Rola i zakres obowiązków dyrektora placówki oświatowej jest bardzo szeroki, rozległy. Obejmuje on nie tylko pełnienie nadzoru pedagogicznego, prowadzenie ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej, biegłą znajomość zmieniających się przepisów oświatowych, ale również współpracę ze środowiskiem lokalnym, rodzicami i innymi instytucjami edukacyjnymi, wychowawczymi, opiekuńczymi oraz zatrudnianie, wynagradzanie, pozyskiwanie finansów i efektywne rozdysponowywanie funduszami szkoły.
We współczesnym świecie do pełnienia funkcji dyrektora niezbędne jest posiadanie zasobu wiedzy i umiejętności z zakresu ekonomii i prawa czy menedżerskiego zarządzania zasobami ludzkimi, bowiem szkoła to nie tylko budynek, który jest miejscem pracy dla nauczycieli – pracowników pedagogicznych, oraz pracowników niepedagogicznych. Szkoła to przede wszystkim instytucja, która zajmuje się kształceniem i wychowaniem młodzieży i dzieci, na czele której stoi dyrektor. Zarządzanie szkołą i bycie jej przedstawicielem oraz przełożonym wszystkich pracowników w praktyce oznacza, że Dyrektor pełni również rolę pracodawcy.
Przełożony współczesnej polskiej szkoły działa w warunkach gospodarki wolnorynkowej, jest dyrektorem, menadżerem, najczęściej pedagogiem, ale też pracodawcą – ma spory zakres swobody finansowej, ale też i coraz mniej pieniędzy z budżetu państwa. Musi więc umieć zdobywać dodatkowe środki finansowe i umiejętnie nimi gospodarować.
Posiadanie odpowiedniego zasobu wiedzy i umiejętności nie tylko pedagogicznych i psychologicznych, ale również z zakresu ekonomii i prawa czy menedżerskiego zarządzania, to nie lada wyzwanie dla współczesnego menadżera oświaty.
Obecnie, zgodnie z zasadą jednoosobowego kierownictwa, kierowanie szkołą powierza się jednej osobie – Dyrektorowi. Dowodzenie placówką oświatową wymaga od przełożonego wielu umiejętności nie tylko w zakresie kwalifikacji zawodowych i zasad naukowej organizacji pracy, ale także doświadczenia, znajomości zakładu pracy, psychiki ludzkiej oraz etyki postępowania w placówce. Ponadto dobry pracodawca powinien posiadać pewne niezbędne cechy osobiste, cechy charakteru, które pozwolą mu na stworzenie najbardziej fachowego zespołu, który wspólnie będzie pracował na dobre imię szkoły.
Ważnym jest, żeby ludzie wybierani na stanowiska kierownicze, byli dobierani bardzo starannie i rzetelnie. Prawidłowo i sumiennie wyselekcjonowani najlepsi z najlepszych, którzy mają odpowiednie kwalifikacje i cechy osobowościowe do sprawowania władzy, mogą zapewnić swoim podwładnym, podopiecznym i ich rodzicom, naukę, pracę i życie łatwiejszym i lepszym. Nieodpowiedni ludzie na stanowiskach kierowniczych mogą spowodować zupełnie odwrotny skutek. Dlatego, tak ważnym powinien być fakt skutecznego dobierania i zatrudniania nauczycieli, pracowników administracji i obsługi, ale przede wszystkim kadry zarządzającej.
Ewa Świderska – uczestniczka Kursu Kwalifikacyjnego Zarządzanie Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR
