Z badań wynika, że uczniowie łatwiej przyswajają nowe wiadomości czy umiejętności, jeśli te wyzwalają w nich emocje. Dlatego ważnym jest szukanie takich rozwiązań, które spowodują większą kreatywność wszystkich uczniów, niezależnie od poziomu ich percepcji. Coraz częściej dostrzega się, że to uczeń, a nie nauczyciel, jest najważniejszym podmiotem w procesie nauczania. Uzyskiwane przez ucznia wyniki w dużej mierze zależą od jego wewnętrznej motywacji i wkładu pracy. Nauczyciel w tym procesie jest głównie organizatorem, facylitatorem.
Tendencja, by oddawać więcej czasu i inicjatyw podczas lekcji uczniowi jest już w nauczaniu mocno widoczna. Niezmiernie ważne jest, aby na bieżąco zbierać i analizować informacje, na jakim etapie pracy czy zrozumienia problemu są uczniowie i jak w związku z tym należy dalej z nimi pracować. Aby nauczyciel mógł uzyskać te informacje, uczniowie muszą być aktywnymi uczestnikami procesu uczenia się. Włączając w codzienność szkolną strategie oceniania kształtującego, możemy zapewnić naszym uczniom duży poziom celowej aktywności. Uczący się powinni wiedzieć czego i po co mają się uczyć, jakimi metodami będą próbowali na lekcji osiągnąć zamierzony cel. Informacja zwrotna od nauczyciela pozwoli im na orientację, co robią dobrze, czego brakuje i co należy poprawić.
Istotne jest włączanie uczniów w proces analizowania i podsumowania efektów ich pracy. Spowoduje to u nich poczucie współodpowiedzialności za to, jak się uczą. Pomimo wielu starań, w praktyce często spotykamy się z dziećmi, które przejawiają różnorodne trudności w uczeniu się, mają problem z zachowaniem.
Ciekawym i sprawdzonym sposobem na rozwiązywanie wielu problemów szkolnych uczniów są partnerskie wywiadówki. Czas okresowych podsumowań jest odpowiedni na organizację trójstronnych spotkań. Założeniem ich jest oddanie odpowiedzialności za sukcesy i porażki w ręce uczniów.
Uczestnikami takich spotkań są: uczeń, nauczyciel i rodzic/rodzice. Wywiadówkę trójstronną prowadzi uczeń. Powinien być do niej odpowiednio przygotowany. Musi być pewien, że takie spotkanie służy wyłącznie jego rozwojowi. Uczeń podczas spotkania ma szansę na nazwanie problemu, poszukanie mocnych stron i wskazanie słabych, które zdecydowanie przeszkadzają mu w nauce czy właściwym zachowaniu. Kolejnym etapem jest zastanowienie się nad tym, jak można dany problem rozwiązać oraz kto, i w jaki sposób może pomóc w pokonaniu trudności. Dziecko, przy wsparciu nauczyciela i rodziców, opracowuje harmonogram działań i aktywności, które pomogą mu odnieść sukces na miarę jego możliwości. Warto pamiętać, by taką formę wsparcia proponować uczniowi w początkowej fazie trudności czy problemu, kiedy braki w wiadomościach czy umiejętnościach nie są jeszcze zbyt duże.
Dla osiągnięcia oczekiwanych rezultatów niezbędne jest odpowiednie przygotowanie takiej wywiadówki:
– Należy wybrać miejsce, które zagwarantuje możliwość prowadzenia otwartej rozmowy, gdzie nikt postronny nie będzie jej zakłócać .
– Stoliki i krzesła ustawia się tak, by sprzyjały budowaniu dialogu. Siedzenie naprzeciwko siebie, za stołem czy biurkiem może wyzwalać rywalizację uczestników.
– Stronami partnerskiej wywiadówki są zawsze uczeń, nauczyciel, rodzic/rodzice.
– Spotkanie prowadzi uczeń.
– Wywiadówka nie powinna trwać dłużej niż 10-20 minut.
– Uczeń przedstawia:
– swój problem lub rodzaj trudności w nauce,
– swoje mocne i słabe strony, które wpływają na jego problemy,
– konkretne pomysły, które mogłyby mu pomóc w rozwiązaniu problemu.
– Możliwe jest wskazanie innych rozwiązań przez nauczyciela czy rodziców, ale wdrożenie ich do realizacji wymaga akceptacji przez ucznia.
– Podsumowując spotkanie zapisuje się ustalenia i konkretne terminy ich realizacji. Pomocnym może być kontrakt trójstronny, w którym każda ze stron zobowiązuje się do zrealizowania przypisanych zadań.
Po wywiadówce trójstronnej niezbędne jest stałe monitorowanie, czy i na ile uczeń wdraża i realizuje przyjęty plan. Dziecko przez cały czas powinno mieć poczucie, że nauczyciel wspiera go, że interesuje się jego problemem. Po ustalonym terminie realizacji planu przeprowadza się ewaluację. Uczestnicy wywiadówki spotykają się ponownie, kiedy to uczeń sam dokonuje oceny swojej pracy. Wskazuje:
– jakie ustalenia udało się zrealizować,
– co się nie udało i dlaczego,
– z czym miał trudności i jak sobie z nimi poradził,
– nad czym jeszcze musi popracować.
Spotkania trójstronne to duża szansa na właściwe rozłożenie odpowiedzialności za efekty pracy pomiędzy uczniem a nauczycielem, przy aktywnej współpracy i wsparciu rodziców. Rodzice mają okazję dostrzec, jak widzi swoje problemy dziecko, a jak je widzi nauczyciel. Partnerska wywiadówka jest też okazją dla nauczyciela na lesze poznanie ucznia. W uczniach wyzwala poczucie odpowiedzialności, umiejętność odnajdywania w sobie mocnych stron i dostrzegania słabości. Jednocześnie pokazuje im, że nie są pozostawieni sami ze swoimi problemami .
