Komunikacja pochodzi od łacińskiego słowa communicatio i oznacza to samo, co porozumiewanie się, przekazywanie myśli, udzielanie wiadomości, łączność. Każdy rodzaj spotkania jest formą komunikacji. Gdy spotykają się dwie osoby, niezależnie kim są, powstaje między nimi relacja. Komunikacja nie ogranicza się jedynie do słów, są nią także gesty, wyraz twarzy, mimika, grymas, a nawet panująca między nimi cisza, która jest bardzo wymownym znakiem. Jest dla nas ważnym komunikatem i może wiele oznaczać.
Porozumiewanie się jest kluczem do poznawania siebie i otaczającej rzeczywistości, do uporządkowania świata poprzez nazywanie przedmiotów, zjawisk, zdarzeń, określanie ich cech i relacji zachodzących między nimi. Umiejętność porozumiewania się z innymi jest źródłem odkrywania i wypróbowywania swoich umiejętności wywierania wpływu na otoczenie. Jest to także, obok myślenia i sfery emocjonalno – motywacyjnej, jeden z podstawowych wyznaczników rozwoju psychicznego.
Do każdego człowieka należy dobrać odpowiednią metodę komunikacji. Rozmowa, kontakt z drugim człowiekiem powinny dostarczać informacji, pobudzać do działania oraz do samodzielnego podejmowania decyzji. Szczególną rolę w otoczeniu szkolnym odgrywa dyrektor, który jest wykonawcą zleceń i odbiorcą reakcji nauczycieli i rodziców, dlatego uważam, że sposób komunikowania się w szkolnictwie jest bardzo ważnym elementem pracy dyrektora.
Szkoła jest szczególnym rodzajem organizacji nastawionej na realizację określonych celów, a podstawą osiągania efektów jest zorganizowana praca wielu osób, dlatego do prawidłowego przebiegu procesów pracy konieczna jest komunikacja pomiędzy zaangażowanymi uczestnikami. Jej jakość, szybkość, precyzja, możliwość percepcji ma istotny wpływ na sposób realizacji zamierzonych celów. Zrozumienie istoty i znaczenia komunikacji, poznanie narzędzi i form w niej używanych oraz treści, jakie należy przekazywać w określony sposób, pozwala na większe zaangażowanie pracowników w działalność organizacji i efektywne zwiększenie wydajności.
Bez umiejętności komunikacyjnych trudno o dobre relacje i pracę zespołową. Bez sprawnego porozumiewania się z pracownikami nie jest możliwe dobre funkcjonowanie placówki. To, jakie opinie będą przekazywali pracownicy szkoły, rodzice uczniów i sami uczniowie, jest istotne dla postrzegania samej organizacji przez najbliższe otoczenie.
Każdy przyszły i obecny dyrektor powinien zastanowić się: czy rozumie komunikację, zna narzędzia komunikacyjne i odpowiednio ich używa? Jak buduje zaangażowanie pracowników w komunikację? Jak udziela informacji zwrotnej? Jak kształtuje samodzielność pracowników? Czy posiadam takie umiejętności komunikacyjne, które zapewnią sukces w zarządzaniu zespołem?
Efektywne komunikowanie jest istotnym warunkiem dobrych kontaktów międzyludzkich np. dyrektor-nauczyciel, nauczyciel-nauczyciel, dyrektor-rodzic, nauczyciel-rodzic. Sprawne, efektywne komunikowanie się to umiejętność, która jest niezbędna we wszystkich sytuacjach współpracy, dla dyrektora obowiązująca, a dla nauczyciela, rodzica, ucznia pożądana.
W szczególności praca wymagająca współdziałania stwarza potrzebę porozumiewania się i sprzyja rozwijaniu się coraz doskonalszych sposobów tego porozumiewania.
Beata Świątek – uczestniczka kursu kwalifikacyjnego zarządzanie oświatą zorganizowanego przez Instytut Kształcenia Eko-Tur Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli.
