Dzisiaj na łamach naszego portalu edukacyjnego zastanowimy się, czy nauczyciel przebywający na urlopie bezpłatnym uprawniony jest do korzystania ze świadczeń ZFŚS?
Mogłoby się wydawać, że rozstrzygniecie powyższego problemu jest dość proste i oczywiste, ale znając zawiłości prawa funkcjonującego w naszym kraju musimy pogodzić się z faktem, że zdania prawników w tej kwesti są podzielone. Oczywiście na koniec artykułu postaramy się jednoznacznie rozstrzygnąć powyższy problem prawny.
Część prawników uważa, że:
zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) – dalej u.z.f.ś.s. do kręgu osób uprawnionych do korzystania z Funduszu Świadczeń Socjalnych należy zaliczyć pracowników i ich rodziny, emerytów i rencistów – byłych pracowników i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie określającym zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu.
Pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego, formalnie pozostaje, co prawda, nadal w stosunku pracy ze swoim pracodawcą, jednak w czasie urlopu bezpłatnego ulegają zawieszeniu zarówno jego obowiązki, jak i prawa wynikające ze stosunku pracy. Jednym z takich uprawnień jest prawo do korzystania ze środków ZFŚS.
Zgoła innego zadanią są prawnicy zajmujący się prawem oświatowym oraz prawem pracy. Zgodnie z ich interpretacją to Kodeks pracy w atykule 2 jednoznacznie definuje, kto jest pracownikiem: „Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę”.
W związku z powyższym osoba przebywająca na urlopie bezpłatnym pozostaje w zatrudnieniu, a więc jest pracownikiem w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, a ustawa o ZFŚS nie wyklucza pracowników przebywających na jakichkolwiek urlopach.
Ważnym dokumentem, który często przywoływany jest przez znawców powyższej materii pozostaje regulamin ZFŚS opracowany i funkcjonujący w danej szkole. W tym miejscu pamiętać należy, iż w związku ze specyfiką świadczeń wypłacanych w ramach tego funduszu jego regulamin powinien podlegać szczególnemu pracowniczemu nadzorowi. Krótko mówiąc, to pracownicy powinni decydować o zapisach znajdujących się w tym regulaminie.
Ważnym jest, aby w zapisach powyższego regulaminu precyzyjnie określić osoby, które są uprawnione do korzystania ze świadczeń tego funduszu.
Zasadnym jest, aby w zapisach tego regulaminu w celu rozwiania wątpliwości znalazł się zapis uprawniający do korzystania ze świadczeń tego funduszu wszystkich pracowników, łącznie w pracownikami przebywajacymi na różnorakich urlpoach w tym na urlopach bezpłatnych.
W sytuacji, w której rozpatrujemy uprawnienie nauczyciela przebywajacego na urlopie bezpłatnym, często wykluczenie tego pracownika z grona uprawnionych do korzystania ze świadczeń ZFŚS uzasadnia się brakiem odpisu na tego pracownika. Jest to duży błąd interpretacyjny, jak również prawny.
W związku wątpliwościami, czy pracowników, którym udzielono urlopu bezpłatnego, należy uwzględnić przy obliczaniu odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Skoro bowiem nie korzystają z uprawnień pracowniczych, w tym również ze świadczeń socjalnych, co również było przedmiotem sporów, to dlaczego mieliby być brani pod uwagę przy ustalaniu wysokości tej kwoty. Jak się jednak okazuje, przepisy nie dają podstaw do ich wyłączenia. Świadczy o tym stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
Zgodnie z przepisem § 1 ww. rozporządzenia, podstawę naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stanowi przeciętna planowana w danym roku liczba zatrudnionych, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy). Należy podkreślić, że w przeciętnej liczbie zatrudnionych uwzględnia się pracowników, których definiuje art. 2 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Biorąc pod uwagę treść § 1 rozporządzenia, w ocenie Departamentu Prawa Pracy, brak jest podstaw prawnych do wyłączania z przeciętnego zatrudnienia pracowników przebywających na urlopach, w tym na urlopie bezpłatnym….
Po dogłebnej analizie powyższego materiału należy jednoznacznie stwierdzić, że nauczycielom lub innym pracownikom przebywającym na urlopach bezpłatnych należą się świadczenia z ZFŚS.
