Kompetencje mogą być stosowane w wielu różnych kontekstach i rozmaitych kombinacjach. Ich zakresy często się pokrywają i są ze sobą powiązane. Aspekty niezbędne w jednej dziedzinie wspierają kompetencje w innej. Wiedza dotycząca strategii uczenia się, świadomość różnic pomiędzy źródłami informacji, znajomość konwencji językowych i sposobów funkcjonowania mediów społecznościowych, zasad funkcjonowania w społeczeństwie, umiejętności takie jak krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, praca zespołowa, umiejętności komunikacyjne i negocjacyjne, analityczne, postawa reprezentująca ciekawość poznawczą, otwartość, systematyczność, szacunek, kreatywność są elementem wszystkich kompetencji kluczowych.
Wśród kompetencji kluczowych sformułowanych w 2018r są kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji. Jest to zdolność identyfikowania, rozumienia, wyrażania, tworzenia i interpretowania pojęć, uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie, przy wykorzystaniu obrazów, dźwięków i materiałów cyfrowych we wszystkich dziedzinach i kontekstach. Ponieważ zakłada ona zdolność skutecznego komunikowania się i porozumiewania się z innymi osobami, zdaje się fundamentalną do dalszego uczenia się i innych interakcji językowych. W zależności od kontekstu, kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji mogą być rozwijane w języku ojczystym, językach obcych. Kompetencje te obejmują również umiejętności rozróżniania i wykorzystywania rozmaitych źródeł (w tym ikonograficznych i muzycznych), poszukiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji, wykorzystywania odpowiednich pomocy oraz formułowania i wyrażania swoich argumentów w mowie i piśmie w przekonujący sposób, odpowiednio do kontekstu, zgodnie z obowiązującymi zasadami savoir vivre’u. W ich zakres wchodzi krytyczne myślenie oraz zdolność oceny informacji i pracy z nimi.
Również novum stanowią kompetencje w zakresie wielojęzyczności. Określają zdolność do prawidłowego i skutecznego korzystania z różnych języków w celu porozumiewania się. W dużym zakresie pokrywają się one zasadniczo z umiejętnością rozumienia i tworzenia informacji. Zasadniczymi umiejętnościami w zakresie tej kompetencji są zdolność rozumienia komunikatów mówionych, podejmowania, podtrzymywania i kończenia rozmowy oraz czytania, rozumienia i tworzenia tekstów, z różnym poziomem biegłości w poszczególnych językach, odpowiednio do potrzeb danej osoby. Ważną postawą jest otwartość, gotowość do wchodzenia w interakcje językowe niezależnie od prezentowanych umiejętności. Niezbędna jest zdolność do uczenia się języków w sposób formalny, pozaformalny i nieformalny przez całe życie. Kompetencje językowe zawierają kompetencje międzykulturowe. Pozytywna postawa obejmuje docenianie różnorodności kulturowej oraz ciekawość wobec nich. Mieści się w tym również szacunek zarówno dla języka ojczystego osób należących do mniejszości lub pochodzących ze środowisk migracyjnych.
Kolejną nowością są kompetencje cyfrowe. Obejmują one pewne, krytyczne i odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych i interesowanie się nimi do celów uczenia się, pracy i udziału w społeczeństwie. Obejmują one umiejętność korzystania z informacji i danych, komunikowanie się i współpracę, umiejętność korzystania z mediów, tworzenie treści cyfrowych (w tym programowanie), bezpieczeństwo (w tym komfort cyfrowy i kompetencje związane z cyberbezpieczeństwem), kwestie dotyczące własności intelektualnej, rozwiązywanie problemów i krytyczne myślenie. Niezbędne jest tu rozumienie, w jaki sposób technologie cyfrowe mogą pomagać w komunikowaniu się, kreatywności i innowacjach oraz świadomość związanych z nimi możliwości, ograniczeń, skutków i zagrożeń. Istotne jest rozumienie ogólnych zasad, mechanizmów i logiki leżących u podstaw ewoluujących technologii cyfrowych oraz znajomość podstawowych funkcji i korzystanie z różnych rodzajów urządzeń, oprogramowania i sieci. Niezbędne są przyjmowanie krytycznego podejścia do trafności, wiarygodności i wpływu informacji i danych udostępnianych drogą cyfrową oraz świadomość prawnych i etycznych zasad związanych z korzystaniem z technologii cyfrowych. Korzystanie z technologii i treści cyfrowych wymaga refleksyjnego i krytycznego, a zarazem pełnego ciekawości, otwartego i perspektywicznego nastawienia do ich rozwoju. Wymaga również etycznego, bezpiecznego i odpowiedzialnego podejścia do stosowania tych narzędzi.
Wyraźnie widać tu kompatybilność z kompetencjami obywatelskimi, w zakresie przedsiębiorczości, społecznymi i w zakresie umiejętności uczenia się, a także matematycznymi oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii. W tych ostatnich zaś odnajdujemy konieczność rozumienia zmian powodowanych przez działalność człowieka oraz rozumienie swojej odpowiedzialności jako obywatela. Podkreśla się tu istotę krytycznych obserwacji i kontrolowanych eksperymentów, zdolność do wykorzystywania logicznego i racjonalnego myślenia do weryfikowania hipotez, a także gotowość do rezygnacji z własnych przekonań, jeżeli są one sprzeczne z nowymi odkryciami naukowymi. Kompetencje te obejmują postawy krytycznego rozumienia i ciekawości, poszanowanie kwestii etycznych oraz wspieranie zarówno bezpieczeństwa, jak i zrównoważenia środowiskowego, w szczególności w odniesieniu do postępu naukowo-technicznego w odniesieniu do indywidualnej osoby, społeczności oraz zagadnień globalnych.
Aktywne uczestnictwo każdego nauczyciela w pracach zespołów dokonujących ewaluacji wewnętrznej to bardzo cenne doświadczenie zawodowe dające nową perspektywę. To też często impuls do bieżącej autoewaluacji umożliwiającej świadomą i celową korektę działań w celu ukierunkowania ich na świadomą realizację zadań związanych z kształceniem kompetencji z pozoru odległych od nauczanego przedmiotu (np. podejmowanie przez polonistę kwestii etyczności w dziedzinie nauk przyrodniczych lub działania nauczycieli w-fu na rzecz kultury języka). Jednak uczynienie kroku w kierunku uczenia/ nauczania międzydyscyplinarnego umożliwia także wzmocnienie powiązań pomiędzy poszczególnymi przedmiotami w programie nauczania, wykorzystania dotychczasowej wiedzy uczniów dla wprowadzania nowych treści, zaangażowania uczniów o dalekich od naszego przedmiotu zainteresowaniach.
Różnorodność i nowatorskość działań zarówno w kwestii stosowanych metod jak i treści przedstawianych w nieoczekiwanym kontekście przez zespół nauczycieli z dużą pewnością zaskutkuje synergią ich działania i będzie stanowić istotną wartość dodaną wobec planowanych efektów działań.
