Pierwszą część artykułu znajdą Państwo tutaj.
Tak, uczeń musi wiedzieć, że idzie we właściwym kierunku, i taką informację powinien otrzymywać od swojego mistrza. Pochwała na ucznia działa bardzo motywacyjnie.
Drugą sytuacją, podczas której przekazujemy sformalizowaną informację zwrotną jest rozmowa dyscyplinująca. W trakcie takiej rozmowy nauczyciel odwołuje się do kryteriów zachowań, jakie obowiązują w szkole, które są wspólnym punktem odniesienia dla nauczyciela i ucznia. Czytelnie zdefiniowane kryteria wychowawcze chronią przed swobodną interpretacją sytuacji konfliktowej.
Powinniśmy pamiętać także o uczniach, którzy zachowują się właściwie? Czy im jest potrzebna informacja zwrotna? Oczywiście, uczeń musi znać, że obrany kierunek jest właściwy i osoba, która jest dla niego autorytetem powinna to systematycznie podkreślać za pomocą informacji zwrotnej pozytywnej.
Należy zauważyć, że informacja zwrotna jest narzędziem uniwersalnym, może być wykorzystana jako wyróżnik oceniania kształtującego, a także przy budowaniu klimatu szkoły. Ten sposób przekazywania informacji może być stosowany we wszystkich relacjach interpersonalnych w szkole. Jeżeli chcemy budować środowisko, w którym panuje klimat wzajemnej życzliwości, partnerskiego traktowania innych, to powinniśmy na stale wprowadzić informację zwrotną i przygotować do jej używania wszystkich członków tej społeczności.
Nauczyciel w swojej pracy przekazuje pozytywne i negatywne informacje zwrotne, ale szczególnie te pozytywne budują wzajemne zaufanie oraz pomagają rozwijać poczucie własnej wartości.
Pedagog, który uczniowi przekazuje głównie pozytywne informacje zwrotne dostaje od ucznia przywilej przekazywania konstruktywnej krytyki. Od takiego wychowawcy uczeń z pełnym zaufaniem przyjmie tę informację i będzie się starać ją wykorzystać do własnego doskonalenia.
Informacja zwrotna może być pozytywna lub negatywna, ale nigdy nie może być destrukcyjna – pozytywna wzmacnia właściwe działania i zachowania, negatywna je koryguje.
Destrukcyjna krytyka występuje wtedy, kiedy uderzamy w człowieka a nie w problem, gdy używamy komunikatu „ty”, a nie komunikatu „ja”.
Niezbędne warunki, jakie powinny być spełnione przy przekazywaniu informacji zwrotnej.
Informacja zwrotna winna być przekazywana w atmosferze zaufania wzajemnego szacunku i otwartości, szczególnie wtedy, kiedy jest konstruktywną krytyką. Przed wprowadzeniem informacji zwrotnej, jako narzędzia komunikacji w szkole, nauczyciel powinien zawrzeć kontrakt ze swoimi uczniami. Ustalić, na jakich zasadach, i w jakich warunkach będą ze sobą współpracować, pamiętając o kryteriach wychowania i oceniania.
Pamiętajmy, że informacja zwrotna powinna być przekazana w miarę szybko po zdarzeniu.
Jeszcze raz podkreślam, że dobrą metodą jest przekazywanie informacji zwrotnej na zasadzie kanapki. Pozytywna informacja na początku rozmowy tworzy właściwe relacje i na tej bazie przekazujemy konstruktywną krytykę, która łatwiej jest przyjęta. I na koniec kontaktu dobra informacja, która pozostawia na uczniu pozytywne wrażenie z całego spotkania.
Innym ważnym czynnikiem, który ma wpływ na skuteczną informację zwrotną, jest pomoc, na jaką uczeń może liczyć od nauczyciela. Często uczeń ma dobrą wolę, chciałby mieć lepsze wyniki, ale brak mu pomysłu, jak ma do tego doprowadzić. Wsparcie nauczyciela jest mu bardzo pomocne.
Przekazywane informacje mogą być werbalne i pozawerbalne. Z badań wynika, że za pomocą mowy ciała przekazujemy około 85% komunikatu. Te dane są zaskakujące, ale prawdziwe. Dlatego współgranie komunikatów werbalnych i pozawerbalnych jest warunkiem sukcesu w przekazywaniu informacji zwrotnej.
Wspierającymi narzędziami w komunikowaniu się za pomocą tej metody są: aktywne słuchanie, zadawanie pytań otwartych, rozpoznawanie potrzeb, zachowania asertywne. Wspominamy o nich przy okazji uczenia się o informacji zwrotnej, bo one także tworzą optymalne warunki do jej przekazywania.
Każdy z nas ma indywidualne predyspozycje do przekazywania i przyjmowania informacji zwrotnej. Są osoby, które potrafią przyjąć tylko jedną informację negatywną, każda następna powoduje blokadę w komunikacji. Są też takie osoby, które potrafią przyjąć ich kilka i w sposób konstruktywny je wykorzystać. Problem jest z tymi, którzy są gotowi przyjąć wiele konstruktywnej krytyki, ale to na nich nie robi na tyle dużego wrażenia, żeby chcieli wykorzystać je do własnego doskonalenia. Ta wiedza jest ważna dla nauczyciela – znajomość indywidualnych predyspozycji swoich podopiecznych oraz własnych pozwoli mu indywidualnie podchodzić do każdego ucznia.
Błędem jest przekazywanie informacji zwrotnej osobie, która nie jest gotowa do jej przyjęcia. Przekazywanie informacji ma sens tylko wtedy, kiedy druga osoba ją przyjmuje i chce wykorzystać do własnego doskonalenia.
