Anna Kozimor-Cyganik
Depresja to poważne zaburzenie psychiczne, które dotyka ludzi w różnym wieku, w tym dzieci i młodzież. Choć może być trudno uwierzyć, że dzieci mogą cierpieć na depresję, to jednak jest to rzeczywistość, z którą wiele rodzin ma do czynienia. Depresja u dzieci i młodzieży może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego, dlatego ważne jest, aby zrozumieć, co ją powoduje, jakie są jej objawy i jak można zapewnić wsparcie dla tych młodych pacjentów.
W tym artykule przyjrzymy się depresji u dzieci i młodzieży, starając się odpowiedzieć na pytania dotyczące jej przyczyn, objawów i dostępnych metod leczenia oraz wsparcia.
Depresja to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się uczuciem głębokiej smutności, utraty zainteresowania życiem i przyjemnością, a także innymi fizycznymi i emocjonalnymi objawami. Jest to zaburzenie, które może dotyczyć ludzi w różnym wieku, a także dzieci i młodzieży. Depresja u dzieci i młodzieży jest często niediagnozowana, a jej skutki mogą być katastrofalne. Dlatego warto zgłębić to zagadnienie i zrozumieć je dokładniej.
Przyczyny
Depresja u dzieci i młodzieży może mieć wiele przyczyn, które często wzajemnie się przenikają. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych czynników powodujących to zaburzenie:
- Czynniki genetyczne
Genetyka odgrywa istotną rolę w podatności na depresję. Jeśli w rodzinie istnieją przypadki depresji, istnieje większe ryzyko, że dziecko również może cierpieć na to zaburzenie. Badania genetyczne wykazały, że pewne geny mogą predysponować do depresji, co może być dziedziczone.
- Zdarzenia życiowe
Stresujące lub traumatyczne zdarzenia życiowe, takie jak śmierć bliskiej osoby, rozwód rodziców, przemoc domowa, wypadki lub przewlekła choroba, mogą znacząco wpływać na rozwinięcie depresji u dzieci i młodzieży. Dzieci i młodzież mogą mieć trudności w radzeniu sobie z takimi sytuacjami, co zwiększa ryzyko depresji.
- Zaburzenia neurochemiczne
Zaburzenia neurochemiczne, takie jak zmniejszony poziom serotoniny, noradrenaliny i dopaminy w mózgu, są związane z depresją. Te neurochemiczne nieprawidłowości mogą wpłynąć na regulację nastroju i emocji u dzieci i młodzieży.
- Czynniki środowiskowe
Warunki środowiskowe, takie jak niski status społeczno-ekonomiczny, brak wsparcia rodzin, trudności w szkole czy brak dostępu do opieki zdrowotnej, mogą zwiększać ryzyko depresji u dzieci i młodzieży. Dzieci w trudnych warunkach życiowych są bardziej narażone na depresję.
- Przemoc i nadużycia
Przemoc fizyczna, emocjonalna lub seksualna oraz nadużycia w dzieciństwie mogą prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych i psychicznych, w tym depresji. Dzieci, które doświadczyły przemocy lub nadużyć, często potrzebują specjalistycznej pomocy i wsparcia psychologicznego.
- Problemy w rodzinie
Problemy w rodzinie, takie jak konflikty między rodzicami, rozwody lub nieodpowiednia opieka rodzicielska, mogą znacząco wpłynąć na zdrowie psychiczne dziecka. Stres w rodzinie może być czynnikiem ryzyka depresji u dzieci i młodzieży.
- Niska samoocena i perfekcjonizm
Dzieci i młodzież, którzy borykają się z niską samooceną, perfekcjonizmem lub nadmiernym stresem związanym z osiągnięciami, mogą być bardziej narażeni na rozwinięcie depresji. Współczesne oczekiwania i presja społeczna mogą zwiększać stres u młodych ludzi.
