Z projektami edukacyjnymi spotykamy się w szkole od lat. Szczególnie w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych były i nadal są obowiązkowymi formami, które na stałe wpisały się w pracę nauczycieli i uczniów. Poprzez projekt nauczyciele sięgają do treści, które wynikają z podstawy programowej, ale nie tylko, zmuszają tym samym młodych ludzi do myślenia, formułowania własnych myśli, do poszukiwań odpowiedzi na przeróżne pytania. Projekt w gimnazjach był i jest nie tylko obowiązkowy, ale również ma wpływ na ocenę zachowania i jest wpisywany na świadectwie ukończenia szkoły.
Wraz z nową reformą projekt wrócił również do szkoły podstawowej. Wrócił, bo część nauczycieli wykorzystywała go i w klasach młodszych i w klasach starszych. Szkoły decydowały się na realizację własnych projektów, projektów autorskich, ale i tych proponowanych przez władze oświatowe, władze lokalne, były również projekty o zdecydowanie szerszym zasięgu, projekty ogólnopolskie, a nawet międzynarodowe.
Czy projekt więc, ten, o którym mówi nowa podstawa programowa, jest czymś innym? I tak i nie. Nowość polega na tym, że jako „zalecany sposób realizacji treści nowej podstawy programowej” pojawił się przy poszczególnych przedmiotach, takich jak język polski, geografia, chemia, fizyka, technika, informatyka, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpieczeństwa. W nowej podstawie programowej pojawia się pojęcie korelacji i integrowania treści z rożnych przedmiotów. Natomiast niezmienne jest to, że projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu. Tak więc, aby spełnić warunki, projekt musi zostać zrealizowany przez zespół uczniów, musi być przeprowadzony na podstawie przygotowanego wcześniej planu i mieć na celu rozwiązanie określonego problemu.
Tym, co wyróżnia tak zdefiniowane działanie na tle projektów, jest jego cel. Nie jest nim samo działanie, ale właśnie „rozwiązanie konkretnego problemu”. Najlepiej, jeśli postawiony przed uczniami problem będzie budzić ich zainteresowanie, a zgłębienie go stanie się dla nich wyzwaniem. Rozwiązując problem, uczniowie samodzielnie zdobędą nową wiedzę i umiejętności; będą szukać informacji, analizować je, opracowywać i działać, a na koniec publicznie przedstawiać efekty swojej pracy.
Metoda projektu pomaga rozwijać u uczniów przedsiębiorczość i kreatywność oraz umożliwia stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych.
Metoda projektu zakłada znaczną samodzielność i odpowiedzialność. Wspiera integrację zespołu klasowego, w którym uczniowie, dzięki pracy w grupie, uczą się aktywnego słuchania, skutecznego komunikowania się, a także wzmacniają poczucie własnej wartości.
Metoda projektu wdraża uczniów do planowania oraz organizowania pracy, a także dokonywania samooceny.
Projekty swoim zakresem mogą obejmować jeden lub więcej przedmiotów.
Pozwalają na współdziałanie szkoły ze środowiskiem lokalnym a także na zaangażowanie rodziców.
Projekty mogą być wykonywane czasami indywidualnie, ale przede wszystkim zespołowo.
Uczniowie podczas pracy nad projektami powinni mieć zapewnioną pomoc nauczyciela – opiekuna. Nauczyciele korzystający z metody projektu mogą indywidualizować techniki pracy, różnicując wymagania.
Wyboru treści podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, które będą realizowane metodą projektu, może dokonywać nauczyciel samodzielnie lub w porozumieniu z uczniami.
Projekt, w zależności od potrzeb, może być realizowany np. przez tydzień, miesiąc, semestr
lub być działaniem całorocznym.
W organizacji pracy szkoły – co jest zdecydowaną nowością – można uwzględnić również takie rozwiązanie, które zakłada, że w określonym czasie w szkole nie są prowadzone zajęcia z podziałem na poszczególne lekcje, lecz są one realizowane metodą projektu.
Najważniejsze umiejętności na jakie wskazuje nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego w szkole podstawowej to:
1) sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych;
2) sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także
kształcenie myślenia matematycznego;
3) poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji
z różnych źródeł;
4) kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym
wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym
programowanie;
5) rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych;
6) praca w zespole i społeczna aktywność;
7) aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju.
Czy powyższe punkty nie odnoszą się bezpośrednio do tych umiejętności, które może uczeń zdobyć pracując metodą projektu? Zdecydowanie tak, a więc projekt jeszcze częściej zagości na lekcjach i będzie być może taką formą pracy, którą uczniowie polubią i się w niej doskonale odnajdą.
