Odpowiedzialność prawna nauczycieli – odpowiedzialność porządkowa

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może wyciągnąć wobec swojego pracownika konsekwencje – jakie? Odpowiada Anna Kozimor-Cyganik

Odpowiedzialność porządkowa dotyczy wszystkich pracowników szkoły lub placówki oświatowej. Uprawnionym do stosowania kary jest pracodawca, czyli dyrektor szkoły.

 

Wynika z zapisów w Kodeksie pracy:

 

Art.108 § 1 – nieprzestrzeganie organizacji i porządku pracy

 

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:

  • karę upomnienia
  • karę nagany
  • karę pieniężną

Odpowiedzialność porządkowa dotyczy w szczególności:

 

I. Organizacji i porządku w procesie pracy określonych w:

  • statucie szkoły,
  • regulaminie rady pedagogicznej,
  • regulaminie pracy (w tym zasady usprawiedliwiania nieobecności, punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć edukacyjnych, sprawowanie opieki podczas imprez i uroczystości szkolnych, przestrzeganie instrukcji o organizacji sprawdzianu lub egzaminów),
  • innych regulaminach (np. regulaminie dyżurów),
  • zarządzeniach dyrektora wydane w oparciu o obowiązujące przepisy.

II. Przepisów bhp i p.poż określonych w:

  • Procedurach bezpieczeństwa,
  • regulaminach pracowni, np. instrukcja korzystania z urządzeń elektrycznych itp.

 

Art. 108 §2. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może stosować karę pieniężną.

§3. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art.87 § 1 pkt 1-3 (świadczenia alimentacyjne, egzekucyjne, zaliczki udzielone pracownikowi).

§4. Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Odpowiedzialność porządkowa – Terminy

 

art. 109 § 1 – przedawnienie

Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

 

art. 109 § 2 i 3 – obowiązek wysłuchania pracownika

Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. Jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracy pracownik nie może być wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu przewidzianego w § 1 nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.

 

Kryteria karania

 

Przy stosowaniu kary porządkowej bierze się pod uwagę w szczególności:

  • rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych,
  • stopień winy pracownika,
  • jego dotychczasowy stosunek do pracy.

art. 110 – zawiadomienie pracownika o zastosowanej karze

O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika.

 

 

art. 112 kp – sprzeciw ukaranego

§1. Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji   związkowej.   Nieodrzucenie   sprzeciwu w  ciągu  14 dni  od  dnia  jego  wniesienia  jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.

§2. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

§3. W razie uwzględnienia sprzeciwu wobec zastosowanej kary pieniężnej lub uchylenia tej kary przez sąd pracy, pracodawca jest obowiązany zwrócić pracownikowi równowartość kwoty tej kary.

 

Art. 113 kp – zatarcie kary

§1. Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.

§2. Przepis § 1 zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio w razie uwzględnienia sprzeciwu przez pracodawcę albo wydanie przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu kary.

 

 

Uprawnienia pracownika w związku z nałożoną karą porządkową

 

  • prawo do wniesienia w ciągu 7 dni od zawiadomienia o ukaraniu sprzeciwu;
  • podjęcie przez pracodawcę decyzji w zakresie sprzeciwu następuje dopiero po uprzednim rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej reprezentującego pracownika;
  • nieodrzucenie sprzeciwu przez pracodawcę w terminie 14 dni od dnia jego złożenia traktuje się jak jego uwzględnienie;
  • w przypadku odrzucenia sprzeciwu, prawo do wystąpienia z wnioskiem do sądu pracy o uchylenie kary;
  • obowiązek zwrotu przez pracodawcę kwoty kary pieniężnej w przypadku uwzględnienia sprzeciwu lub uchylenia kary przez sąd.

Odpowiedzialność porządkowa nauczycieli – przykłady:

 

  • nieobecność nieusprawiedliwiona w pracy (na zebraniu rady pedagogicznej, zebraniu z rodzicami), spóźnianie się do pracy;
  • naruszenie obowiązku zapewnienia uczniom bezpieczeństwa, wychodzenie z lekcji, pozostawianie uczniów bez opieki;
  • nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji szkolnej (brak wpisów tematów, niewypełnianie arkuszy itp.);
  • niepełnienie dyżurów podczas przerw między lekcjami;
  • nieustalenie przewidywanych ocen semestralnych, rocznych w terminie określonym w statucie;

 

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *