Człowiek już od początków istnienia ludzkości ma do czynienia z władzą. Społeczeństwo, aby sprawnie funkcjonowało, potrzebuje dobrej jakości przywództwa i jest od niego zależne. W moim mniemaniu początkiem, a zarazem najważniejszą cechą lidera jest autorytet. Dzięki niemu podwładni mogą być całkowicie zaangażowani i zmotywowani do pracy, a także wspierani w rozwoju osobowości. Bez niego jest tylko chaos, zbyt rozluźnione relacje i spadek motywacji. Praca nabiera tempa i kolorytu tylko wtedy, jeżeli na czele zespołu stoi przywódca, lider, który wyznacza wyraźnie cele i razem z zespołem dąży do ich realizacji. Przywództwo i władza to jeden z ulubionych tematów rozmyślań, rozmów, dyskusji codziennych czy telewizyjnych. Każdy z nas ma coś do powiedzenia o władzy. Dzieje się tak dlatego, że władza ma wpływ na każdego z nas. Większość z nas ma nad sobą zwierzchnika, mniejsza część z nas ma „przyjemność” bycia osobą rządzącą. Jednak czy rządzenie jest tym samym co bycie liderem? Niestety większość ludzi błędnie uważa, że tak właśnie jest.
Uważam, że liderowanie jest bardzo ważną kwestią w życiu społecznym zarówno w mniejszych grupach (rodzina), jak i większych (państwo). Liderowanie jest widoczne w różnych sytuacjach życiowych. Lider jest bardzo ważnym elementem każdej grupy. Można powiedzieć, że jest inicjatorem zmian. Liderzy potrafią ,,wyciągnąć” z grupy to co najlepsze, potrafią sprawić, że wespnie się ona na wyżyny wydajności bez przeciążania pojedynczych jednostek. W społeczeństwie potrzeba takich osób. Według mnie bycie liderem wymaga podejmowania różnych działań, posiadania licznych kompetencji i kwalifikacji, a przede wszystkim umiejętności obserwacji i dostosowania działań do stale zmieniających się relacji wewnątrz grupy.
Współczesny, skuteczny lider powinien nie tylko inspirować, wyznaczać cele, własnym przykładem określać standardy, monitorować i rozliczać, lecz przed wszystkim sprawić, aby grupa działała jak najlepiej. Trzeba uczyć się być liderem, aby zwiększyć skuteczność i efektywność swojego zespołu. Zadaniem lidera jest stworzenie takich warunków pracy, aby mogły być realizowane w sposób spójny cele grupy oraz cele poszczególnych osób, które tworzą zespoły. Bardzo różne są czynniki wpływające na przebieg kierowania ludźmi. Istotną cechą jest osobowość kierującego, wielkość grupy, wiek i oczekiwania członków grupy.
Dobry lider sprawia, że pracownik chce za nim podążać, liczy się z jego zdaniem, przyjmuje jego uwagi i jest zmotywowany do pracy. Kierownik jest uważany za lidera w sytuacji, gdy jego umiejętności, rozumienie innych oraz odpowiedni sposób wydawania poleceń stanowią wzór dla innych. Lider jest jak dobry i zły policjant. Z jednej strony jest twardy, stawia wymagania, wykazuje konsekwencję w dążeniu do celu, a z drugiej strony jest otwarty na ludzi – potrafi ich zrozumieć i wysłuchać, utwierdzając ich w przekonaniu, że ich zdanie jest ważne. Wśród nas byli i będą ludzie, którzy stawali na czele grupy, by przewodzić. Podwładni okazując zaufanie i uznanie sami niejako wybierają lidera. Źródłem pozycji lidera są twórcze i przydatne pomysły, umiejętność dostrzegania szans i zagrożeń w działaniu grupy w przyszłości. O sukcesie lidera decyduje głównie monitorowanie i wspieranie pozytywnych zachowań. Wiedza lidera, umiejętnie i mądrze przekazywana, jest kluczem do sukcesu . Lidera powinna cechować także gotowość do poszukiwania nowych technik działania, rozwiązań i pomysłów oraz gotowość do eksperymentowania. Kiedy lider sam angażuje się w proces tworzenia, członkowie zespołu podążają za nim i za jego przykładem dokładają wszelkich starań, by osiągnąć sukces. Należy pamiętać, że oprócz sukcesów i pozytywnych chwil zdarzają się także porażki, które powinny być wskazówkami do dalszego rozwoju. Dobry lider wyciąga wnioski i mimo niepowodzeń będzie podsycać w podwładnych chęć bardziej skutecznego działania.
Wiele osób postrzega lidera jako osobę wydającą polecenia, osobę, która bezkompromisowo dąży do celu. Dostęp do profesjonalnej literatury i szkoleń powinien oznaczać, że na stanowiskach kierowniczych trudno będzie spotkać osoby, które nie zwracają uwagi na zawiłości drogi, którą podążają wraz zespołem do celu. Największym błędem „rządzącego” lidera jest zamknięcie na uwagi zespołu. Lider, który nie śledzi relacji w zarządzanym zespole, lider który nie zna potrzeb i charakteru swoich podopiecznych ma dużo cięższe zadanie przed sobą, ponieważ to nie rozkazy, a współpracujący zespół jest kluczem do osiągnięcia wyznaczonego celu.
Zdecydowałam się zająć powyższym tematem, ponieważ zadaniem osoby znajdującej się na stanowisku kierowniczym jest inspirowanie i motywowanie grupy, z którą współpracuje. Lider wraz ze współpracownikami powinien realizować wizję np. szkoły, zachowując przy tym pozytywną atmosferę w pracy. Umiejętność dopasowania stylu zarządzania do potrzeb zespołu jest wielką sztuką. Zgłębienie powyższego tematu pozwoli mi na poznanie różnorodnych stylów liderowania oraz nabycie wiedzy na temat ich skuteczności. Poznanie własnego stylu liderowania pomoże mi w ustaleniu kierunków rozwoju osobistego i poszerzenie samoświadomości w zakresie funkcjonowania w grupie.
Magdalena Adamowicz – uczestnik kursu kwalifikacyjnego zarządzania oświatą zorganizowanego przez Instytut Kształcenia Eko-Tur, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
