Tworząc program wychowawczo-profilaktyczny opieramy się na następujących podstawach prawnych:
1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021, poz.1082)
Art. 26 – program wychowawczo-profilaktyczny
Art. 26. 1. Szkoły oraz placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–5, 7 i 8, realizują program wychowawczo–profilaktyczny obejmujący:
1) treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz
2) treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przedszkoli i szkół dla dorosłych.
- 1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. Z 2015 r. ,poz. 1249 ze zm.)
Program wychowawczo-profilaktyczny to efekt porozumienia Rady Pedagogicznej z Radą Rodziców, zgodnie z kompetencjami Rady Rodziców (UPo)
Art. 84. 1. Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.
2. Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, należy:
1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26
Przykład:
POROZUMIENIE
ZAWARTE POMIĘDZY RADĄ PRDAGOGICZNA A RADĄ RODZICÓW W SPRAWIE ustalenia
PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO
W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2. W WARSZAWIE na rok szkolny 2021/22
Protokół
porozumienia Rady Pedagogicznej z Radą Rodziców na temat programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły.
Na spotkaniu w dniu …………………..r., zawarto porozumienie się w sprawie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści wychowawczo-profilaktyczne skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Program będzie obowiązywał w roku szkolnym 2021/22/
Podpisy:
Reprezentanci RP Reprezentanci RR
1…………………………………………. 1………………………………………….
2…………………………………………. 2………………………………………….
3…………………………………………. 3…………………………………………
PRZYKŁADOWA KONSTRUKCJA PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO.
1. Wstęp do programu wychowawczo-profilaktycznego /z uwzględnieniem udziału rodziców i uczniów w jego tworzeniu, uwzględnieniem wyników przeprowadzonej diagnozy, uświadomieniem roli rodziny w realizacji zadań tego programu, sposobów monitorowania i diagnozowania problemów, podaniem podstaw prawnych/
Szczególnie ważnym elementem będzie uwzględnienie zagrożeń wynikających z okresu pandemii oraz jej skutków dla zdrowia psychofizycznego dzieci i młodzieży oraz ich rodziców oraz nauczycieli.
2. Krótka charakterystyka środowiska wychowawczo-profilaktycznego. TU warto sięgnąć do wyników badań ogólnopolskich oraz własnych – diagnoza stanu przeprowadzana w końcówce ubiegłego roku szkolnego, przed powrotem uczniów do stacjonarnej szkoły.
3. Ustalenie wartości uznawanych przez społeczność szkolną – ze zwróceniem uwagi na wartości podkreślane w tegorocznych głównych kierunkach polityki oświatowej państwa
4. Model /sylwetka/ absolwenta.
5. Cele ogólne programu.
6. Cele szczegółowe programu wychowawczo-profilaktycznego.
7. Ustalenie planu działań. wychowawczo – profilaktycznych /mogą być tabele lub forma opisowa według wzoru: zadanie do realizacji, sposób realizacji, odpowiedzialni, terminy, uwagi./
8. Oczekiwane efekty.
9. Sposoby ewaluacji.
W programie można umieścić tradycje i obrzędowość, ustalenie kalendarza świat i uroczystości i możliwości wykorzystania ich w aspekcie wychowawczym, określenie strategii wychowawczo-profilaktycznej, nieodłącznym elementem programu są szkolne procedury reagowania w sytuacjach kryzysowych, znane uczniom i rodzicom.
Z rozporządzenia zmieniającego z dnia 22 stycznia 2018 r. wynika, iż w programie wychowawczo-profilaktycznym należy uwzględnić:
1) kształtowanie u uczniów i wychowanków postaw prospołecznych, w tym przez możliwość udziału w działaniach z zakresu wolontariatu, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu uczniów w życiu społecznym oraz zaangażowaniu w działalność podmiotów takich jak: organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania;
2) realizowanie wśród uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych programów zalecanych w ramach Systemu rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego, o którym mowa w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii;
3) włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, działań z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych;
4) współpracę szkół i placówek, przy prowadzeniu działalności zapobiegającej narkomanii i uzależnieniom z jednostkami samorządu terytorialnego, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, państwowymi wojewódzkimi i państwowymi powiatowymi inspektorami sanitarnymi, Policją, pracodawcami oraz podmiotami, takimi jak: organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania;
5) konieczność przeprowadzenia diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych, dotyczącej uczniów lub wychowanków, rodziców lub opiekunów, nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły lub placówki, opracowywana we współpracy z podmiotami, o których mowa w pkt.4, w każdym roku szkolnym, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego;
6) działania wynikające z diagnozy, szkoła lub placówka uwzględnia w programie wychowawczo-profilaktycznym szkoły lub placówki;
7) na podstawie diagnozy, nauczyciel lub wychowawca w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły lub placówki wybiera formę, w której realizuje działalność, wychowawczo -profilaktyczną, uwzględniając wykorzystanie aktywnych metod pracy, z tym, że w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych prowadzi działania, we współpracy z przedstawicielem lub przedstawicielami państwowych wojewódzkich i państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych, Policji lub podmiotów, posiadających doświadczenie w prowadzeniu tych działań, w szczególności w realizowaniu programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego;
8) w działalności wychowawczo-profilaktycznej mogą brać udział rodzice, opiekunowie, specjaliści oraz przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, placówek doskonalenia nauczycieli, podmiotów realizujących świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, państwowych wojewódzkich i państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych, Policji, pracodawców, podmiotów typu organizacje pozarządowe, w tym harcerskie, z tym że w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych szkoła lub placówka prowadzi działania oparte na naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności we współpracy z państwowymi, wojewódzkimi i państwowymi powiatowymi inspektorami sanitarnymi, Policją lub podmiotami, prowadzącymi specjalistyczną pomoc, zgodnie z ustawą o zdrowiu publicznym;
9) działalność profilaktyczna powinna być realizowana z uwzględnieniem form i działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Narkomanii oraz w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy o zdrowiu publicznym.
