Artykuł jest kontynuacją tematu „Młodzież w pandemii” – dwie poprzednie publikacje znajdziecie Państwo pod tymi linkami:
https://edurada.pl/artykuly/Dzieci-i-m-odzie-w-pandemii-Jak-nauczyciel-mo-e-pom-c-Cz-I/
https://www.edurada.pl/artykuly/Dzieci-i-m-odzie-w-pandemii-Jak-nauczyciel-mo-e-pom-c-Cz-II/
Działania, które rekomendowane są do wykorzystania w sytuacji zdalnie realizowanego procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego, mają za zadanie zapobiec poważniejszym problemom związanym ze skutkami izolacji społecznej, czyli z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Przypomnijmy, że kryzys to nie wydarzenie, tylko reakcja na nie. Jedna z definicji mówi, że „Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako trudności nie do zniesienia, wyczerpującej zasoby wytrzymałości i naruszającej mechanizmy radzenia sobie”[1].
Należy mieć na uwadze, że jest to sytuacja szczególna, wymagająca konkretnych pokładów energii i wzajemnego wsparcia, żeby sobie z nią poradzić.
Warto jednak spojrzeć na kryzys również z innej strony – w kontekście szans, bowiem emocje, o których mówiliśmy wcześniej, stanowią źródło mobilizacji do działania, do zmiany i – co za tym idzie – rozwoju. Dlatego uświadomienie sobie pozytywnego aspektu kryzysu, a następnie wsparcia doświadczeniem innych, może przynieść korzyści, owocujące jeszcze długo potem, kiedy o pandemii będziemy opowiadać w czasie przeszłym.
Jakie nauczyciel może zainicjować, czy realizować działania, które pomogą uczniom przetrwać kryzys i poradzić sobie z nim konstruktywnie?
Spójrzmy, co jest ważne. Po pierwsze, informacja.
Informacja jest jednym z podstawowych elementów sytuacji kryzysowej. Musi być dobrze sformułowana, żeby była pomocna, a nie pogrążała dodatkowo, i tak już trudną, sytuację. Co to znaczy „dobrze skonstruowana informacja”?
Pozbawiona przypuszczeń, formułowana w odniesieniu do sprawdzonych, rzetelnych źródeł. Operująca konkretem, faktem. Uczeń, żeby lepiej mógł poradzić sobie w sytuacji pandemii, musi ją przede wszystkim rozumieć.
Poinformuj więc ucznia, czym jest kryzys, jakie towarzyszą temu emocje, jak przebiega, jaki ma wpływ na naszą psychikę.
Zorganizuj uczniom możliwość podzielenia się między sobą swoimi doświadczeniami, emocjami. Poczucie wspólnoty budowanej świadomością, że sytuacja kryzysowa jest „egalitarna”, że dotyka wszystkich i wszyscy przeżywają podobne emocje i problemy, bardzo pomaga i jednoczy.
Zwróć uwagę na atuty pandemii – zorganizuj uczniom możliwość odnalezienia szans wynikających z pandemii. Pomożesz w ten sposób efektywnie zrealizować III etap sytuacji kryzysowej, o którym wspominaliśmy wcześniej, zwiększysz szansę na zbudowanie przekonania, że sytuacja jest do zmiany, że na pewne sprawy mamy wpływ. Będzie to perspektywa podtrzymująca nadzieję, która jest niezmiernie istotna w walce z konsekwencjami zachwiania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Można wykorzystać pracę w zespołach, które wymienią się doświadczeniami, podyskutują, wypracują swoje stanowisko.
Wymiana doświadczeń i dyskusja mobilizuje do poszerzenia spojrzenia na problem. Podsumuj dyskusję.
Informuj o niepokojących objawach związanych z depresją, tramą, symptomami syndromu stresu pourazowego – jednak w sposób bardzo konkretny, informacyjny, bez emocjonalnego zaangażowania, żeby uniknąć napędzania lęku i inicjowania postaw hipochondrycznych;
[1] Burl Gilliand
