Co to jest motywacja? To stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania. By motywacja mogła zaistnieć, muszą zostać spełnione dwa warunki: osiągnięcie celu musi być postrzegane jako użyteczne oraz prawdopodobieństwo realizacji celu musi być wyższe od zera. W odniesieniu do praktyki szkolnej, pojęcie motywacji ucznia stosowane jest do określenia – do jakiego stopnia uczeń poświęca uwagę i wysiłek na rozmaite przedsięwzięcia pożądane lub niepożądane przez nauczyciela. To siła napędzająca do osiągania celów i pokonywania trudności.
Z wiekiem motywacja uczenia się staje się bardziej świadoma i jest związana z:
- Wpływem sugestywnym nauczyciela;
- Obawą przed złą oceną;
- Ciekawością i zainteresowaniami;
- Ambicją;
- Siłą nawyku;
- Praktyczną przydatnością wiedzy;
- Potrzebą uzyskania świadectwa;
- Motywacją ideową i światopoglądową.
Na motywację uczniów ogromny wpływ ma osobowość nauczyciela oraz styl prowadzenia przez niego zajęć (model komunikacji w relacjach uczeń-nauczyciel, system oceniania i motywowania, metody i techniki nauczania), wpływ grupy rówieśników, z którymi uczeń często się kontaktuje. Ponadto ważnym czynnikiem motywacyjnym jest organizacja środowiska dydaktycznego ucznia, tzn. wyposażenie i estetyka pracowni, organizacja pracy, wykorzystanie środków dydaktycznych, jakość podręczników oraz warunki higieniczno-sanitarne i zdrowotne.
Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela:
- Poziom napięcia.
- Koloryt emocjonalny.
- Poziom poczucia sukcesu.
- Poziom zainteresowania.
- Sprzężenie zwrotne.
Dzieci uczą się tego, czego doświadczają:
- zachęcane – uczą się wiary w siebie,
- otaczane miłością, wyrozumiałością- uczą się cierpliwości,
- chwalone — wdzięczności,
- akceptowane – uczą się miłości, lubienia siebie,
- uznane – uczą się mieć cel.
Nauczyciel, aby motywować uczniów, musi być sam zmotywowany. Powinien być pogodny, zadowolony ze swego życia, energiczny, z wiarą podchodzić do uczniów, pozytywnie myśleć.
Motywacja i wydajność wzrastają, gdy uczniowie osiągają wyznaczone cele. Uczeń powinien myśleć pozytywnie, wierzyć we własne możliwości. Także ze strony nauczyciela ważne jest, by nastawić się pozytywnie do ucznia, dać mu szanse, nie zamykać się. Jedną z metod pracy z uczniami jest praca w grupie. Jak ją poprowadzić? Grupa nie powinna być liczniejsza jak maksymalnie 5 osób. Należy mówić w swoim imieniu. Uwrażliwić na to, by słuchać innych, nie przerywać w trakcie wypowiedzi. Szanować czas i nie oceniać wypowiedzi. Być tolerancyjnym i życzliwym. Uprzedzenia zostawić dla siebie. Pracować w kole. Brać pod uwagę pracę wszystkich uczestników grupy. Kierujący pracą w grupie powinien się uśmiechać, pytać, prosić, także doceniać pomysły uczniów.
Na motywację uczniów ma także wpływ otoczenie: sala lekcyjna, szkoła na zewnątrz i wewnątrz. Relacje między uczniem i nauczycielem powinny być dobre. Jeśli trzeba – porozmawiać w cztery oczy. Trzeba kierować się w nich sercem. Aby dobrze obserwować ucznia, warto umieć go słuchać. Ważna jest wtedy koncentracja, kontakt wzrokowy, lekkie pochylenie ciał a, zachęcające zwroty, także powściągliwość w wyrażaniu własnego zdania. Barierą w komunikowaniu jest krytykowanie, obrażanie, orzekanie.
Sposoby motywowania uczniów (Hanna Hammer):
- Stwórz właściwą atmosferę.
- Szanuj odmienne zdanie uczniów.
- Staraj się być lubianym nauczycielem.
- Reaguj na potrzeby uczniów.
- Dostosuj metody do uczniów – nie odwrotnie.
- Obniżaj poziom napięcia i lęku.
- Staraj się rozwijać zainteresowania uczniów.
- Oczekuj od uczniów tego, co najlepsze, mów im o tym.
- Dostosuj wymagania do górnej granicy możliwości uczniów.
- Przekonaj go, że naprawdę lubisz uczyć.
- Mów jasno, głośno z zapałem.
- Dbaj o właściwe tempo mówienia.
- Bądź swobodny.
- Okaż wiarę w możliwości.
- Okaż mu zaufanie.
- Powiedz otwarcie, czego oczekujesz.
- Bądź profesjonalistą.
- Spraw, by lekcja była dynamiczna.
- Nie wprowadzaj chaosu.
Powodzenia!
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli: https://pracadlanauczyciela.pl/
