Art. 75 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 KN.
Art. 6. Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
3a) /od 1.09.2018/ doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.
Odpowiedzialność dyscyplinarną zawsze ponosi się za:
- bezprawne działanie (nauczyciel robi coś czego robić nie powinien)
- zaniechanie działania (nauczyciel nie robi tego, co należy do jego obowiązków
Badane jest konkretne działanie lub zaniechanie mające związek z pracą nauczyciela, a nie przebieg pracy zawodowej i stosunek do obowiązków.
Przebieg pracy zawodowej lub stosunek do obowiązków może mieć tylko znaczenie przy wymierzaniu kary dyscyplinarnej, ale nie ma wpływu na wszczęcie i przebieg postępowania.
Postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte:
- po upływie 3 miesięcy od dnia uzyskania przez Wojewodę wiadomości o popełnieniu czynu;
- po upływie 3 lat od popełnienia tego czynu;
- jeżeli jednak czyn stanowi przestępstwo, okres ten nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa.
Ważne!
- Rozwiązanie stosunku pracy po popełnieniu czynu nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej.
- Nie wszczyna się postępowania dyscyplinarnego, a wszczęte umarza gdy za popełnione przewinienie nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie z art. 108 Kodeksu pracy.
- W przypadku popełnienia przez nauczyciela czynu powodującego odpowiedzialność dyscyplinarną, który w świetle przepisów kodeksu karnego stanowi przestępstwo – nauczyciel ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną i karną.
- Wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego – do Wojewody tj. organu, przy którym działa Komisja Dyscyplinarna
Wniosek (informacja) powinien zawierać:
Wskazanie sposobu uchybienia godności i/lub obowiązkom; ustalenie: kto, kiedy, wobec kogo, dokumentację na potwierdzenie wniesionych zarzutów, opis przeprowadzonych czynności wyjaśniających przez dyrektora szkoły.
Kary dyscyplinarne dla nauczycieli
art. 76 ustawy Karta Nauczyciela
1. Karami dyscyplinarnymi dla nauczycieli są:
1) nagana z ostrzeżeniem,
2) zwolnienie z pracy,
3) zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania,
4) zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim.
Kary dyscyplinarne wymierza komisja dyscyplinarna:
1) w I instancji – orzeka komisja dyscyplinarna dla nauczycieli przy Wojewodzie
2) w II instancji – orzeka odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym ds. oświaty.
Uchybienie godności lub obowiązkom zawodu nauczyciela – przykłady:
- stosowanie przemocy fizycznej lub przemocy psychicznej w stosunku do uczniów;
- wyśmiewanie, dokuczanie, szykanowanie;
- molestowanie seksualne;
- korupcja, szantaż;
- narażenie uczniów na utratę zdrowia;
- wykorzystywanie stosunku zależności w celu wymuszania pożądanych zachowań i działań;
- niska kultura słowa (agresja słowna, wulgarne słownictwo),
- poświadczenie nieprawdy, fałszowanie dokumentów;
- czerpanie korzyści materialnych;
- udzielanie niedozwolonej pomocy uczniom podczas sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych;
- nierealizowanie podstawy programowej;
- nieetyczne zachowania, np.: nieprzestrzeganie tajemnicy rady pedagogicznej;
- brak nadzoru nad uczniami w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
- propagowanie rasizmu, szerzenie nienawiści;
- brak reakcji na łamanie prawa przez nauczycieli i uczniów;
- porzucenie pracy;
- prawomocne skazanie za przestępstwo;
