1 września 2019 r. wchodzi w życie Ustawa z 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U z 2018 r, poz. 2245) zawierająca obszerne przepisy w zakresie nowych rozwiązań dotyczących kształcenia zawodowego – szkolnictwa branżowego. To istotny dokument wskazujący nowe rozwiązania w zakresie szkolnictwa branżowego, uwzględniający min.: wzmocnienie udziału pracodawców w kształceniu zawodowym, modyfikację warunków wprowadzania zawodów do klasyfikacji zawodów, obowiązku przystępowania przez uczniów do egzaminu zawodowego, obowiązkowych szkoleń branżowych dla nauczycieli, możliwości realizacji dodatkowych umiejętności w zawodach, umożliwienia organizacji krótszych form kursowych, zwiększenie dofinansowania pracodawcom kosztów kształcenia uczniów w zawodach deficytowych, organizacji kształcenia w branżowej szkole II stopnia oraz szkole policealnej, a także warunków uruchamiania przez szkołę kształcenia w zawodzie.
Branżowe szkoły II stopnia i szkoły policealne będą oferowały kształcenie w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej, przy czym kształcenie zawodowe w branżowej szkole II stopnia będzie prowadzone w ranach kwalifikacyjnego kursu zawodowego, zaś wybierając kształcenie w szkole policealnej , uczeń będzie się kształcił w zawodach przypisanych do poziomu V Polskiej Ramy Kwalifikacji. Kiedy analizuję przepisy dotyczące PRK ( Polskiej Ramy Kwalifikacji- Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji – Dz.U z 2018 r.poz.2153 z póź.zm.) i KKZ ( Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych) a także projekt rozporządzenia MEN z 21 grudnia 2018 r w sprawie zawodów szkolnictwa branżowego zastanawiam się , na ile nauczyciele szkół podstawowych, którzy są odpowiedzialni za świadome wybory drogi zawodowej swoich uczniów, rozumieją te terminy, znają strukturę Polskiej Ramy Kwalifikacji i potrafią wyjaśnić uczniowi jakie są możliwości edukacyjne uzyskania np.: tytułu technika realizacji nagrań. Przypomnieć wypada, że obowiązujące od września 2018 Rozporządzenie MEN w sprawie doradztwa zawodowego ( Dz.U. z 2018 r.poz.1675) określa szczegółowe formy realizacji zadań związanych z preorientacją zawodową na etapie przedszkola, orientacji zawodowej na etapie klas I-VI, doradztwa zawodowego dla kl. VII-VIII wskazując na obowiązek opracowania i wdrożenia przez szkoły i placówki Wewnątrzszkolnych Systemów Doradztwa Zawodowego. Obowiązujący w placówce program powinien być realizowany w przedszkolach na zajęciach edukacyjnych zgodnych z podstawą programową oraz podczas działań pozwalających dzieciom poznawać środowiska zawodowe i różne formy kształcenia zawodowego a w klasach I-VI nauczyciele prowadzą zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzone nie tylko w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej ale również jako zajęcia z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem, w których uwzględniamy tematykę orientacji zawodowej zgodnie z programem. Warto więc może przypomnieć, że Polska Rama Kwalifikacji jest jednym z ważniejszych narzędzi Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji porządkującym kwalifikacje nadawane w systemach oświaty i szkolnictwa wyższego i poza nimi. Ułatwia porównywanie ich ze sobą oraz odnoszenie do kwalifikacji funkcjonujących w innych krajach europejskich.
PRK podobnie jak Europejska Rama Kwalifikacji składa się z 8 poziomów, na których określono odpowiednie wymagania względem efektów uczenia się i opisano je w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych./ Nie każdy nauczyciel ma świadomość, że jego wiedza, umiejętności zawodowe zostały usytuowane na 7 poziomie PRK na 8 możliwych!!/ Znając charakterystyki poszczególnych poziomów PRK łatwiej zrozumieć potrzebę realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkole, uwzględniającej kształtowanie kompetencji kluczowych jako niezbędnych elementów kształcenia w procesie uczenia się przez całe życie. Już na etapie charakterystyk PRK dla kształcenia ogólnego wyodrębnia się kategorie opisowe i aspekty o podstawowym znaczeniu w zakresie : wiedzy – zna i rozumie, umiejętności- potrafi i kompetencji społecznych wskazując zakres – jest gotów.
Anna Dudek-Janiszewska
