z dnia 8 czerwca 2009 roku w sprawie dopuszczania do użytku programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2009 r. nr 89, poz.730).
Program nauczania winien uwzględniać potrzeby i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony, misję szkoły oraz przyjętą w szkole filozofię nauczania i wychowania. Ponieważ jest komponentem szkolnego zestawu programów, zatem musi być spójny z programami nauczania innych przedmiotów.
Warunki dopuszczenia
Przywołany powyżej akt prawny stanowi:
§ 4. 1. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy edukacji wczesnoszkolnej (kształcenia zintegrowanego), przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części i może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli:
1) stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego,(…)
2) zawiera:
a) szczegółowe cele kształcenia i wychowania,
b) treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego,
c) sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany
d) opis założonych osiągnięć ucznia, (…)
e) propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia;
3) jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym.
ETAPY TWORZENIA PROGRAMU NAUCZANIA
1.Zredagowanie metryczki programu
W tym miejscu program powinien informować:
• jakiego przedmiotu lub bloku dotyczy,
• dla jakiego etapu nauczania i dla jakiej liczby godzin na tym etapie został przygotowany,
• wyraźnie charakteryzować uczniów, określając dla jakiego rodzaju użytkowników, o jakich cechach, możliwościach umysłowych i możliwościach „technicznych” jest przeznaczony,
• jasno wskazywać, jakie jest niezbędne w jego realizacji przygotowanie kadry nauczycielskiej oraz wyposażenie szkoły,
• informować, kto go przygotował, jakie jest doświadczenie zawodowe autora/autorów.
1. Wprowadzenie
Tę część redagujemy zazwyczaj na końcu, po opracowaniu programu i podajemy:
• skrócony opis programu,
• co jest szczególnego w danym programie,
• ogólna charakterystyka celów,
• typ programu,
• informacje o specyfice programu.
2. Sformułowanie celów programu nauczania
Spotyka się:
• programy o celach nieoperacyjnych (ogólnych)
• programy o celach operacyjnych,
• programy o celach formowanych w trakcie jego realizacji (rozwojowych),
• programy o celach bodźcujących.
W szkolnych programach nauczania najczęściej zaleca się tworzyć programy o celach operacyjnych.
3. Dobór treści i układ materiału
W podstawie programowej kształcenia ogólnego zawarty jest obowiązkowy materiał nauczania (treści nauczania). Nowa podstawa programowa formułuje treści nauczania efektów kształcenia opisane w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności, które powinien posiadać uczeń po zakończeniu określonego etapu edukacyjnego. Materiałowi nauczania należy nadać pewną strukturę czyli dokonać doboru treści i układu tych treści. Dobór materiału to określony zakres materiału nauczania, a struktura to układ stanowiący pewną całość, na którą składają się określone elementy oraz relacje zachodzące między nimi.
4. Procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych
Ta część powinna zawierać:
• przykładowe metody pracy z uczniem,
• opis wybranych metod i technik nauczania,
• przykładowe scenariusze lekcji,
• wybór podręczników,
• dobór podstawowych środków dydaktycznych.
Nauczyciel wybiera spośród oferowanych przez współczesną dydaktykę, takie metody nauczania, które są najefektywniejsze w pracy z jego zespołem uczniów.
5. Opis założonych osiągnięć uczniów i propozycje ich oceny
Tutaj powinno być:
• określenie spodziewanych rezultatów, jakie uzyskają nasi uczniowie w toku realizacji naszego programu,
• wskazanie metod pomiaru osiągnięć ucznia,
• przykładowe próby ćwiczeń kontrolnych, testów bieżących i rocznych oraz prac projektowych,
• propozycje testów końcowych (zewnętrznych?)
• ustalenie wymagań na poszczególne stopnie szkolne.
6. Ewaluacja programu
Częściowa ewaluacja programu była wykonana w trakcie jego tworzenia. Pełna jego ewaluacja powinna odbyć się w warunkach szkolnych. Może ona być wewnętrzna, czyli prowadzona przez nauczyciela realizującego program, lub zewnętrzna, czyli organizowana przez osoby nie uczestniczące bezpośredni w procesie kształcenia. Wnioski z niej wypływające powinny być wykorzystane do modyfikacji i ulepszenia programu – proces ten, ze względu na bogatą strukturę programu jest stosunkowo łatwy do realizacji, choć w zasadzie nigdy się nie kończy.
