Aktywność i otwartość na interesy innych ludzi, to dwie cechy, które w mniejszym lub większym stopniu charakteryzują każdego człowieka. Człowiek aktywny, to taki, który lubi podejmować działanie, lubi wyzwania i dobrze czuje się w każdej sytuacji. Człowieka otwartego na interesy innych ludzi charakteryzuje chęć porozumienia z innymi, aby osiągnąć satysfakcjonujące obie strony wyniki. Duża lub mała zależność tych dwóch cech pokazuje możliwe style rozwiązywania konfliktów. Należą do nich: walka, unikanie, podporządkowanie się (uległość), kompromis, współpracę. Styl nazwany walką odnosi się do osób, które są bardzo aktywne, skoncentrowane na własnych interesach, jednak mało otwarte i skłonne do agresji. Bardzo trudno takim osobom dojść do porozumienia, gdyż częściej skupiają się na obronie własnego zdania i autorytetu niż na istocie problemu. Charakteryzuje je duża podejrzliwość i silne dążenie do władzy. Należy pamiętać, że zarówno w tym stylu radzenia sobie z konfliktem, jak i na polu walki, są wygrani i przegrani. Taki styl można uznać za negatywny. Unikanie charakteryzuje mała aktywność i mała otwartość. Człowiek nie podejmuje działań, by rozwiązać konflikt. Zdarza się, że takiej osobie nie zależy na udowadnianiu swoich racji lub analizowaniu racji przeciwnika. Takie zachowanie może być spowodowane również lękiem o utratę własnej pozycji. Czasami jednak unikanie sprawia, że człowiek zyskuje więcej czasu na podjęcie decyzji. Należy jednak pamiętać, że konflikt może się zaognić i z czasem będzie trudniej go rozwiązać. Podporządkowanie się (uległość) charakteryzuje bierność i otwartość na interesy innych ludzi. Człowiek akceptuje zdanie przeciwnika, jednak nie dlatego, że się z nim zgadza, ale dlatego, że boi się odrzucenia i innych nieprzyjemności. Taki styl jest bardzo niekorzystny dla zdrowia człowieka. Ciągłe dostosowywanie się do innych może być stresujące, a konsekwencją mogą być choroby krążenia, nerek czy choroby somatyczne. Kompromis to styl, który wyróżnia się średnim nasileniem aktywności i otwartości. Przeciwnicy starają się dojść do pewnego porozumienia, które przyniesie korzyści obu stronom. Wiąże się to również z pewnymi ustępstwami, na jakie muszą się zgodzić. Kompromis nie jest rozwiązaniem idealnym. Nie zawsze obie strony będą ostatecznie zadowolone z efektu. Współpracę charakteryzuje duża aktywność i otwartość. Strony wspólnie dążą do rozwiązania problemu, w taki sposób, aby każda była zadowolona. Niewątpliwie jest to najlepsza postawa, jednak trudno ją uzyskać. Wymaga od przeciwników ogromnego zaangażowania oraz wypracowania korzyści dla obu stron. Powyższe style mogą prowadzić do rozstrzygnięcia sporu. Jedne mają więcej pozytywnych skutków, inne mniej. Należy zastanowić się, jaki cel chcemy osiągnąć oraz co możemy zyskać i stracić. Alternatywą dla takich sposób rozwiązywania sporów są mediacje i negocjacje.
Ciąg dalszy za tydzień
Anna Gruszczyńska – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
