Pojęcie jakości w edukacji wywodzi się z teorii zarządzania, twórca której był E. Deming. To on określił jakość jako coś, co zadowala, a nawet zachwyca, klienta. Jeśli pojawia się pojęcie klienta, to znaczy, że edukacja przestaje być misją czy powołaniem i musi być traktowana w kategoriach rynkowych, a więc staje się usługą. Nauczyciel zatem to już nie mistrz prowadzący uczniów ku wiedzy, ale usługodawca dbający o zaspokojenie oczekiwań klienta. A klient to uczeń, jego rodzice, wreszcie, w najszerszym rozumieniu, całe społeczeństwo, które ma interes w tym, aby młode pokolenie było dobrze wykształcone.
Co określa jakość szkoły? Jakość szkoły można oceniać poprzez:
• osiąganie założonych celów,
• nieustanne doskonalenie,
• zaspokajanie potrzeb pracowników, nauczycieli, uczniów i ich rodziców.
Problem jakości kształcenia stanowi kluczowe zagadnienie, a czynnikami mającymi wpływ na jakość pracy szkoły są:
- misja oraz koncepcja pracy szkoły,
- przyjęte programy nauczania,
- ocenianie, ewaluacja i monitorowanie,
- sposoby organizacji pracy szkoły,
- oraz posiadane zasoby szkolne.
Jakość kształcenia oferowana przez daną placówkę jest zależna od wielu czynników, takich jak:
• jasno sprecyzowane cele i zadania szkoły,
• przyjazna atmosfera w szkole,
• przyjazna atmosfera w klasie,
• wysokie wyniki egzaminów,
• duża liczba laureatów olimpiad i konkursów,
• efektywne uczenie się na lekcjach,
• dostosowanie nauczania do indywidualnych możliwości uczniów,
• wysokie wymagania stawiane uczniom,
• sprawiedliwy system oceniania,
• zaangażowanie rodziców w życie szkoły,
• prawidłowy przepływ informacji szkoła-dom,
• organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów z problemami w nauce,
• dobre, pogłębione relacje nauczyciel-uczeń,
• wyposażenie szkoły w nowoczesne pomoce naukowe,
• duży udział szkoły w wychowaniu uczniów,
• udział nauczycieli, uczniów, rodziców w tworzeniu planu rozwoju szkoły,
• respektowanie prawa uczniów do współdecydowania o ważnych sprawach szkoły,
• bogata oferta zajęć pozalekcyjnych,
• wysoki autorytet nauczyciela,
• program kształcenia uwzględniający potrzeby i zainteresowania uczniów,
• stałe doskonalenie się nauczycieli,
• współpraca ze środowiskiem lokalnym (zakłady pracy, samorządy lokalne, ośrodki doskonalenia, poradnie itp.),
• zaangażowanie dyrekcji i nauczycieli w rozwój szkoły,
• możliwość zdobywania przez uczniów dodatkowych kwalifikacji zawodowych,
• realizacja nowatorskich programów nauczania,
• udział w eksperymentach i innowacjach pedagogicznych.
Oceny jakości pracy szkół najlepiej dokonać na podstawie sprawdzonych empirycznie grup kryteriów:
- Jakość kształcenia
– wiedza merytoryczna,
– poziom umiejętności,
– komunikatywność,
– dbałość o klienta,
– empatia etc.
- Jakość warunków, w których odbywa się nauka:
– warunki lokalowe i sprzętowe,
– materiały pomocnicze,
– możliwości zindywidualizowanego nauczania etc.
- Dobra znajomość potrzeb uczniów:
– dobór treści (jego trafność w opinii ucznia),
– zakres treści (trafność w opinii uczniów) etc.
- Osiągnięcia w rozwoju:
– innowacje, np. zastosowania technologii, które są objawem postępu, projektowanie rozwiązań poprawiających efektywność działań,
– nowe formy współpracy, np. rozwiązania dotyczące organizacji nauczania,
– rozwój metodyki, np. doskonalsze, nowe metody nauczania,
– nowe rodzaje usług,
– aktywność na rzecz rozwoju,
– otwartość na zmiany itd.
- Rezultaty działań organizacyjnych:
– preferowane wzorce zachowań,
– atmosfera,
– współpraca pomiędzy uczestnikami procesu dydaktyczno-wychowawczego,
– sposób wykorzystania informacji zwrotnych,
– poczucie zadowolenia z pracy,
– styl zarządzania,
– stopień zaangażowania wewnętrznego kadry itd.
- Skuteczność i wydajność gospodarowania zasobami:
– oszczędne, lecz efektywne dysponowanie środkami,
– zyskowność,
– koszty nauczania w stosunku do nakładów na oświatę,
– współczynnik kosztów i korzyści, rozwiązania racjonalizatorskie wpływające na poprawę wydajności itd.
To pokazuje, że na jakość pracy szkoły składa się mnóstwo różnych czynników, które warto brać pod uwagę oraz stale kontrolować poziom ich realizacji. Dopiero wtedy można mówić o stałym podnoszeniu jakości pracy, na którym przecież nam wszystkim tak bardzo zależy
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli:
