W ramach otrzymanych ról i ściśle z nimi związanych kompetencji uczniowie podejmują się wspólnego wykonania zadania. Grupę jednoczą jasno postawiony cel, poczucie indywidualnej odpowiedzialności oraz mała przestrzeń. Należy w tym miejscu wyróżnić główne rodzaje pracy w grupach: wspólne rozwiązywanie problemów i nauczanie koleżeńskie. Wartym polecenia wariantem pracy małej grupy jest uczenie się w parach – wykonanie zadania przez dwójkę uczniów jest łatwe i wygodne.
Dla wzbudzania motywacji wewnętrznej do uczenia się, nauczyciel może uruchamiać różnorodne strategie, metody, techniki dochodzenia do celu. Np. :
– czas na odpowiedź: Nauczyciel kieruje pytanie do wszystkich uczniów, pozostawia ok. 5 sek. na ustalenie odpowiedzi. Uczniowie mogą szybko ustalić odpowiedź z kolegą, poszukać w notatkach, ważne , żeby tę odpowiedź uzyskać. Następnie losuje ucznia za pomocą patyczków (metodniki). Motywuje to wszystkich uczestników lekcji do aktywnego uczestnictwa,
– strategia kuli śnieżnej – pomysły pojedynczych osób prezentowane są najpierw w parach (ławkach), potem w czwórkach, następnie w całej klasie,
– partner do rozmowy – czyli jeden do drugiego – dzieci wykorzystują mówienie partnera do uporządkowania własnych myśli, zasięgają rady, dyskutują o problemie, opowiadają o swoim rozumieniu, np, partner A może zrelacjonować poglądy partnera B przed całą klasą lub przed inną grupą,
– burza mózgów – uczniowie zbierają wszystkie pomysły, każdy musi być wysłuchany bez komentarzy. Pomysły są spisywane, a spis wykorzystywany jest jako punkt wyjścia do dalszych prac,
– bzzz – uczeń korzysta z pomocy sąsiada lub partnera w rozmowie, aby zapamiętać to, co było opracowane na ostatniej lekcji, ewentualnie omówić polecenia nauczyciela przed podjęciem pracy lub omówić czyjąś prezentację, wychwycić interesujące myśli, przygotować się do zadania pytań,
– gorące krzesło – uczeń wciela się w postać z opracowanej lektury: opowiadania, noweli, wiersza, dramatu itp. lub innej postaci o ważnych dla rozumienia lekcji poglądach. Trzymając się tej roli, odpowiada na pytania kolegów,
– dzielenie się – cała klasa siedzi w kółeczku. Małe grupy (pary), które coś przygotowały, dzielą się tym z cała klasą i odpowiadają na ewentualne pytania.
– wizytujący słuchacz (wizytator klasowy) – jeden uczeń odwiedza wszystkie grupy, notuje, a potem relacjonuje przebieg wizyty całej klasie,
– kolory tęczy (tęczowanie) – do pracy nad danym tematem każdy uczeń otrzymuje numer lub kolor. Uczniowie z tym samym numerem lub kolorem spotykają się w nowej grupie, aby się dzielić informacjami z poprzednich grup, ( inaczej : układanka)
– składanka (puzzle, grupa ekspercka) – w jednej grupie od 4 do 6 osób. Zadaniem grupy jest bycie ekspertem na określony temat. Eksperci mają prawo do korzystania z dodatkowych pomocy naukowych i dokonania ostatnich uzgodnień, po czym następuje przekaz informacji pierwotnym grupom,
– akwarium – grupa lub grupy wykonują określone zadanie, część uczniów pełni rolę obserwatorów, posługując się arkuszami obserwacji. Po wykonaniu pracy referenci prezentują efekty pracy grup lub grupy – obserwatorzy dzielą się uwagami na temat sposobu dochodzenia do rozwiązania.
– posłowie (wysłannicy) – jeśli grupa chce zdobyć lub potwierdzić informację, jeden z jej członków staje się posłem i zostaje wysłany do innych grup po informację: potem musi przekazać ją grupie. Może być wysłannikiem do biblioteki, czasem nauczyciela-eksperta lub otrzymać polecenie sprawdzenia czegoś w słowniku,
– gadające trójki (trójkąty) – uczniowie pracują trójkami, przyjmując rolę – mówcy, słuchacza lub notującego, Mówca przedstawia istotę problemu, wyjaśnia własne stanowisko, Słuchacz słucha bez wtrącania się, zapisujący relacjonuje, co było mówione. Należy zamieniać role przy ponownym spotkaniu się grupy.
