Monitorowanie podstawy programowej

Monitorowanie podstawy programowej jest obowiązkiem nauczycieli i dyrektorów szkół. Jak się z niego wywiązać, żeby rzeczywiście podnieść jakość nauczania. Biurokratyczny nakaz może przerodzić się w skutecznie narzędzie kierowania procesem dydaktycznym.

Początek roku szkolnego to szereg zadań i obowiązków podejmowanych przez nauczycieli i dyrektorów w celu realizacji zadań statutowych oraz innych wynikających z przepisów prawa, polityki oświatowej państwa, priorytetów ministra i kuratora, czy kierunków ujętych w koncepcji pracy szkoły. Jednym z najważniejszych zadań nauczyciela i dyrektora jest realizacja podstawy programowej i jej monitorowanie.

 Czym jest monitorowanie?
Monitorowanie jest procesem systematycznego zbierania i analizowania informacji ilościowych i jakościowych na temat wdrażanych projektów, programów, przedsięwzięć, procesów. Monitorowanie  to inaczej sprawdzanie, systematyczne i zorganizowane obserwowanie osiąganej jakości pracy. Monitoring to także strategia zbierania informacji. Monitorowanie wymaga też, gromadzenia danych i ich interpretowania, wykrywania nieprawidłowości i ich korygowania.

 Trzy płaszczyzny monitorowania

Monitorowanie przebiega w trzech płaszczyznach. Możemy ująć to na schemacie: 

 

 

MONITORING ILOŚCIOWY

  1. zgodność ilości godzin prowadzonych zajęć z ramowymi planami nauczania
  2. liczba godzin realizowanych na poszczególnych przedmiotach i edukacjach,
  3. frekwencja uczniów,
  4. ilość finalistów, laureatów,
  5. ilość finalistów, laureatów
  6. ilość imprez i uroczystości szkolnych,
  7. liczba wycieczek,
  8. ilość uczniów w konkursach, olimpiadach,
  9. ilość zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań

 

MONITORING JAKOŚCIOWY

1.osiągnięcia edukacyjne uczniów potwierdzone przez
a)      wyniki egzaminów zewnętrznych
b)      wyniki egzaminów próbnych
c)      wyniki testów diagnozujących wiedzę i umiejętności
d)      wyniki analiz ocen śródrocznych i rocznych

2.aktywność uczniów na lekcji,
3. pozaszkolna aktywność twórcza,
4. relacje interpersonalne uczniów,
5. dokonania wychowawcze nauczycieli,

 MONITORING ORGANIZACYJNY:
wypełnianie zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy programowej.
Zebranie rady pedagogicznej w sierpniu powinno zaowocować istotnymi działaniami,  które można wykorzystać przy monitorowaniu wdrażania i realizacji nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego.

Co na radzie pedagogicznej?
Prowadząc radę pedagogiczną warto omówić i przyjęć narzędzia do planowania i rozliczania realizacji minimalnej ilości godzin z danego przedmiotu i wszystkich przedmiotów w szkole na dany etap edukacyjny. Nauczyciel winien zaplanować realizację godzin na 32/33 tygodnie w ciągu roku. Łączna liczba godzin zaplanowanych na 33 tygodnie do realizacji w ciągu roku będzie nieco większa od minimalnej liczby godzin wskazanej prze MEN, co zapewni szkole bezpieczną ich realizację np. minimalna liczba godzin z matematyki wskazana przez MEN wynosi 385. Spójrzmy na przykład:

32 tygodnie x 4 godz. mat./tydzień = 128 godz. x 3 lata = 384 godz.
33 tygodnie x 4 godz. mat./tydzień = 132 godz. x 3 lata = 396 godz.

 Dalsze zadania
1) Podjęcie decyzji o planowaniu realizacji minimalnej ilości godzin w roku szkolnym (za pomocą rozkładów materiału, klanów kierunkowych, planów wynikowych).
2) Zaplanowanie i obserwacja zajęć prowadzonych przez nauczycieli pod kątem realizacji treści z podstawy programowej (realizacja gł. umiejętności przedmiotowych i umiejętności szczegółowych z realizowanych treści danego przedmiotu), opracowanie lub modyfikacja /w zespołach / arkuszy obserwacji.
3) Zaplanowanie podsumowania realizacji podstawy programowej na koniec cyklu kształcenia (można za pomocą oświadczenie nauczyciela, które potwierdza, że cele i umiejętności określone w podstawie programowej w poszczególnych klasach w trzyletnim cyklu kształcenia zostały przez nauczyciela zrealizowane w ramach nauczanego przedmiotu) lub na podstawie krótkiego badania za pomocą  ankiety, którą wypełniają nauczyciele.
4)  W protokole rady pedagogicznej raz/dwa razy w roku umieszczenie zapisu dotyczącego podsumowania realizacji podstawy programowej.
5) zestawienie wniosków z realizacji podstawy programowej dokonywanej przez nauczycieli z wynikami egzaminów zewnętrznych i z wnioskami z prowadzonego nadzoru pedagogicznego.

Podsumowanie. Pamiętaj o wnioskach!
Należałoby pamiętać, że dyrektorzy szkół/przedszkoli w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego mają obowiązek monitorowania wdrażania przez nauczycieli nowej podstawy programowej, oceny stopnia opanowania przez uczniów określonej wiedzy i umiejętności, nadzorowania wdrażania wniosków wynikających z analizy opanowania umiejętności przez uczniów szkół i wychowanków przedszkola.

Halina Szymańska