„…wyjaśnia zasadę państwa prawa, w tym zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów; wyjaśnia podział na sądy powszechne i administracyjne oraz zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego; przedstawia, w jakich sprawach orzeka sąd rejonowy…”[1]
Nie to nie są wymagania dla studenta prawa…. Te informacje ma posiąść dziecko w wieku 14-15 lat…. Smutne, a jednak prawdziwe….. W podstawie programowej kształcenia ogólnego znajdziemy mnóstwo przykładów wymagań na takim poziomie. Jak pomóc naszym uczniom, ich rodzicom i samym sobie w gąszczu mniej lub bardziej potrzebnej wiedzy szkolnej? Jak pomóc uczniom, rodzicom i samym sobie w przygotowaniach do egzaminów? Jak spowodować, aby „miłość do szkoły” była wprost proporcjonalna do lat w niej spędzonych? Jak budować w uczniach poczucie wartości, wiary we własne siły i motywacji do osiągania sukcesu? Na te i inne pytania pozwoli odpowiedzieć ocenianie kształtujące. Jest to sposób nauczania, który w Polsce zagościł wiele lat temu i ma coraz większe grono zwolenników.
Podwaliny dały badania prowadzone przez profesora J.Hattiego z Uniwersytetu w Auckland University, który zajmuje się procesami edukacyjnymi. Jego badania udowodniły, że najbardziej efektywne nauczanie odbywa się w czasie lekcji. Ale muszą zajść pewne okoliczności edukacyjne, które wzmocnią ten proces. Hattie zaliczyło do nich: monitorowanie nauczania przez nauczyciela, wyeksponowanie celów lekcji w języku ucznia i kryteriów sukcesu, udzielanie informacji zwrotnej, a wszystko jest uzupełnione przez atmosferę panującą na lekcji i relacje nauczyciel-uczeń. Taką PRAKTYKĘ nauczania profesor Hattie nazywa widocznym uczeniem się, czyli visible learning.
Ocenianie kształtujące wymaga od nauczyciela przeformułowania swojego nauczania i wprowadzeniu warsztatowych nawyków, które pozwolą na efektywne nauczanie i wykorzystanie czasu na lekcji, w taki sposób, aby nie powtarzały się sytuacje: „Dokończcie w domu”.
Ocenianie kształtujące opiera się na pięciu strategiach, których realizacja pozwala osiągnąć cele jakie stawia przed nauczycielami, uczniami i rodzicami ocenianie kształtujące:
- Strategia 1: Cele i kryteria sukcesu
- Strategia 2: Dialog między nauczyciele a uczniem, który ma dać odpowiedź na pytanie jak uczniowie się uczą
- Strategia 3: Udzielanie informacji zwrotnej
- Strategia 4: Wzajemne uczenie się uczniów
- Strategia 5: Uczniowie autorami swojego sukcesu edukacyjnego, czyli odpowiedzialność za naukę.
Stosowanie na lekcjach tych strategii pozwoli uczniom odbudować poczucie własnej wartości, obudzić w nich na nowo wiarę we własne siły i uwierzyć w swoje możliwości. Pozwoli odpowiedzieć nauczycielowi na zasadnicze pytanie: „Po co ja tego uczę?”, a uczniowi: „Po co mi taka wiedza?”. Natomiast rodzicowi efektywnie zaangażować się w proces kształcenia.
Serdecznie polecam kolejne artykuły z serii o ocenianiu kształtującym! Kolejny artykuł: Lekcja bez celu jest bezcelowa.
Katarzyna Wejnert – edukator, nauczyciel z 26-letnim stażem, ekspert oceniania kształtującego, który wykorzystuje je w swojej pracy od 2006 roku.
[1] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, DZ.U. poz. 356, Warszawa, dnia 24 lutego 2017 r.
