Krótki zarys stanu oświaty w Dubience w latach 1915-1999

Szkoła Podstawowa w Dubience rozpoczęła pracę pod koniec I wojny światowej. Dubienka w 1915 roku znalazła się pod okupacją austriacką, której władze zezwoliły na organizowanie polskich szkół.

Po uzyskaniu niepodległości Państwo Polskie opracowało program powszechnej, bezpłatnej i obowiązkowej szkoły podstawowej. Dekret o obowiązku szkolnym z lutego 1919 roku przewidywał siedmioletni okres nauczania. Na jego podstawie powołano szkołę publiczną w Dubience, do której zaczęły uczęszczać dzieci i młodzież wyznania rzymsko-katolickiego, mojżeszowego i prawosławnego.

Konstytucja marcowa w swoich zapisach zamieściła prawo do powszechnego, bezpłatnego nauczania. Wprowadzenie ich w kraju tak zniszczonym jak Polska, nie było sprawą łatwą. Brakowało budynków szkolnych, nauczycieli, pomocy dydaktycznych, pieniędzy – słowem wszystkiego. Pomimo tych trudności, udało się w kraju doprowadzić do stanu, w którym prawie wszystkie dzieci mogły się wkrótce uczyć w pełnych siedmioklasowych szkołach powszechnych.

Z podobnym problemem musiały uporać się władze oświatowe miasta Dubienka. Niestety w archiwach placówki nie zachowała się pełna dokumentacja z tego okresu, dlatego nie można przedstawić dokładnych danych dotyczących funkcjonowania szkoły w latach dwudziestych.

Z ocalałych źródeł wynika, że jedną w pierwszych nauczycielek języka polskiego była Eugenia Bojarska, która została skierowana z Tarnowa (z Galicji) do pracy w Dubience (do byłej kongresówki). Jej działalność była znaczącą części historii dubienieckiej oświaty. W tej szkole pracowała do końca lat sześćdziesiątych.

Pełną dokumentację szkoła posiada dopiero od 1932 roku, tj. od czasu wprowadzenia reformy oświatowej, tzw. Jędrzejewiczowskiej.

Rok 1932/33. Powstaje Publiczna Szkoła Podstawowa 7-klasowa. Rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego – J. Jędrzejewicza, powołano szkoły: 4-klasowe (z jednym lub dwoma nauczycielami) oraz 6-klasowe i pełne – 7-klasowe.

W Dubience, w Publicznej Szkole Powszechnej w dniu 15 września 1932 roku, w 13 oddziałach uczyło się 611 uczniów, co pokazuje, jak dużym ośrodkiem była ta miejscowość w tym okresie.

Dokładna liczba uczniów:

Kl. I – 102 uczniów

Kl. II – 105

Kl. III – 96

Kl. IV – 99

Kl. V – 91

Kl. VI – 91

Kl. VII – 27

Dużym zaskoczeniem jest fakt, jak dużo uczniów powtarzało klasę w tym okresie. Z 611 uczniów nie otrzymało promocji aż 92, co stanowo 15% ogółu!

Kierownikiem szkoły był Spaltewstein Alojzy, a jej nauczycielami byli wówczas: Spaltewstein Jakub, Sadaj Bolesław, Bojarska Eugenia, Bojarski Bolesław, Berezowska Stefania, Rudzikowa Józefa, Rudzik Romuald, Nowicka Janina i Ormiańska Paulina.

            Przedmioty, które obowiązywały w tym okresie: religia, j. polski, j. niemiecki, historia, geografia, wiedza o Polsce, przyroda, rachunki  z geometrią, rysunki, roboty ręczne, śpiew, roboty kobiece, ćwiczenia cielesne.

W roku szkolnym 1938/39 w Publicznej Szkole Powszechnej kierownikiem był Andrzej Poleszak. W dniu 1 września 1938 roku rozpoczęło naukę 771 uczniów w 14 oddziałach. Przykładowo klasa VIa liczyła 65 uczniów, co jest ewenementem jak na dzisiejsze czasy.

            W dniu 21 czerwca 1939 roku uczyło się 738 uczniów. Szkołę ukończyło  44 uczniów, a do klasy wyższej przeszło 557 uczniów. Niestety, powtarzało tę samą klasę aż 137 uczniów (co stanowi 18,6%).

Nauczycielami w tym czasie byli: Bojarska Eugenia, Szubartowski Edward, Czajkowski Stefan, Studniecówna Anna, Ormiańska Paulina, Berezowska Stefania, Witamborska Stefania, Kubicka, Łagodowska.

Nauczyciele religii to: ks. Pr. Józef Rolecki,  Rabin Abram Wajksman. Brak jest natomiast podpisu na arkuszach ocen popa. Można wywnioskować, że powodem takiego stanu jest nieliczna reprezentacja uczniów narodowości ukraińskiej, w odróżnieniu do sąsiednich miejscowości, takich, jak Uchańka, czy Skrychiczyn.

 

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *