Czym jest relacja? To względnie trwałe oddziaływanie na siebie dwóch lub więcej jednostek, które własne zachowania uzależniają, świadomie lub nieświadomie, od aktualnego lub spodziewanego zachowania innych uczestników interakcji (za PWN). Charakter relacji społecznych niewątpliwe powiązany jest z rolami społecznymi jakie pełnimy. Przykładem może być rola ucznia czy rola nauczyciela, w jakich jesteśmy „zawodowo”. To one wyznaczają kierunek wzajemnych oddziaływań. Relacja społeczna jest również określona normatywnie. To właśnie pewne normy i zasady interakcji stwarzają ramy jej funkcjonowania.
Do relacji międzyludzkich należą m.in. miłość, troska, przyjaźń, ale także i wrogość, agresja, nienawiść czy obojętność. Wachlarz emocjonalny i uczuciowy towarzyszący relacjom jest duży – warto o tym pamiętać.
Kto zatem odpowiada za jakość relacji? Czy jest to każda osoba w niej będąca??? To „zależy”. W sytuacji szkolnej, gdy relacja dotyczy ucznia i nauczyciela odpowiedzialność leży po stronie tego drugiego! Wynika to bezpośrednio z roli, jaką nauczyciel pełni zawodowo (patrz wyżej). Oczywiście, nie oznacza to, że uczeń biernie tkwi w relacji. Nie. Bierze czynny udział w jej kształtowaniu.
Jak budować wartościowe relacje?
Nie będę odkrywcza ani twórcza jak powiem, że ZAWSZE należy zacząć od siebie. Określić swoje potrzeby, cele, zasoby. Wiedzieć, kim się jest i co się ma do zaoferowania innym (również uczniom). Pomaga bycie empatycznym i uważnym, życzliwym i akceptującym, pomocnym i tolerancyjnym. Warto sprawiać, aby druga osoba czuła się przy nas ważna i wartościowa.
Jest takie, trochę zakurzone, pojęcie jak AUTORYTET. Trudno o niego w dzisiejszych czasach. Jak go budować wśród uczniów? Czy jest to możliwe? Uważam, że tak. Co zatem pomaga? Autentyczność, mistrzostwo zawodowe, zrównoważenie emocjonalne, otwartość na potrzeby innych, szczerość, empatyczność, spójność wizerunkowa oraz wygląd i ubiór (tak, tak, mówią o tym badania naukowe).
Czy jakość relacji wpływa na wyniki w nauce? Oczywiście. Otoczeni opieką, obdarzeni życzliwością, uwagą, dobrymi wzorcami uczniowie będę mieli komfortowe warunki do zdobywania nowej wiedzy i umiejętności. Zadbajmy o to wspólnie.
Szkoła jest wyjątkowym polem do działań w ramach budowania relacji międzyludzkich. Daje olbrzymie możliwości. Korzystajmy z nich jak najczęściej!
Karina Pliszka
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli:
