Dyrektor-lider, który chce mieć ugruntowaną pozycję, powinien umieć wyznaczać wartości i cele szkoły w oparciu o dialog, porozumienie i współpracę ze środowiskiem wewnętrznym i zewnętrznym. Wymaga to od niego świadomości istnienia różnych grup społecznych w obrębie szkoły oraz umiejętności nawiązania i podtrzymania współpracy na rzecz wspólnego dobra, jakim jest edukacja. Na środowisko wewnętrzne składać się będą podmioty bezpośrednio związane ze szkołą: nauczyciele, personel niepedagogiczny, uczniowie, rodzice.
W środowisku tym dyrektor powinien mieć na uwadze kilka aspektów. W relacjach z podwładnymi nadrzędną zasadą, jaką powinien się kierować przy zlecaniu i wykonywaniu zadań, powinna być zasada współpracy. Współpraca ta powinna się opierać na partycypacji wszystkich pracowników w procesie decyzyjnym i dialogu. Tworząc nowe zasady, musi on pamiętać o tym, żeby miały one wartości wspierające rozwój zawodowy kadry. Motywowanie współpracowników powinno się odbywać poprzez ukazanie im własnego zaangażowania i gotowości przyjęcia odpowiedzialności za prowadzone zadania. Niezwykle istotny w relacjach między współpracownikami jest bezpośredni kontakt. Nie można delegować zadań jedynie zza biurka.
Dyrektor we współczesnej szkole powinien stwarzać warunki dla rozwoju cech przywódczych innych nauczycieli, uczniów i rodziców, a także umiejętnie je wzmacniać. Wykorzystanie tego ludzkiego potencjału pozwoli na kreatywne rozwiązywanie pojawiających się problemów, a także na rzeczywiste wprowadzenie zmian w szkole. Te założenia będą mogły być osiągnięte przez poparcie jakie dyrektor szkoły uzyska od zaangażowanych nauczycieli we wspólne sformułowanie celów oraz opracowanie strategii rozwoju szkoły.
Z badań przeprowadzonych przez Jamesa M. Kouzesa oraz Barry’ego Z. Posnera wynika, że idealny przywódca-dyrektor szkoły to osoba, która:
– wskazuje właściwą drogę;
– rozbudza wspólną wizję;
– jest otwarty na zmiany, nie boi się ich;
– pozwala działać innym;
– motywuje i wspiera.
Mówiąc o współpracy na terenie szkoły, nie można zapomnieć o tych, którzy stanowią jej najważniejszą część. Mowa oczywiście o uczniach. Bardzo ważna będzie bowiem współpraca z samorządem uczniowskim. Razem z nim dyrektor nakreśli kierunki działań szkoły i będzie jednoczył społeczność uczniowską wokół ważnych idei i wartości. Będzie inspirował i motywował uczniów do podejmowania różnorakich zadań i wychodził z twórczymi inicjatywami. Według bowiem tezy M. Fullana, przytoczonej przez prof. J. Madalińską-Michalak, (Dzielenie się przywództwem – wartość współpracy. Centrum Edukacji Obywatelskiej): Nie można stać się skutecznym dyrektorem, jeśli łańcuch przywództwa nie ciągnie się przez całą szkołę. Na łańcuch ten składają się takie ogniwa jak nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni ale też uczniowie.
Z racji sprawowanej funkcji dyrektor staje się również liderem środowiska lokalnego.
Właściwa aktywność dyrektora w środowisku lokalnym pozwoli na:
– zintegrowanie działań szkoły z innymi organizacjami poprzez wdrażanie wspólnych projektów;
– sprawny przepływ informacji dotyczący osiągnięć szkoły;
– stworzenie przestrzeni kadrze pedagogicznej na realizację zadań dydaktyczno-wychowawczych nowymi metodami.
Dyrektor powinien mieć cały czas na względzie to, w jakim otoczeniu zewnętrznym funkcjonuje szkoła, analizować zachodzące w nim zmiany i jakie z tego wynikają dla jej rozwoju szanse i zagrożenia
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli:
