Wysokość dodatku motywacyjnego zależy od osiągnięć zawodowych, wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć. Do ogólnych warunków, zgodnie § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r., przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego należą:
1) osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym;
2) osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze;
3) wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania;
4) zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt. 2 Karty Nauczyciela;
5) szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem;
6) realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.
Dodatek motywacyjny może zatem otrzymać tylko ten nauczyciel, który spełnia ww. przesłanki oraz szczegółowe warunki określone w regulaminie uchwalonym przez organ prowadzący szkołę. Warunki określone w § 6 ww. rozporządzenia mogą być spełniane subsydiarnie, tj. nie muszą być spełnione wszystkie łącznie; do przyznania dodatku motywacyjnego wystarczające jest spełnienie jednego z nich.
W przypadku nauczyciela, z którym jest zawierany stosunek pracy, w dniu zawarcia tego stosunku nie ma możliwości oceny osiągnięć nauczyciela, ponieważ dopiero rozpoczyna on pracę w danej szkole, zatem nie jest możliwa ocena spełniania przesłanek przyznania dodatku motywacyjnego.