Dyrektorzy szkół od kilku lat zauważali i mówili o tym, że w radach pedagogicznych, gdzie dominuje grupa nauczycieli dyplomowanych, którzy wspięli się już na szczyt awansu zawodowego, gaśnie powoli zapał do podejmowania dodatkowych działań. Nauczyciele wchodzący na ścieżkę awansu zawodowego chętniej podejmują różnorodne inicjatywy, gdyż mają świadomość, że jest im to potrzebne, gdy będą ubiegać się o kolejny stopień.
Obecna propozycja ścieżki awansu zawodowego nauczycieli wydłuża się z 10 do 15 lat, ale będą promowani nauczyciele, którzy otrzymają ocenę wyróżniającą. To ona wpłynie na skrócenie okresu pomiędzy kolejnymi stopniami do dwóch lat, co pozwoli skrócić całą ścieżkę awansu o trzy lata, czyli do lat 12-tu.
Założono, że każdy nauczyciel będzie oceniany we wszystkich dziedzinach działalności szkoły, zaś z kolejnym stopniem awansu zawodowego kryteria mają być bardziej rozbudowane i dostosowane do wyższego stopnia, a co za tym idzie – do większej wiedzy, doświadczenia i wymagań.
Bazę oceny stanowią kryteria, którym podlega praca nauczyciela stażysty. Praca nauczyciela kontraktowego będzie oceniana według kryteriów dla nauczyciela stażysty oraz kontraktowego, a nauczyciela mianowanego – według kryteriów określonych dla stażysty, kontraktowego oraz mianowanego. Aanalogicznie na pracę nauczyciela dyplomowanego trzeba będzie spojrzeć poprzez pryzmat kryteriów dla stażysty, kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego.
Jeżeli przyjrzymy się wymaganiom na kolejne stopnie awansu zawodowego, to sytuacja przedstawia się w sposób następujący. Biorąc pod uwagę I kryterium, od stażysty wymaga się wiedzy i umiejętności przekazywania jej. Zatem zajęcia powinny być przeprowadzone poprawnie pod względem merytorycznym i metodycznym, zgodnie z zasadami dydaktyki.
Oczekuje się, że stażysta będzie systematycznie realizował podstawę programową w zakresie kształcenia ogólnego, zawodowego lub wychowania przedszkolnego z wykorzystaniem warunków i sposobów jej realizacji.
Po konsultacji z opiekunem stażu potrafi wybrać z dostępnych na rynku edukacyjnym odpowiedni dla zespołu klasowego program nauczania. Ewentualnie dokona modyfikacji w wybranym programie, dostosowując go do potrzeb i możliwości uczniów oraz możliwości własnych i specyfiki szkoły,
a następnie będzie rytmicznie realizował ten program.
Stażysta powinien również opracować i realizować, zgodnie z obowiązującymi w szkole zasadami, plan dydaktyczny oraz poprawnie budować tok zajęć.
Natomiast od nauczyciela kontraktowego oczekuje się, że ponadto, co wykona stażysta, potrafi zaplanować, zorganizować i poprowadzić zajęcia z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych.
Nauczyciel mianowany oprócz tego powinien w procesie dydaktycznym, wychowawczym i opiekuńczym podejmować innowacyjne rozwiązania programowe, organizacyjne lub metodyczne, a z kolei nauczyciel dyplomowany jest zobowiązany opracowywać i wdrażać innowacyjne programy – uwzględniające specyfikę szkoły i potrzeby uczniów.
Podobna sytuacja pojawia się w przypadku innych kryteriów. Gdy od stażysty wymaga się, by wspierał potencjał rozwojowy każdego ucznia i stwarzał warunki do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu szkoły oraz w środowisku społecznym – to już nauczyciel kontraktowy ma ponadto za zadanie diagnozować potrzeby i możliwości ucznia, by skutecznie indywidualizować pracę.
Stażysta powinien się wykazać współpracą z innymi członkami rady pedagogicznej oraz rodzicami, a dyplomowany – również efektywną współpracą z podmiotami pozaszkolnymi działającymi na rzecz ucznia.
Każdy nauczyciel ma obowiązek poszerzać swą wiedzę i doskonalić umiejętności związane z wykonywaną pracą, analizować jej wyniki, wykorzystywać wnioski do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego, by osiągnąć pozytywne efekty.
Tak więc pracy nauczyciela powinna wciąż towarzyszyć refleksja na temat jej skuteczności, co ma inspirować do ciągłych poszukiwań nowych, nowatorskich rozwiązań.
