PRZECIĘTNY NAUCZYCIEL MÓWI.
DOBRY NAUCZYCIEL WYJAŚNIA.
ZNAKOMITY NAUCZYCIEL DAJE PRZYKŁAD.
WSPANIAŁY NAUCZYCIEL INSPIRUJE.
Nauczycielem jest ten, kto potrafi z trudnych rzeczy uczynić łatwe.
Etyka (z grec. ethos – „zwyczaj”) – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną.
ETYKA – to system wartości i norm postępowania, obowiązujący w danej zbiorowości. Standardy etyczne decydują o ludzkich zachowaniach, wyznaczają kryteria, określające, co robić i jak postępować w stosunkach międzyludzkich, gdy podejmowane decyzje mają wpływ na dużą grupę ludzi. Stosunek do ucznia jest kamieniem węgielnym etyki zawodowej nauczyciela, głównym kryterium jego pedagogicznej wartości. Odpowiedzialność za dziecko – jego dobro, wychowanie i rozwój to norma stanowiąca rdzeń etyki zawodowej nauczyciela.
Etyka zawodowa przybiera często formę kodeksu etycznego danego zawodu, opisującego akceptowany społecznie ideał. Problematyka moralna nabiera szczególnego znaczenia w zawodach, które wywierają wpływ na losy poszczególnych ludzi.
Kodeks etyki nauczycielskiej
W 1995 roku Polskie Towarzystwo Nauczycieli opracowało Kodeks etyki nauczycielskiej, który nie został upowszechniony w szkołach. Nie został on zaakceptowany, bo oparty jest na światopoglądzie katolickim, a kodeks etyczny nie powinien być odzwierciedleniem polityki czy wiary; powinna go cechować ponadczasowość i uniwersalność.
„Kanony” etyki
- Zasada prawdy – zakłada, że prawda wyraża się we wszystkim, co nauczyciel mówi i czyni, a także w jego własnej postawie życiowej,
- Zasada dobra dziecka – podstawą działania nauczyciela jest bezpieczeństwo, interes, korzyści i wszechstronny rozwój dziecka.
- Zasada przykładu – wartości i umiejętności trzeba samemu posiadać, by móc je przekazać.
- Zasada projekcji pedagogicznej – polegająca na rozumieniu jak się zachować i jak mówić do dziecka ‘zniżyć się do jego poziomu’,
- Zasada więzi emocjonalnej – utrzymanie bezpośredniego, serdecznego kontaktu,
- Zasada poszanowania osobowości dziecka – oparta na szacunku dostrzegania jego odrębności i niepowtarzalności – każdy jest inny, każdy wyjątkowy,
- Zasada profesjonalizmu – w wychowaniu, nauczaniu i opiece; wymaga kompetencji, dojrzałości i fachowości.
Etyczny nauczyciel dobrze komunikuje się z uczniami, a do najbardziej pożądanych form zachowań nauczycielskich należą: pochwały wyrażane w różny sposóbwerbalne i niewerbalne reagowanie na wypowiedzi ucznia wyznaczanie jasnych reguł postępowania i ich przestrzeganie bycie sprawiedliwym w stosunku do wszystkich uczniów Cechy pozytywne nauczyciela wyłonione w ogólnopolskiej ankiecie otwartość, umiejętność kontaktu z młodzieżą poszanowanie godności życzliwość tolerancja poczucie humoru wiedza i umiejętność jej przekazywania konsekwencja w postępowaniu.
Cechy negatywne nauczyciela wyłonione w ogólnopolskiej ankiecie:
brak wiedzy, niekompetencja niesprawiedliwość i brak obiektywizmu brak zrozumienia i czasu dla uczniów konfliktowość i złośliwość brak konsekwencji w postępowaniu nietolerancja brak kultury osobistej.
10 mądrości nauczycielskich wg J. Pielachowskiego /Nauczyciel i jego warsztat pracy, Poznań 1996/
- Wiem, że przyszłość moich wychowanków w dużym stopniu zależy ode mnie.
- Nigdy nie poniżam godności ucznia. Poniżony zawsze odpłaca złem.
- W konflikcie z uczniami nie gorączkuję się; jestem sędzią, a nie stroną.
- Nie lekceważę własnych poleceń, zawsze kontroluję ich wykonanie.
- Jestem cierpliwy, uczniowie mają prawo myśleć i działać wolniej ode mnie.
- Lekcja jest dla uczniów – nie dla mnie. Mój sukces powstaje tylko z sukcesów moich uczniów.
- Nie jestem nieomylny. Mądrość polega na przyznaniu się do błędu i naprawieniu go.
- Autorytet nie polega na wzbudzaniu strachu, lecz na kompetencji, sprawiedliwości, konsekwencji wymagań
- Wymagania nie wykluczają życzliwości; nie zrzędzę, nie pouczam, czyn jest lepszy od mówienia, przykład lepszy od instrukcji
- Nie spodziewam się powierzchownej wdzięczności wychowanków. Jeśli zaszczepię im lepsza stronę mojej osobowości – będą mi wdzięczni przez całe życie
