Okres ostatnich dwóch lat był szczególnie trudny w pracy pedagogów. Różnorodność obowiązków, ogromna presja w związku z nauczaniem zdalnym, prowadzenie zajęć w klasach, w których pojawiły się dzieci z Ukrainy – to wszystko sprawiło, że wielu nauczycieli podupadło na zdrowiu. W związku z tym szukają oni sposobu na poprawę nadszarpniętego zdrowia.
Jednym z rozwiązań jest skorzystanie z urlopu zdrowotnego.
Kwestie związane z udzielaniem urlopu zdrowotnego regulują zmienione w 2017 r. zapisy Karty Nauczyciela (art. 73).
Pamiętajmy, że urlop zdrowotny jest świadczeniem wnioskowym, aby więc z niego skorzystać, musimy do dyrektora szkoły wystąpić z wnioskiem w tej sprawie.
Jeżeli mamy skierowanie na leczenie sanatoryjne lub rehabilitacyjne, to należy do w/w wniosku dołączyć te dokumenty. Dyrektor po zweryfikowaniu przesłanek uprawniających nauczyciela do tego świadczenia i sprawdzeniu załączonych dokumentów, udzieli urlopu na okres wskazany w dokumentach.
Jeżeli natomiast nie mamy w/w dokumentów a stan zdrowia wskazuje na możliwość skorzystanie z tej formy urlopu, to wystarczy złożyć jedynie sam wniosek. Dyrektor wówczas ma 7 dni, aby skierować nauczyciela do lekarza medycyny pracy, który z kolei wystawi odpowiednie orzeczenie.
Pamiętać należy, że aby skorzystać z urlopu, nie wystarczy tylko otrzymać orzeczenie lekarskie, nauczyciel musi spełnić następujące warunki:
• pozostawać w zatrudnieniu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony (art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela)
• legitymować się co najmniej 7-letnim nieprzerwanym stażem pracy w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć (dotyczy pierwszego urlopu zdrowotnego w karierze zawodowej) – art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela,
• nie posiadać uprawnień emerytalnych (art. 73 ust. 2 Karty Nauczyciela),
• musi upłynąć co najmniej rok od dnia zakończenia ostatniej części urlopu zdrowotnego (dotyczy kolejnego urlopu zdrowotnego w karierze zawodowej) – art. 73 ust. 8 Karty Nauczyciela.
Przed 1 stycznia 2018 r. o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego orzekał lekarz rodzinny. Takie rozwiązanie znacznie upraszczało procedurę i umożliwiało skorzystanie z urlopu zdrowotnego już od pierwszego dnia po nabyciu uprawnień do tego urlopu.
Obecnie dyrektor kieruje nauczyciela na badania do lekarza medycyny pracy i szkoła ponosi koszty badań. Dlatego bezzasadne jest kierowanie na badania nauczyciela, który w momencie złożenia wniosku o urlop zdrowotny nie spełnia warunków do jego otrzymania.
Jeżeli nauczyciel wnioskujący o urlop otrzyma orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia, dyrektor może udzielić tego urlopu lub odwołać się od orzeczenia za pośrednictwem lekarza, który je wydał, do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela lub ze względu na siedzibę szkoły, w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego.
Pamiętać należy, że również nauczyciel może z takim odwołaniem wystąpić.
Podmiot odwoławczy w terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania, wydaje orzeczenie lekarskie po przeprowadzeniu badań. Orzeczenie to jest ostateczne (art. 73 ust. 10f-10g Karty Nauczyciela).
Jeżeli w wyniku odwołania, organ odwoławczy utrzyma orzeczenie w mocy, dyrektor co do zasady nie może odmówić udzielenia tego urlopu. Wyjątkowo, gdyby okazało się, że wskutek zmiany sytuacji pracowniczej nauczyciela nie spełnia on już warunków udzielenia urlopu (na dzień planowanego jego rozpoczęcia), wówczas dyrektor powinien, niezależnie od wcześniejszego skierowania na badania, odmówić udzielenia urlopu.
Udzielając urlopu, dyrektor pisemnie zawiadamia o tym fakcie nauczyciela i przekazuje kopię dokumentu do części B teczki akt osobowych. Dyrektor również powinien zmienić wysokość wynagrodzenie nauczyciela na czas trwania urlopu.
W okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia, które jednak wraz z rozpoczęciem urlopu należy zredukować do płacy zasadniczej i dodatku za wysługę lat. Poza tym nauczycielowi przysługują wszelkie inne świadczenia ze stosunku pracy niebędące składnikami wynagrodzenia, takie jak:
• świadczenie urlopowe,
• świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
• dodatek wiejski,
• dodatkowe wynagrodzenie roczne,
• nagroda jubileuszowa.
W związku z zakończeniem urlopu dla poratowania zdrowia dyrektor ma obowiązek skierować nauczyciela na badania kontrolne, ale tylko w przypadku, gdy urlop trwał dłużej niż 30 dni. Skierowanie na badania może być wręczone w ostatnim dniu urlopu zdrowotnego. Nauczyciel powinien zaś poddać się badaniom w pierwszym dniu roboczym po zakończeniu urlopu zdrowotnego. W miarę możliwości badania powinny być przeprowadzone w godzinach pracy nauczyciela. Obowiązują tu reguły analogiczne, jak w przypadku badań kontrolnych przeprowadzanych po zakończeniu okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu choroby
