Istnieją różnego rodzaju grupy zadaniowe, dzielą się na takie w których np. każdy z członków wykonuje inne zadanie, które pod koniec stworzą spójną całość. Taką grupę nazywamy izomorficzną. Przykładem może być grupa zajmująca się przygotowaniem statutu szkoły, gdy każdy z członków jest odpowiedzialny za dany rozdział. Kolejnym rodzajem grupy jest grupa ekspercka, do której wybieramy specjalistów w danej dziedzinie i każdy wykonuje swoje zadanie w tej grupie. Na przykład grupa ds. marketingu szkoły, w której nauczycielka od języka polskiego przygotuje treść broszury o placówce, nauczyciel plastyki czy techniki wykona piękne zdjęcia klas i budynku a ostatecznie nauczycielka informatyki opracuje wszystko w programie graficznym i prześle do drukarni, aby wyprodukowano w niej gotową ulotkę. Kolejnym rodzajem grupy jest grupa o strukturze kolektywnej gdzie członkowie mają zbliżone do siebie specjalizacje i chcą wspólnie rozwiązywać postawione im problemy. Przykładem będzie szkoła specjalna i grupa ds. komunikacji alternatywnej oraz sposobów wdrażania jej wśród uczniów. Ostatnim typem grupy jest grupa o strukturze chirurgicznej, polegająca na tym że każdy członek tej grupy ma określoną pozycję oraz konkretne zadanie, w którym się specjalizuje. Przykład: grupa ds. inwentaryzacji majątku szkoły, gdzie poszczególni członkowie dokonają spisów przedmiotów w poszczególnych pomieszczeniach, osoba przeszkolona w zakresie obsługi programu do inwentaryzacji wprowadzi dane do programu a następnie gotowe wyniki przekaże do księgowej. Są to struktury stworzone przez J. Davidsona. [2]
We fragmencie artykułu Jarosława Kordzińskiego pt. „Organizacja pracy grup zadaniowych w szkole” znajdziemy informację, że formowanie zespołu, nawet gdy składa on się z osób, dobrze znających się od wielu lat, to przede wszystkim określanie zasad w funkcjonowaniu danej grupy. Rozpoczęcie pracy nowej grupy to najczęściej znalezienie się w sytuacji pewnej zmiany, co podświadomie jest dla nas niezbyt komfortowe, jak również przeczucia, że może być całkiem inaczej niż do tej pory, że nie wszystko musi funkcjonować tak jak dotychczas. W efekcie rozpoczęcie pracy w składzie nowej grupy to dla jednych nadzieja a dla drugich pewnego rodzaju niepewność. W tym momencie warto określić następujące kwestie:
– Na czym konkretnie ma polegać moje zadanie?
– Co muszę zrobić i na ile to, co mam wykonać, zależy ode mnie, a na ile zostanie mi narzucone przez innych?
– Jaka jest moja rola w tym zespole?
– Kto tu jest szefem i jakie są jego uprawnienia?
– Na ile może decydować o tym, co ja będę robić i za co będę odpowiadać?
– Jak ważnym elementem tego zespołu będę?
Kordziński zauważa, że wybór lidera grupy pozostawiony członkom danej grupy zadaniowej nie zawsze jest trafiony. Jest to spowodowane faktem, że zbyt często na liderów kreujemy osoby o zdolnościach bardziej medialnych niż przywódczych. „Prawdziwy lider to osoba, której nie zależy na skupieniu wszystkich świateł na własnej osobie, ale postać, która rozpoznaje i potrafi reagować na potrzeby innych, która rozumie i potrafi skupić aktywność swoją i swojej grupy na zadaniu. To w gruncie rzeczy człowiek pracy, a nie zaszczytów.
Dobór pracowników do odpowiednich grup
Gdy zapadnie decyzja o utworzeniu grup zadaniowych w placówce, ważnym wyborem będzie dobór liderów oraz członków danej grupy. Jest to jedno z najważniejszych działań. Podstawową trudnością w pracy zespołowej są problemy związane z komunikowaniem się. Dlatego ustalając zasady współdziałania, dobrze jest znać pracowników danej placówki. Błędem wydaje się bowiem być mianowanie na lidera nowego pracownika, który nie zdążył nawet poznać imion pozostałych członków a co dopiero ich charakterów, specjalizacji i umiejętności komunikacyjnych. Pracując już jakiś czas w danej placówce wiemy doskonale, czego i od kogo możemy oczekiwać. Nie jest dobrym pomysłem tworzenie grup składających się z losowo wybranych osób. Nauczyciele w szkołach się grupują, ze względu na wiek, zainteresowania, podobną wizję nauczania, ze względu na specjalizacje itd. Najczęściej są to wieloletnie grupy przyjaciół. Warto taką sytuację wykorzystać. Ludzie lubią pracować z ludźmi, których lubią.
Jedną z ważniejszych cech, które powinien posiadać każdy członek grupy, jest odpowiedzialność, to ona stanowi klucz do sukcesu. „Odpowiedzialność to bardzo istotna cecha w pracy zespołowej. Decyduje ona o tym, czy zadanie zostanie wykonane. Niekiedy postawa jednej osoby, która nie będzie poczuwać się do odpowiedzialności i nie wykona na czas swojej części zadania, może zaważyć na tym, że reszta osób w zespole nie będzie mogła zrobić tego, co do nich należy.
W pracy w grupie ważne jest też współdziałanie. Oznacza to, że grupa osób musi zrozumieć i zgodzić się z faktem, że cel ich wspólnej pracy jest znacznie ważniejszy niż cele jednostkowe. Nie oznacza to jednak, że praca w grupie pozbawia indywidualności, wręcz przeciwnie – ona jej wymaga. Grupa zawsze funkcjonuje lepiej, jeżeli jego członkowie są różni, bo różnorodność poglądów, pomysłów zawsze jest wartością.
Maciej Przetakiewicz – uczestnik Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
