W szkole mamy wiele dokumentów, dzięki którym może ona sprawnie funkcjonować. Również samorząd powinien posiadać taki dokument. Wskazuje na to art. 55 ustawy o systemie oświaty, gdzie czytamy w punkcie 3 i 4: „Zasady wybierania i działania organów samorządu określa regulamin uchwalany przez ogół uczniów w głosowaniu równym, tajnym i powszechnym. Organy samorządu są jedynymi reprezentantami ogółu uczniów” oraz „Regulamin samorządu nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki”.
Ten dokument jest więc niezbędny w powoływaniu samorządu i jego funkcjonowaniu. Co ważne, ustawodawca celowo podkreślił, że tworzenie regulaminu ma należeć do uczniów, którzy w demokratycznych wyborach mają powołać istnienie tego aktu. Jest to ważna wskazówka dla dyrektora szkoły oraz nauczycieli, którzy (w odniesieniu do kolejnego punktu) powinni co roku przypomnieć lub zapoznać uczniów ze statutem szkoły, tak aby uchwalanie regulaminu samorządu poszło sprawniej. Dla uczniów może to być świetna lekcja demokracji, odpowiedzialności i poszerzenie wiadomości na temat własnej szkoły. Nie oszukujmy się, ilu uczniów z własnej chęci sięgnęło po statut szkoły?….
Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy tworzeniu regulaminu?
Trochę wskazówek:
1. Zaczynamy oczywiście od powołania się na podstawę prawą, którą w tym wypadku stanowi przytoczony wcześniej artykuł 55 ustawy o systemie oświaty. Można także powołać się na Konwencję Praw Dziecka (w szczególności art. 13, 14, 15, 28 i 29) oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego. Oczywiście nie są to jedyne zapisy prawa mówiące o samorządzie uczniowskim.
2. W naszym regulaminie powinno także znaleźć się odniesienie do statutu szkoły.
3. Pamiętajmy, aby w dokumencie znalazły się cele ogólne działalności samorządu, nie zapominając o treściach zawartych w ustawie i rozporządzeniach. Koniecznie należy podkreślić współpracę samorządu z pozostałymi organami szkoły.
Można także zaproponować złotą myśl np. sentencję patrona szkoły, która będzie przyświecała młodzieży w jej działaniu.
4. Regulamin powinien zawierać nazwę organów samorządu oraz funkcje w nim pełnione, jeśli jest ich więcej niż jeden oraz przydział ich zadań. Pamiętajmy jednak, aby nie przesadzać z biurokracją a skupić się na użyteczności i działaniu.
5. Dobrze zapisać, w jakim trybie organy te odbywają spotkania oraz jaką tworzą dokumentację.
6. Kolejnym punktem winna być ordynacja wyborcza tychże organów. W niej warto zaznaczyć profil reprezentantów ogółu uczniów.
7. Warto zapisać, w jaki sposób samorząd czerpie środki na swoją działalność.
8. Zapiszmy również tryb rozpatrywania pomysłów samorządu przez Radę Pedagogiczną i Dyrektora bądź inne organy szkolne.
9. W zapisach powinny znaleźć się także paragrafy dotyczące trybu odwołania reprezentantów uczniów (np. w wypadku nagminnego łamania regulaminu szkolnego lecz na wniosek uczniów) oraz tryb zmiany zapisów w samym regulaminie.
Regulamin samorządu możemy podzielić na rozdziały i paragrafy, tak jak jest to zazwyczaj przyjęte. Możemy także ułożyć go w punktach.
Pamiętajmy, że każdego roku tworzymy także plan działań samorządu, który powinien być skorelowany z regulaminem i (choć w pewnym stopniu) planem profilaktycznym szkoły.
Życzę wszystkim owocnych działań.
