Stanowisko dyrektora polskiej szkoły cechuje wielowymiarowość, ponieważ ponosi on pełną odpowiedzialność za wszystkie działania w placówce. W jego gabinecie spotykają się czynniki organizacyjne, prawne, społeczne, pedagogiczne, etyczne, ekonomiczne, ideologiczne i wiele innych. Z chwilą objęcia stanowiska dyrektora nauczyciel staje w obliczu sytuacji całkowicie odmiennej od tej, w której był dotychczas. Od tej pory to on jest odpowiedzialny za organizację procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego w szkole, włączając w to całe grono pedagogiczne, rodziców i uczniów oraz wszystkich pracowników administracji i obsługi. Baza materialna, która zostaje mu powierzona w tym momencie, również wymaga „pańskiego oka”. Funkcjonowanie placówki w konkretnych realiach środowiskowych wymaga od dyrektora szkoły aktywnego zaangażowania we współpracę z instytucjami samorządowymi i organizacjami pozaszkolnymi dla zwiększaniu możliwości edukacyjnych i wychowawczych swoich podopiecznych. Dyrektor szkoły jest również odpowiedzialny za przepływy finansowe w szkole, o których jako nauczyciel nie musiał wiele wiedzieć, ani ich rozumieć. Jeśli do tego dołożymy odpowiedzialność za atmosferę i relacje międzyludzkie między pracownikami, umiejętność porozumienia się z młodym współczesnym człowiekiem, umiejętności wizjonerskie, itp., to okaże się, że nowy dyrektor musi się wiele nauczyć, również skorzystać z doświadczenia innych. W związku z zajęciem innego miejsca w hierarchii szkoły, w jego obowiązkach zawodowych, nauczanie ustępuje miejsca kierowaniu, które wiąże się ze świadomością swoich kompetencji, wyborów oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje. W roli nauczyciela przyjmował na siebie tylko te obowiązki i zadania, które wiązały się z wykonywaniem pracy na niewielkim odcinku swojego przedmiotu lub przydzielonego zadania. Ponadto praca w dużej mierze była zorganizowana przez innych, a jego obowiązkiem było jak najlepiej ją wykonać. Okres przystosowywania się do właściwego pełnienia funkcji dyrektora nie może trwać zbyt długo. „Świeżo upieczony” dyrektor powinien skorzystać z doświadczeń innych, którzy ten etap przeszli i chętnie dzielą się swoim doświadczeniem. Aby dyrektor mógł sprostać swojej roli powinien właściwie zorganizować sobie pracę, w szczególności zadbać o właściwe proporcje czasowe, emocjonalne, priorytety w załatwianiu spraw i kontaktów z ludźmi.
Dla sprawnego funkcjonowania na stanowisku, w pierwszych miesiącach swojej pracy, dyrektor musi zweryfikować posiadaną wiedzę i umiejętności z różnych dziedzin. Z pewnością pomogą mu w tym studia podyplomowe lub kurs zarządzania oświatą. W aktualnym stanie prawnym taki wymóg stawiany jest już kandydatom na dyrektorów, ale w momencie objęcia stanowiska, wiedzę teoretyczną należy stosować w praktyce.
Marianna Moczulska
