”Działanie jest podstawowym kluczem do sukcesu”
Pablo Picasso
Współczesny rynek wymaga od poszukujących zatrudnienia umiejętności pracy w zespole. Takie oczekiwanie znajdziemy praktycznie w każdej ofercie pracy, ponieważ w firmach produkcyjnych i usługowych już dawno zauważono, że stawiając na pracę zespołową osiąga się lepsze wyniki niż bazując jedynie
na potencjale jednostki.
W tempie obecnych zmian rola nauczyciela powinna sprowadzać się do ukierunkowania młodego człowieka na samodzielne poszukiwanie wiedzy. Dziś w szkolnych ławach zasiada bowiem pokolenie, które będzie pracowało w zawodach, których jeszcze nie wymyślono. W szkole uczeń winien zdobyć umiejętność uczenia się zarówno samemu jak i poprzez nabywanie wiedzy od innych. Nie posiadając takich kompetencji wychowankowi będzie ciężko odnaleźć się w rzeczywistości, w której ciągła zmiana jest dogmatem. Jedną z metod samorozwoju, poza udziałem w szkoleniach i wykładach, czy też samodzielnym śledzeniem literatury jest właśnie działanie w zespole. Takiej formy pracy młody człowiek powinien się uczyć na swojej edukacyjnej ścieżce. Jednakże wielu pedagogów swymi poczynaniami świadczy, że dla nich „system pruski” jest jedynym efektywnym sposobem kształcenia młodego człowieka. Nauczyciele nierzadko tkwią w przekonaniu, że powinni przekazywać wiedzę a uczeń ma ją przyswajać. Nauczyciel ma być mistrzem w swoim fachu, a uczeń odbiorcą jego wiedzy. Nie ma miejsca na samodzielne, a tym bardziej zespołowe dochodzenie do rozwiązań, pomimo że prawo oświatowe wręcz obliguje pedagogów do takich działań. Przyczyną tych postaw może być brak wiedzy na temat wyższości działań zespołu nad indywidualnymi poczynaniami oraz brak umiejętności organizacji pracy uczniom w taki sposób, by byli nastawieni na grupowe działanie. Na szczęście ta szkolna rzeczywistość powoli ulega transformacji.
Nauczycielską drogę rozpoczęłam w 2002r., czyli w chwili, kiedy już obowiązywało Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.) będące podstawą prawną funkcjonowania zespołów nauczycielskich. Dokument ten stanowi, że w statucie każdej szkoły muszą znaleźć się zapisy dotyczące zasad funkcjonowania zespołów nauczycielskich, ich powoływania i zadań przed nimi stojących. Tymczasem już na tym etapie zapisy w dokumentach niektórych placówek świadczą o bagatelizowaniu roli tego obszaru działalności szkoły.
W swojej karierze pedagogicznej byłam zatrudniona w 4 placówkach. Wszystko to szkoły publiczne. Niestety w każdej z nich sposób organizacji i funkcjonowania zespołów nauczycielskich odbiegał od ideału. Ich działanie nie miało przełożenia na jakość funkcjonowania placówki. Sposób budowania grup zadaniowych często był nieprzemyślany. Zdarzało się, że zespoły nie poddawały ewaluacji swojej pracy, nie poszukiwały obszarów nieefektywnych działań, nie wyciągały wniosków i nie szukały nowych rozwiązań. Zdarzały się i takie zespoły, których praca sprowadzała się do dwóch spotkań w roku, na początku i końcu, które miały na celu opracowanie planu i sprawozdania z działalności, a poza tym nauczyciele wykonywali zadania samodzielnie. Taki stan rzeczy potwierdzały także wyniki ewaluacji zewnętrznej prowadzonej w szkołach. Wiele placówek uzyskiwało słabe wyniki w tym obszarze. Ciężko jest oczekiwać od pedagogów, że nauczą uczniów właściwej współpracy, a co za tym idzie wykształcą w nich umiejętność niezbędną w ich przyszłym życiu zawodowym, jeśli sami nie potrafią działać właściwie w tym obszarze.
Ciąg dalszy za tydzień w czwartek!
Joanna Wodzińska – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