- Problemy szkolne
Trudności w nauce, problemy z rówieśnikami, a także presja szkolna i egzaminy mogą wpływać na rozwinięcie depresji u młodzieży. Stres związany z wymaganiami edukacyjnymi może być ogromnym obciążeniem psychicznym dla uczniów.
Objawy
Depresja u dzieci i młodzieży może przebiegać inaczej niż u dorosłych. Objawy depresji u młodych pacjentów mogą być trudniejsze do zauważenia, ponieważ dzieci często nie potrafią wyrazić swoich uczuć i myśli w sposób jasny. Oto niektóre powszechne objawy depresji u dzieci i młodzieży:
Smutek i utrata zainteresowań
Dzieci i młodzież z depresją często wykazują znaczną smutek, którą można zaobserwować w ich zachowaniu, ekspresji twarzy i sposobie mówienia. Zamiast cieszyć się z aktywności, które wcześniej sprawiały im przyjemność, stają się obojętne i wycofane. Utrata zainteresowań może objawiać się jako rezygnacja z ulubionych zajęć, hobby czy kontaktów z rówieśnikami.
Zmiany w apetycie i wadze ciała
Depresja może wpłynąć na apetyt i masę ciała dziecka. Niektóre dzieci mogą zacząć nadmiernie jeść, co prowadzi do przyrostu masy ciała, podczas gdy inne mogą stracić apetyt i schudnąć. Te zmiany w apetycie i wadze mogą prowadzić do problemów zdrowotnych i zmniejszonej energii.
Problemy ze snem
Wzrost trudności ze snem to częsty objaw depresji u dzieci i młodzieży. Mogą one mieć problemy z zasypianiem, przebudzeniami w nocy lub nadmiernym snem w ciągu dnia. Zaburzenia snu mogą wpłynąć na ogólną jakość życia i nasilić objawy depresji.
Zmiany w nastroju
Dzieci z depresją mogą doświadczać znacznych wahnięć nastroju. Mogą być nadmiernie drażliwe, łatwo wpadające w złość lub wydawać się ogólnie zniechęcone do życia. Te zmiany w nastroju mogą wpłynąć na relacje z rodziną, przyjaciółmi i nauczycielami.
Poczucie beznadziejności i pesymizm
Dzieci z depresją często wyrażają uczucie beznadziejności i pesymizmu wobec przyszłości. Często wyrażają przekonanie, że nic nie może się poprawić, że są bezradne i nie widzą sensu w próbach rozwiązania swoich problemów. Te myśli mogą wpłynąć na motywację i zdolność do podejmowania działań.
Brak koncentracji
Depresja może wpływać na zdolność dzieci i młodzieży do koncentracji i skupienia na zadaniach. Zauważa się, że dzieci z depresją często mają trudności w nauce, utrzymywaniu uwagi podczas lekcji i wykonywaniu codziennych obowiązków.
Wycofanie społeczne
Dzieci z depresją często wycofują się społecznie. Mogą unikać kontaktu z rówieśnikami, wycofywać się z rodziny i tracić zainteresowanie życiem towarzyskim. To wycofanie może prowadzić do izolacji społecznej i pogorszenia stanu emocjonalnego.
Myśli samobójcze
W przypadkach poważnej depresji, dzieci i młodzież mogą doświadczać myśli samobójczych lub prób samookaleczenia. To jest sytuacja pilna, która wymaga natychmiastowej interwencji i pomocy specjalisty.
Fizyczne objawy
Depresja u dzieci i młodzieży może również prowadzić do różnych objawów fizycznych, takich jak bóle głowy, bóle brzucha, zmęczenie, bóle mięśni czy problemy z układem trawiennym. Te objawy mogą być wynikiem stresu związanego z depresją.
Warto zaznaczyć, że objawy depresji u dzieci i młodzieży mogą się różnić w zależności od wieku, temperamentu i indywidualnych cech każdego dziecka. Ważne jest, aby rodzice, nauczyciele i opiekunowie byli wyczuleni na te zmiany i reagowali, jeśli zauważą u dziecka coś niepokojącego.
