Anna Kozimor-Cyganik
Inteligencje wielorakie według Howarda Gardnera. (Amerykański psycholog, neurolog, profesor Uniwersytetu Harvarda i Bostońskiego, doktor Honoris Causa)
Główne założenia
- Każdy człowiek posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte w różnym stopniu.
- Inteligencje tworzą profil niepowtarzalny dla innych.
- Profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju człowieka.
- Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach.
- Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwiczenia.
- Inteligencje są potencjałami, które można aktywować (zmieniają się w trakcie działania).
- Wszystkie inteligencje są równoprawne.
Każda z inteligencji charakteryzuje się własną specyfiką rozwoju, a przejawy poszczególnych inteligencji pojawiają się już na etapie dzieciństwa. Każdy człowiek jest wyjątkowy, może rozwijać nie tylko zdolności specjalne ale także słabsze strony dzięki wykorzystywaniu mocnych stron.
Inteligencje są potencjałami – przypuszczalnie neurologicznymi – które można aktywować w zależności od wartości występujących w danej kulturze, szansach dostępnych w danej kulturze oraz poszczególnych decyzjach podejmowanych przez poszczególne osoby oraz ich rodziny, nauczycieli oraz otoczenie. Gardner 1999r.
8 typów inteligencji:
- Językowa;
- matematyczno- logiczna;
- ruchowa;
- wizualno-przestrzenna;
- muzyczna;
- przyrodnicza;
- intrapersonalna;
- interpersonalna;
Inteligencja językowa – charakterystyczne jest zainteresowanie światem słowa, mówionego i pisanego, umiejętność wypowiadania się i logicznego ujmowania zdarzeń; wrażliwość na rymy, znaczenie słów, dźwięki. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez słowo.
Inteligencja Matematyczno-Logiczna: Charakterystyczne jest zainteresowanie światem przedmiotów, symboli liczbowych i operacji matematycznych. Świat
Inteligencja ruchowa: Charakterystyczna jest zdolność wykorzystywania własnego ciała, ukierunkowanego ruchu oraz sprawne posługiwanie się przedmiotami. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez ruch i kontakt fizyczny.
Inteligencja Wizualno-przestrzenna: Charakterystyczna jest zdolność do tworzenia w umyśle obrazów, relacji przestrzennych oraz wizualizacji. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez obraz i formy przestrzenne.
Inteligencja muzyczna: Charakterystyczna jest łatwość percepcji i tworzenia muzyki, muzykalność, dostrzeganie i rozumienie struktury utworów muzycznych . Świat odbierany i rozumiany jest poprzez dźwięki, rytm, melodie i kompozycję.
Inteligencja przyrodnicza: Charakterystyczna jest duża wrażliwość, zdolność dostrzegania wzorców w naturze, rozpoznawania i kategoryzowania przedmiotów oraz świata fauny i flory. Świat odbierany jest poprzez naturalne środowisko i otoczenie.
Inteligencja intrapersonalna: Charakterystyczna jest wysoka samoświadomość, zdolność do refleksji nad sobą, własnym zachowaniem i postępowaniem, motywacją i emocjami, tworzenie adekwatnego obrazu siebie i poszukiwanie odpowiedzi na trudne pytania. Świat postrzegany jest przez pryzmat własnej osoby.
Inteligencja Interpersonalna: Charakterystyczna jest zdolność do wchodzenia w interakcje z innymi, rozumienia innych ludzi, współodczuwania oraz umiejętność komunikowania się, negocjowania i wypracowywania kompromisów. Świat postrzegany jest poprzez pryzmat drugiego człowieka.
