Bożena Brzozowska
Ani się obejrzymy, kiedy minie zima i zaczniemy myśleć o planowaniu ciekawych wycieczek szkolnych. Aby spełniły oczekiwania, warto się do nich dobrze przygotować. Dlatego też w tym materiale przypomnę o kilku ważnych kwestiach.
Wycieczki szkolne są bardzo atrakcyjną formą poznawania otaczającej rzeczywistości. Pozwalają na efektywną i efektowną realizację uczenia się poza ławką szkolną. Dobrze przygotowane i zrealizowane wycieczki za każdym razem kumulują zadania edukacyjne w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności oraz wychowania. Przyczyniają się również do wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży.
W fazie przygotowania wycieczki następuje proces uświadamiania przez uczniów celów poznawczych.
W fazie ustalania trasy wycieczki, jej przebiegu, konstruowania programów zwiedzania, warto zwrócić szczególną uwagę na gromadzenie wiadomości wykraczających poza podręcznik szkolny. Powstają wtedy też motywy uczestnictwa w wycieczce. Walory wychowawcze tej formy nauki, wypoczynku są tym bogatsze, im pełniejsza jest motywacja do uczestnictwa w nich uczniów. Pozytywnie wpływają na odczucia swoich uczestników a także są okazją do ich wyrażania.
Wspólne wyjazdy to okazja do kształtowania postaw, budowania pozytywnych relacji . Żadne inne zajęcia nie posiadają takiego ładunku oddziaływań wychowawczych jak wycieczki. W warunkach zajęć terenowych uczniowie zachowują się spontanicznie, zapominają o konwencji szkolnej ławki. Wchodzą w relacje interpersonalne z rówieśnikami, nauczycielami, zanika dystans szkolny a powstają możliwości dostrzegania charakterów i postaw, często nieznanych z lekcji szkolnych.
Wynika to z charakteru wycieczek, podczas których pojawia się potrzeba współdziałania z rówieśnikami, solidarności i wrażliwości na drugiego człowieka, odpowiedzialności za własne postępowanie. Tak więc korzyści wynikających z uczestnictwa w wycieczce szkolnej są nie do przecenienia.
ORGANIZACJA WYCIECZEK PRZEZ SZKOŁĘ/ PLACÓWKĘ – PRZEPISY PRAWNE
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz.1516) dyrektor szkoły/placówki opracowuje zasady regulujące organizację szkolnych wycieczek/imprez, z uwzględnieniem aktów prawnych, w tym :
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, ze zmianami).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 roku w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne ( Dz. U. z 1997 r., Nr 57, poz.358).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2002 r., Nr 6, poz. 69 ze zmianami).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (zmiana z dnia 9 grudnia 2009r. – Dz. U. z 2009 r. Nr 218, poz. 1696).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 101, poz. 1095).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 175, poz. 1042).
WYCIECZKI ZAGRANICZNE
W przypadku organizowania wycieczki zagranicznej obowiązują takie same zasady, jak przy organizacji wycieczki na terenie kraju.
Zgodę na jej organizację wyraża dyrektor szkoły po zawiadomieniu organu prowadzącego i organu sprawującego nadzór pedagogiczny, 14 dni przed jej organizacją
Zawiadomienie musi zawierać: nazwę kraju, czas pobytu, program pobytu, imię i nazwisko kierownika oraz opiekunów, listę uczniów biorących udział w wyjeździe wraz z określeniem ich wieku oraz ubezpieczenie uczestników i opiekunów na czas wyjazdu – ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.
Kierownik wycieczki bądź jeden z opiekunów powinien posługiwać się językiem kraju, który jest miejscem pobytu oraz kraju, przez który uczestnicy podróżują.
Dokumentacja wycieczki zagranicznej powinna zawierać również Listę Podróżujących dla wycieczek w Unii Europejskiej, która stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. 188 poz.1582) oraz potwierdzenie ubezpieczenia uczestników (od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą) tzn. wskazywać nazwę firmy ubezpieczającej i numer polisy (lub kserokopię polisy).
Stosowanie formularza Listy Podróżujących dla wycieczek w Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem dotyczy uczniów pochodzących z państw trzecich przebywających w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. WE L 327 z 19.12.1994r)
Kierownik wycieczki nie może pełnić jednocześnie funkcji opiekuna
KARTA WYCIECZKI /IMPREZY (wzór)
Cel i założenia programowe wycieczki (imprezy)…………………………………
Trasa wycieczki (imprezy)………………………………………………
Termin ………………………… ilość dni ……………. klasa/grupa
Liczba uczestników:
Kierownik (imię i nazwisko) :
Liczba opiekunów :
Środki transportu:
OŚWIADCZENIE
Zobowiązuję się do przestrzegania przepisów dotyczących zasad bezpieczeństwa na wycieczkach i imprezach dla dzieci i młodzieży.
Opiekunowie wycieczki (imprezy) Kierownik wycieczki (imprezy)
…………………………………… ………………………………….
(imiona i nazwiska oraz podpisy)
HARMONOGRAM WYCIECZKI (IMPREZY)
Data i godz. wyjazdu……………………
Ilość km. ………………………
Miejscowość…………………….
Program…………………………..
Adres punktu noclegowego ………………………….
i żywieniowego…………………………………
Adnotacje organu prowadzącego Zatwierdzam
i sprawującego nadzór pedagogiczny …………………………..
……………………………………….. ( podpis dyrektora szkoły)
(jeśli organy nie mają zastrzeżeń do warunków organizacji, potwierdzają
na karcie fakt powiadomienia)