Pierwszą część artykułu znajdą Państwo tutaj – zachęcamy do zapoznania się z nią!
Co powinna zrobić szkoła aby móc ubiegać się o otrzymanie międzynarodowego certyfikatu ISO?
Przede wszystkim wypełnić najważniejsze punkty normy ISO, które mówią, iż szkoła powinna zbudować, opisać, utrzymywać i doskonalić system zarządzania jakością.
POLIYKA JAKOŚCI
Każda szkoła poza ustawowymi zadaniami zawartymi w ustawie o systemie oświaty, pełni funkcje specyficzne, uwarunkowane wieloma czynnikami (środowisko lokalne, potencjał intelektualny uczniów, preferowane kierunki kształcenia, itp.). Dlatego niezbędna jest odpowiedź na podstawowe i fundamentalne pytanie: Jaki jest cel funkcjonowania szkoły? Pytanie oczywiste, zdawać by się mogło, a jednak… Pozwólcie, że posłużę się poniższym przykładem:
W szkole x wieloletni (od dwudziestu lat) dyrektor odchodzi na zasłużoną emeryturę. Problemem okazuje się wybór jego następcy. Nikt, ze względu na pozycję i autorytet byłego dyrektora nie odważy się wystartować w konkursie na to zaszczytne stanowisko. W końcu grono pedagogiczne „wypycha” na siłę sympatyczną koleżankę, panią pedagog. Pani pedagog nie chcąc zawieść pokładanych w niej nadziei grona (oraz spełniając dopiero co odkrytą ambicję) bierze udział w konkursie i (ze względu na brak innych kandydatów, co często się zdarza) wygrywa go. Jako nowy dyrektor musi wiele się nauczyć. Przede wszystkim należy zająć się organizacją nowego roku szkolnego, potem zorganizować pracę szkoły, przygotować obchody 50-lecia placówki, potem… I tak mija 5 lat. Szkoła jakoś (ale nie jakość) funkcjonuje, tylko, czy aby na pewno ktoś zastanawia się nad jej rozwojem?
Dlatego norma ISO przewiduje powstanie dokumentu, który został nazwany Polityką Jakości. W szkole podobny dokument funkcjonuje pod nazwą Misja Szkoły.
KSIĘGA JAKOŚCI
Księga Jakości, to jeden z najważniejszych dokumentów wymaganych przez normę ISO, niezbędny do otrzymania certyfikatu. W dokumencie tym opisane są wszystkie najważniejsze procesy zachodzące w szkole. Jak się z pewnością domyślacie najważniejsze z nich to Proces Kształcenia oraz Proces Opieki i Wychowania. Są to procesy główne objęte certyfikacją. Dlaczego procesy główne? Ponieważ bezpośrednio skierowane są na ucznia (w nomenklaturze ISO – na klienta).
Poza procesami głównymi w każdej szkole powinien zostać szczegółowo opisany proces zarządzania (czyli najważniejsze zadania dyrektora oraz innych osób pełniących stanowiska kierownicze) oraz proces doskonalenia systemu. W tym drugim przypadku właścicielem tego procesu jest pełnomocnik systemu.
Oczywiście poza procesami głównymi zachodzącymi w szkole oraz procesami zarządzania w każdej placówce funkcjonują dodatkowe procesy pomocnicze, ale mające pośredni wpływ na sukces ucznia. Zależą one od specyfiki i środowiska szkoły.
Najczęściej występujące w szkołach procesy pomocnicze to:
– współpraca z instytucjami i środowiskiem lokalnym,
– promocja szkoły,
– proces administracyjno – gospodarczy (odpowiednie zakupy, pomoce dydaktyczne, baza infrastruktura szkoły – to wszystko wpływa na końcowy efekt w postaci wyników dydaktyczno-wychowawczych).
Dodatkowymi dokumentami wymaganymi przez normę ISO są ponadto:
– Struktura Organizacyjna Szkoły (czyli układ stanowisk oraz powiązań i zależności między nimi)
– Mapa Procesów (czyli graficzny układ występujących w szkole obszarów).
PROCEDURY ISO
Każda szkoła, czy placówka oświatowa posiada swoje regulaminy, procedury, wytyczne. Aby jednak uzyskać certyfikat należy dołączyć do nich wymagane przez system zarządzania jakością niezbędne procedury. Należą do nich:
– Procedura nadzoru nad dokumentacją
– Procedura nadzoru nad zapisami
– Audyty wewnętrzne
– Procedura nadzoru nad wyrobami niezgodnymi
– Procedura przeglądu działań korygujących
– Procedura przeglądu działań zapobiegawczych.
Opracowanie powyższych procedur jest niezbędne. W telegraficznym skrócie można powiedzieć, że wszelkie dokumenty stworzone w naszej szkole powinny być czytelne i aktualne. Ktoś powinien nimi zarządzać, tak by nie zdarzało się, by w obiegu funkcjonowały ich nieaktualne wersje.
W przypadku procedury postępowania z wyrobem niezgodnym, w szkole można mówić np. o uczniu zagrożonym oceną niedostateczną na koniec roku. Nauczyciele w przypadku takiego ucznia powinni mieć wypracowany sposób pracy z podopiecznym, tak by miał on szansę na poprawę ocen i otrzymanie promocji do kolejnej klasy.
W części 3 artykułu dowiemy się, w jaki sposób przeprowadza się audyty wewnętrzne i zewnętrzne oraz na czym polega certyfikacja międzynarodowa.
