W okresie ruchu kadrowego zwykle pojawia się wiele wątpliwości związanych ze stosowaniem w praktyce przepisów prawnych dotyczących rozwiązania lub modyfikacji sposobu zatrudnienia nauczycieli. O ile dosyć łatwo jest wybrać właściwą podstawę prawną, wszak Karta Nauczyciela nie daje zbyt wiele możliwości w tym zakresie, to już odpowiednie zastosowanie wybranego przepisu oraz wybór konkretnej osoby wśród pracowników nastręcza wielu problemów. Obserwuje się trudność w stosowaniu przepisu art. 20 KN oraz niejasności w zakresie doboru pracowników do zwolnienia. Drugiemu ze wskazanych zagadnień poświęcony będzie niniejszy tekst.
Dyrektor szkoły podejmując decyzję o zastosowaniu przepisu art. 20 KN winien liczyć się z koniecznością wyjaśnienia w sądzie pracy przesłanek jakimi kierował się dokonując wyboru nauczyciela do zwolnienia, przy założeniu, że ten ostatni wniesie odwołanie. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że kryteria doboru pracowników do zwolnienia wielokrotnie stawały się przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego. Istotne jest, że przesłanki (kryteria) doboru nauczyciela do zwolnienia nie są tożsame z ustawowymi przyczynami wypowiedzenia stosunku pracy nauczycielowi mianowanemu (SN z dnia 19 maja 2004 r., I PK 608/03).
Pamiętaj: kryteria doboru nauczyciela do zwolnienia to nie to samo, co przyczyna wypowiedzenia mu stosunku pracy.
Warto, aby dyrektor szkoły dysponował właściwie opracowanymi kryteriami nauczycieli do zwolnienia, podstawą których będzie aktualne orzecznictwo sądowe. W razie bowiem zmian organizacyjnych opisanych w art. 20 KN przyjęte przez pracodawcę kryteria podlegają kontroli sądowej, w celu dokonania oceny tego, czy rozwiązanie stosunku pracy było uzasadnione (SN z dnia 27 listopada 1997 r., IPKN 399/97). Zgodnie z orzecznictwem dyrektor szkoły może rozwiązać z danym nauczycielem stosunek pracy na podstawie art. 20 KN, gdy nie istnieje możliwość dalszego zatrudniania wszystkich nauczycieli danej specjalności (SN z dnia 6 lutego 1997 r. I PKN 70/96). Co ważne, w ocenie prawidłowego zastosowania kryteriów do zwolnienia lub przeniesienia w stan nieczynny decyduje moment dokonania tych czynności np. nauczyciel w chwili przeniesienia w stan nieczynny nie legitymuje się dyplomem ukończenia uczelni wyższej, a więc nie ma odpowiednich kwalifikacji. Sytuacji tej nie zmienia nawet fakt, iż dyrektorowi znany jest termin ukończenia studiów przez nauczyciela.
Pamiętaj: kryteria doboru nauczycieli do zwolnienia powinny być opracowane w oparciu o aktualne orzecznictwo.
„Nie narusza zasady równego traktowania pracowników, ani zasady niedyskryminacji przeniesienie w stan nieczynny nauczyciela legitymującego się kwalifikacjami zawodowymi równymi z innymi nauczycielami, lecz którego praca jest najniżej oceniana przez przełożonych, rodziców i uczniów, a jego sytuacja osobista nie jest gorsza niż pozostałych pracowników” (SN z dnia 5 listopada 1998 r., IPKN 420/98). Co do kwalifikacji zawodowych, które często stanowią w praktyce jedną z przyczyn doboru do zwolnienia należy pamiętać, że porównywanie kwalifikacji zawodowych wymaga porównania nie tylko formalnego poziomu wykształcenia, ale także praktyki w nauczaniu konkretnego przedmiotu. Należy brać pod uwagę w pierwszej kolejności czas pracy w zakresie nauczania danego przedmiotu, którego godziny ulegają zmniejszeniu, a nie ogólny staż pracy w charakterze nauczyciela.
Pamiętaj: porównując kwalifikacje zwracaj uwagę na czas nauczania konkretnego przedmiotu.
Oczywiście, powyższa analiza stanowi jedynie niewielki fragment problematyki rozwiązywania i modyfikacji stosunku pracy na gruncie art. 20 KN. O tym jak przygotowywać konkretne dokumenty, na co zwracać w nich uwagę i w jaki sposób opisywać przyczynę rozwiązywania stosunku pracy dowiedzą się Państwo podczas szkoleń prowadzonych przez wykładowców Instytutu Kształcenia Eko – Tur. Jeżeli natomiast oczekują Państwo analizy konkretnego przypadku zachęcamy do skorzystania z usług Działu Doradztwa Prawnego Instytutu Kształcenia Eko – Tur, tel. 22 841 13 92.
