Nie jest to zagadnienie nowe, gdyż kompetencje kluczowe w znanym nam porządku zostały szczegółowo zdefiniowane i opisane w dokumencie pt .”Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie”. Przy tej okazji warto upowszechnić wiedzę o obecnie obowiązujących „Zaleceniach Rady Europy z dnia 22.05.2018r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie”. Wzmiankowany dokument nie jest rewolucją wobec wersji z dnia 18 grudnia 2006 r., a raczej stanowi jego twórczą modyfikację wynikającą z wyzwań współczesnego świata.
Otóż podobnie jak poprzednio sformułowano osiem kompetencji kluczowych.
Są nimi kompetencje:
- W zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
- W zakresie wielojęzyczności.
- Matematyczne oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
- Cyfrowe
- Osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się
- Obywatelskie.
- W zakresie przedsiębiorczości
- W zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Obecne wymagania dotyczące kompetencji uległy zmianie w związku z rosnącą liczbą zautomatyzowanych miejsc pracy, coraz istotniejszą rolą technologii we wszystkich dziedzinach pracy i życia oraz zwiększającym się znaczeniem kompetencji społecznych, obywatelskich i w zakresie przedsiębiorczości, które pozwalają zapewnić sukces mierzeniu się z nowymi wyzwaniami kulturowymi, technicznymi i organizacyjnymi.
Drugą przyczyną są wyniki badań międzynarodowych wskazujące na niewystarczające umiejętności podstawowe. Okazuje się – i potwierdzają to obserwacje czynione wśród Polaków – że wielu uczniów i dorosłych ma poważne trudności w osiągnięciu wystarczającego poziomu umiejętności w zakresie czytania ze zrozumieniem, myślenia matematycznego lub rozumienia zjawisk przyrodniczych. Wielu odrzuca autorytety naukowe i w wyniku braku umiejętności krytycznego myślenia daje wiarę populistycznym i paranaukowym wykładniom.
Nadal deficytowa jest zdolność do współpracy, umiejętność kreatywnego myślenia i myślenia komutacyjnego. W integrującej się Europie bezdyskusyjnie kluczową, a opanowaną tylko przez niewielki odsetek społeczeństwa umiejętnością, jest wielojęzyczność.
Kompetencje kluczowe – podobnie jak poprzednio – definiowane są jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw.
W zaleceniach Parlamentu Europejskiego podkreśla się , że kompetencje kluczowe to te, których wszyscy potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, zatrudnienia, włączenia społecznego, zrównoważonego stylu życia, udanego życia w pokojowych społeczeństwach, kierowania życiem w sposób prozdrowotny i aktywnego obywatelstwa. Rozwija się je w perspektywie uczenia się przez całe życie, począwszy od wczesnego dzieciństwa przez całe dorosłe życie, za pomocą uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, we wszystkich kontekstach, w tym w rodzinie, szkole, miejscu pracy, sąsiedztwie i innych społecznościach.
W tym kontekście wypada podkreślić adekwatność wszystkich szkolnych i środowiskowych okazjonalnych inicjatyw kreujących ciekawość poznawczą, chęć bycia aktywnym, pomocnym, niezbędnym, twórczym, odpowiedzialnym.
