Informacja zwrotna (z ang. feedback) jest przekazaniem odczuć i spostrzeżeń w oparciu o fakty i bez elementu oceny. Celem informacji zwrotnej jest bieżące zwrócenie uwagi uczniowi na to, co powinien wzmacniać w swojej pracy, a co zmienić. W odróżnieniu od oceny informacja zwrotna może być przekazywana każdego dnia i przez każdego nauczyciela. Ponadto informacja zwrotna może dotyczyć jednego zachowania czy zdarzenia.
Rodzaje informacji zwrotnej
Istnieją dwa podstawowe podziały informacji zwrotnych:
- Ze względu na cel:
- Pozytywna informacja zwrotna – czyli pochwała, służy przekazaniu informacji o tym, co uczeń zrobił właściwie, prawidłowo; jej celem jest wzmocnienie właściwych postaw i zachowań
- Negatywna informacja zwrotna – czyli krytyka, służy przekazaniu informacji o tym, co uczeń wykonał źle, co powinien zmienić w swoim postępowaniu; jej celem jest zmiana, skorygowanie niewłaściwych postaw i zachowań
- Ze względu na efekt:
- Konstruktywna informacja zwrotna – jest to feedback udzielony poprawnie, którego skutkiem jest wzmocnienie zachowań pozytywnych i wyeliminowanie zachowań negatywnych przy jednoczesnym wzmocnieniu motywacji
- Niekonstruktywna informacja zwrotna – jest to błędnie udzielona informacja zwrotna, która zmniejsza motywację, wywołuje negatywne emocje i nie przynosi pożądanego efektu w zachowaniu
Metoda „kanapki”
„Kanapka” to jedna z bardzo popularnych metod udzielania informacji zwrotnych. Zakłada, że informacja zwrotna powinna być złożona z pozytywów i negatywów. Przekaz ma zaczynać się od informacji pozytywnej, po której przekazana ma być informacja negatywna, a na zakończenie całość przekazu ponownie zamknięta pozytywem.
Informacja zwrotna (IZ) jest dialogiem nauczyciela z uczniem.
To najskuteczniejsze narzędzie oddziaływania pedagogicznego.
Najczęściej przyjmuje ona formę komentarza pisemnego lub ustnego do pracy ucznia, do której uczeń wcześniej otrzymał kryteria.
Najczęściej składa się z 4 elementów:
- Wskazaniu plusów, czyli wyszczególnieniu i docenieniu tego, co uczeń wykonał
dobrze ;
- Wskazaniu minusów, czyli podkreślenia tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowego
wysiłku ze strony ucznia;
- Udzieleniu wskazówek dotyczących tego, w jaki sposób uczeń powinien pracę poprawić
- Udzieleniu wskazówkach dotyczących dalszej pracy ucznia .
Informacja zwrotna nie jest oceną ucznia, tylko oceną kolejnych efektów jego pracy.
Udzielając komentarza, należy więc powstrzymać się od wszelkich uwag pod adresem samego ucznia, koncentrując się na tym, co wykonał. Również powinniśmy wierzyć, że każdy jest w stanie poprawić swoją pracę, osiągając bardzo dobre wyniki. Nasza wiara w ucznia może go uskrzydlić i silnie zmotywować, dlatego
doszukiwanie się i zaznaczanie pozytywnych stron jest bardzo ważne, nie wolno tego pomijać. Najlepiej byłoby, gdyby pozytywnych uwag było więcej niż tych, które wskazują błędy i sugerują poprawę. Jeśli poprawiona przez nauczyciela praca zawiera tylko krytyczny komentarz i jest „czerwona” od poprawionych błędów, to przeważnie uczeń nie jest w stanie skorzystać z uwag nauczyciela. Czasami taką pracę od razu wyrzuca do kosza. Wtedy komentarz przynosi negatywne skutki, a szanse na to, że jednak uczeń zechce pracę poprawić są raczej marne.
Warunkiem koniecznym przyjęcia przez ucznia krytyki jest jego wewnętrzna świadomość, że nauczyciel go akceptuje, jest mu życzliwy i dąży do przyjaznej współpracy.
