróży, poprzez znajomych… Zachęcajmy również uczniów do dzielenia się takimi materiałami z resztą klasy. Najprostsza jest sytuacja nauczycieli języka angielskiego, ponieważ jesteśmy nim otoczeni również w Polsce – warto mieć oczy i uszy otwarte w każdej sytuacji. Wizyta w restauracji, która oferuje dwujęzyczne menu przygotowane przy pomocy elektronicznego słownika może zaowocować fascynującą lekcją – uczniowie uwielbiają wyszukiwać błędy, a jednocześnie tak wiele się nauczą…
Uczmy z pasją
Zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie aspekty języka są fascynujące – zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli: choć zdarzyło mi się spotkać osoby zakochane w gramatyce (sama mam słabość do angielskiego czasu Present Perfect) czy uwielbiające uczenie się słówek, stanowią one mniejszość. Na pewno jednak jest coś, co sprawiło, że zakochaliśmy się w języku, którego uczymy. Dzielmy się tym z uczniami! Nie obawiajmy się też, że nasze zainteresowania będą dla uczniów zbyt trudne lub nudne – jeśli podzielimy się z nimi czymś, co naprawdę kochamy, docenią nasze zaangażowanie i pasję. Nauczyciel jest dla uczniów istotą nieco tajemniczą, jeśli więc odsłaniamy rąbka tajemnicy i dajemy coś z siebie, jest to dla uczniów atrakcyjne i zachęca ich do udziału w lekcji. Opowiedzmy więc o wakacjach w kraju, którego języka uczymy, pokażmy zdjęcia, opowiedzmy zabawną anegdotę. Jeśli fascynuje nas poezja, poświęćmy lekcję na omawianie wiersza – pozwólmy jednak uczniom mówić, co w nim odnajdują, bez dobrych i złych odpowiedzi. Pokażmy im nasz ulubiony film lub jego fragmenty. Postarajmy się zarazić ich naszą fascynacją.
Uczmy się!
Najlepszą formą nauczania jest modelowanie. Pokażmy uczniom, że nauka języka nie kończy się nigdy – że i my wciąż rozwijamy nasze umiejętności i wiedzę. Podzielmy się poznanym niedawno ciekawym zwrotem, odkrytym nowym słówkiem lub ciekawym użyciem formy gramatycznej. Bierzmy udział w szkoleniach i konferencjach. Przede wszystkim zaś pielęgnujmy w sobie – i naszych uczniach – ciekawość świata oraz wrażliwość językową i kulturową .
